Aşılama (inseminasyon), özel tekniklerle hazırlanmış (yıkama), içinde yeteri sayıda sperm hücresi bulunduran erkek menisinin bir tür şırınga (kanül) ile kadın rahiminin içine püskürtülmesidir.
Böylece kaliteli sperm hücresi konsantrasyonu artmış olacağından, daha fazla sayıda kaliteli sperm, tüplere ulaşabilmekte ve orada yumurtayı (oosit) dölleyebilmektedir (fertilizasyon).
Aşılama yönteminde, kadında, yumurtalamanın olması (ovulasyon), yumurtanın tüplere ulaşması, spermlerle yumurtanın buluşabilmesi için tüplerden en az birinin açık olması gereklidir.
Aşılama, daha çok erkeğe bağlı hafif (sperm anormallikleri) veya nedeni açıklanamamış kısırlıkta, tüp bebek tedavisi öncesi tercih edilir.
Over rezervinin az olması (ileri kadın yaşı), kısırlık süresinin 3 yılı aşmış olması, ağır sperm anormalliklerinin bulunması veya 2-3 kez aşılamaya rağmen gebelik elde edilememesi durumunda aşılama değil tüp bebek tercih edilmelidir.
Kadında doğal olarak gelişen tek yumurta için, uyarım olmaksızın aşılma yapılmasında gebelik şansı düşüktür. Bu yüzden, erkek kaynaklı bir kısırlıkta dahi, aşılama öncesi kadın yumurtalıklarının uyarılması (ovulasyon indüksiyonu, OI) gerekir.
Yumurtalıklar, klomifen sitrat (Klomen, Gonaphene vb.) veya gonadotropinlerle (Gonal-F, Puregon, Menogon vb.) uyarılır. Gonadotropin uyarımları ile yapılan aşılamalarda gebelik şansı daha fazladır. Ovulasyon indüksiyonu yapılan hastaların yanıt durumu ultrason ve kan tahlilleri ile takip edilir (follikülometri). Yumurtalığın yeterli olgunluğa ulaşmasıyla beraber çatlatma iğnesi yapılır ve takip eden 35.-40. saat aralığında aşılama işlemi gerçekleştirilir. Aşılamayı takiben hafif kasık ağrısı normaldir.
Aşılama ile ile gebelik oranları % 15 civarındadır.
Aşılama öncesi gelişen yumurta sayısı önemlidir. İki ve daha fazla yumurtanın gelişmesi durumunda çoğul gebelik ihtimalinin artacağı unutulmamalıdır. Eğer fazla sayıda yumurta gelişmişse aşılama değil tüp bebek tedavisi daha uygun olur.
