Hem bilişsel hem de davranışçı ilke ve yöntemlerini kısa süreli müdahalede birleştiren bilişsel davranışçı terapi diğer terapi yöntemlerine göre farklılık göstermektedir. Bu terapide danışan ve terapist arasında işbirliğine dayalı bir ilişki vardır. Genellikle özel ve yapılandırılmış bir hedef problem üzerinde odaklanılarak zaman sınırlı ve eğitsel özellikler taşıyan bir müdahale yöntemi kullanılır. Psikolojik sorunların çoğunlukla bilişsel süreçlerdeki güçlüklerden kaynaklandığını iddia etmektedir. Bu nedenle duygulanım ve davranışta bir değişiklik meydana gelmesi için danışanın düşünce süreçleri üzerinde odaklanması gerektiği üzerinde durur. Yapılandırılmış psikoeğitimsel bir modele dayandırılmıştır.
Bilişsel Davranışcı Terapi ödevlerin önemini vurgular, terapi sırasında ve sonrasında danışanı etkin kılar ve sorumluluklar yükler. Danışanın, davranışlar gibi bilişlerinin de öğrenme kuramı çerçevesinde değiştirilebileceğini belirtir. Bunun için bir çok davranışçı ve bilişsel stratejilerden yararlanır.
Bilişsel Davranışcı Terapi diğer bazı terapilere göre daha kısa sürelidir. Bazı danışanlar için 6-10 seans gibi bir süre yeterli olurken bazı durumlarda bu aylarca sürebilir. Seanslar haftada bir gerçekleşir. Kişinin kendini daha iyi hissetmesiyle birlikte seans süreleri 15 günde bire, hatta daha uzun aralıklarla kademeli olarak azaltılabilir.
Bilişsel Davranışcı Terapi özgül fobiler (korkular), sosyal fobi, depresyon, panik atak, sınav kaygısı, travma sonrası stres problemleri, takıntılar, yas, cinsel problemler, yeme bozuklukları, öfke kontrolü,gibi sorunlarda başarıyla uygulanmaktadır.
