Bilişsel Davranışçı Terapi Perspektifinden Neden Erteleriz?

Ertelemek geçerli bir sebep yokken üstlenilmiş bir işi yapmamak ya da ötelemek. Asıl iş ya da amaç üzerinde durmamak ve olumsuz sonuçlar doğabileceği bilindiği halde daha önemsiz işler yapmaktır Erteleme sorunu günlük hayatımıza oldukça olumsuz yansımaları olan bir problem olabilmektedir. Örneğin yapılacak işlerimiz var ders çalışmak, evi toplamak vs. Bu işler varken “sonra yaparım”, “şimdi canım istemiyor” gibi düşünceler ortaya çıkıyorsa ertelemeyi seçebiliriz. Bu durumda aklımıza gelen bu düşünceler isteksizlik duygusuna neden olabilir. Bunlarda yapacağım işler varken daha gerekli olmayan davranışlara itebilir bizi. Bu davranışlar yatmak, arkadaşlarımız ile telefonda konuşmak, tv izlemek vb olabilir. Kişi temel inancında kendisini dayanıksız olarak nitelendiriyorsa buna bağlı otomatik düşünceleri “bu işi şimdi yapamam” “bunun için yeterli imkanım yok” “diğer işlerimi halledince başlarım” gibi otomatik düşünceler ortaya çıkarıyor. Bu döngü kişide ertelemeye neden oluyor. Ertelemenin diğer sebepleri aşağıda sıralanmıştır.

Kontrolü Elinde Tutma tutkusu: Kişi zayıflık inancını yatıştırmak ve öfkesini ifade etmenin bir yolu olarak ertelemek

Haz Keyif Her Şeyden Önde Gelir: Kısa vadede haz ve mutluluk arayışı

Başarısızlık ya da Onaylanmama Korkusu: Daha çok mükemmeliyetçilik kişilik özelliklerinde onaylanma isteği

Belirsizlik ya da Kötü Sonuç Alma Korkusu: Başına gelebilecek kötü bir durum ile karşılaşmamak için

Düşük Özgüven: Ben bunu yapamam, yapamazsam beceriksizliğim ortaya çıkar

Tükenmiş Enerji: Kişi zorlandığını hissettiğinde bir şey yapabilecek kapasiteye sahip olmadığını düşünür

Kişi yukarıda yazılan sebepler nedeniyle ertelemeye devam ediyor olabilir. Bu gibi durumlarda kişi kendisini suçlamak yerine yaptıklarının ya da başına gelebilecek olumlu ve olumsuz olayların sorumluluğunu almalıdır. Kişi yapacağı şeylerin eksik olabileceği ihtimalini göz önünde bulundurmalıdır. Size baskı yapan kişilere yapmak istemediğiniz bir şey olduğunu direkt ifade edin. Kendimize motivasyon sağlayacak bazı adımlar atmak.

Kişi kendisine ben neden erteliyorum? Ertelemenin benim hayatıma ne gibi olumsuz katkıları var? Değişirsem hayatım nasıl olacak? Bu soruların yanıtlarını barındıran bir liste hazırlamak ve listeyi göz önünde tutmak. Kendimize yönelttiğimiz eleştirel düşünceleri motivasyonel düşünceler ile değiştirmeye çalışmak. Yapacaklarınızı listelemek, onları öncelik sırasına koymak ve yapacaklarımla ilgili zaman ayarlaması yapmak. Sizlere yardımcı olabilecek ufak tüyolar.