İnsanın ilişki ihtiyacı varolmak için gereklidir. E.Fromm

Aile de çocuğun ihtiyaçlarını karşılayıp, onun bu dünyada VAROLMASINI sağlamak için gereklidir. Çocuk dünyaya geldiği ilk anlardan itibaren anne baba kardeş ve diğer aile bireyleriyle yaşamboyu sürecek bir etkileşime başlar. Bu etkileşim çocuğun kişiliği, ruh sağlığı ve çevreye uyumunu şekillendirir. Çünkü aile ROL MODELDİR ve çocuklar ailenin YANSIMASIDIR.

TUTUM NEDİR?

Olumlu olumsuz duygusal değerlendirmelerimiz tutumlarımızı oluşturur. Bireyin başka bir bireye veya duruma ilişkin duygu ve davranışlarının düzenli bir şekilde oluşturma eğilimidir. Erken çocukluk dediğimiz 0-6 yaş aralığı da çocukların çevreleri ile etkileşimden en çok etkilendikleri dönemdir. Ailenin çocukla nasıl iletişim kurduğu, hangi istendik davranışlar kazandırdığı, çocuğun birey olarak kabul edilip edilmediği, sevginin nasıl ifade edildiği, kullanılan disiplin yöntemleri anne ve babanın tutumunun nasıl olduğunu gösterir.

İLETİŞİM ENGELLERİ

Emir verme, konuşturmama, kınama, yargılama, suçlama, ad takma, konuyu saptırma, öğüt verme- dikte etme, gözdağı verme-korkutma, küskünlük ve kırgınlıkların sürmesi, mükemmeliyetçilik vs.

İLETİŞİM ENGELLERİNİN SONUÇLARI

Konuşmayan, kimseye güvenmeyen, savunmacı-kavgacı, küsen-arkadaşlarıyla anlaşamayan, sorumlulukların üstesinden gelemeyen, anlaşılmayan- ilgilenilmeyen- sevilmeyen hissine kapılmış yetersizlik hissinde çocuklar olurlar.

SAĞLIKLI İLETİŞİM

1-Koşulsuz kabul :SEVGİ VE SAYGI

2-Dürüstlük ve İçtenlik :AÇIKLIK SAYDAMLIK

3-Empatil anlayış :KENDİNİ ONUN YERİNE KOYMA

YAYGIN YANLIŞLAR

-Bizde çocuktuk, bişey olmazzzz

-Çocuğumun herşeyi eksiksiz olmalı

-Çocuklar kendi kendilerine büyür, müdahale etmeyelim

-Çocuğuma zaman ayıramasamda isteklerini satın alır telafi ederim

-Eşim çocuğuma çok katı davranıyor bende yumuşak davranıp dengelerim

-Çocuğum eşimin hatta kendimin önünde gelir

-Çocuğum hata yapmamalı, hiç sıkıntı çekmemeli

5 TEMEL ÖZGÜRLÜK

1-Şimdi ve burda olanı duyma, görme, algılama

2-Kendi düşündüğünü olduğu gibi kabul etme

3-Kendi duygularını olduğu gibi kabul etme

4-Kendi istediği birşeyi kabul yada red etme

5-Olmak istediği yönde gelişerek, özünü ve bireyselliğini gerçekleştirme

DİSİPLİN

Korkutma, utandırma, gurunu kırma, fiziksel şiddet uygulama olmaksızın kullanılan EĞİTİM ARACIDIR.

Disiplinin 2 ana amacı vardır;

1-Kesinlikle sınırları ÇOCUKLA çizilmiş, anlaşılır, kesin, güvenli sınırları olan ortam ve durumlar yaratmak,

2-Çocuğa kendi kendini yönetme yani ÖZDENETİM kazandırmaktır.

Çocuklardaki uyum ve davranış problemlerinin temelinde anne ve babanın ortak bir söz ve davranış birliğinde olmamaları ve uygun sınırlar koymamaları yatar. Çoğu kere anne ve babalar KENDİ RUH HALLERİ ne göre TUTARSIZ davranmaları da diğer önemli bir sebeptir.

ÖZETLE DİSİPLİNİN İLKELERİ

A-Her anne baba davranışlarıyla rol model(örnek)olmalıdır.( Defalarca söyleyerek yaptırtmak yerine siz yaparak davranışı gösterebilirsiniz)

B-Anne ve baba çocukla ilgili sözbirliği ve işbirliği yapmalı aynı davranışı sergilemelidir

C-TUTARLILIK disiplinin temelidir.

ANNE BABA TUTUMLARI ÇEŞİTLERİ

A-Aşırı koruyucu ve kaygılı anne baba tutumu

B-Aşırı baskıcı ve otoriter anne baba tutumu

C-Sınırsız özgürlükçü anne baba tutumu

D-Mükemmelliyetçi anne baba tutumu

E-Tutarsız anne baba tutumu

F-Diğer.

Anne baba çocuğun her davranışına müdahale eder, yaşından daha küçükmüş gibi davranır, aşırı koruyucu ve kollayıcıdır, çocuğun kendini tanıması , bireyselleşmesini engeller. Bu tutumla yetişen çocuklar, bağımlı kişilik yapısı olan, kendi kararlarını veremeyen, kararsızlık yaşayan, kendine güvenemeyen, bir işi tek başına sürdüremeyen çocuklardır.

Anne baba katı disiplin anlayışlı ve baskıcıdır, çocuktan koşulsuz kurallara uyması istenir, uyulmadığında ağır cezalandırılır, ailede korku hakimdir.Bu tutumla yetişen çocuklarda korku ve sinmişlik sözkonusudur, çevresine karşı uyumsuz davranışları olan, hırçın, saldırgan, geçimsiz, sürekli olumsuz eleştirildiği için benlik saygısı olmayan çocuklardır.

Ailede çocuğa aşırı hoşgörü ve düşkünlük vardır, sınırlar kurallar yoktur, çocuk evin patronudur, herşey çocuğa göre ayarlanır ve her istediği anında yapılır. Bu tutumla yetişen çocuklar; bencil, doyumsuz, kırılgan, herkesin isteklerini yerine getirmesini bekleyen, sabırsız, iç boşlukları olan, sosyal ortam kurallarına uyum sağlayamayan çocuklardır.

Aileler çocuklarını akademik, sanatsal, sportif alanlarda kusursuz ve çok başarılı olmasını beklerler. Başarısızlığa tahammülleri yoktur, çocuk yoğun bir eğitim sürecine tabi tutulur, çocuktan yaşı ve donanımının çok üstünde performans beklenir. Bu çocuklarda katı kuralları olan, kendi doğal dürtüleri ilke kurallar arasında sıkışıp kalmış, sürekli iç çatışmalar yaşayan, herşeyde üstün olmak isteyen, başarısızlık karşısında üstesinden gelemeyip yıkılan, böyle bir durumda herşeyi bırakan ve aşağlık duygusu geliştiren çocuklar olurlar.

EN tehlikeli anne baba tutumu olup, yukardaki tüm olumsuz anne baba tutumlarını kapsar. Çünkü ne zaman nasıl davranacağı belli değildir. Anne baba arasında da farklı tutumlar mevcuttur. Bu tutumla yetişen çocuklar ne zaman nasıl davranacağını bilemezler, sürekli hata yapma korkusu taşırlar, kendini asla yeterli ve güvenli hissetmez çünkü ailesinin tepkisini hiçbir zaman bilemezler, herşeyden şüphelenen, kendine ve çevresine güvenmeyen, kararsız çocuklar olurlar.

Tutarsız tutumlar ;

a-Anne baba arasındaki tutarsızlık

b-Aile içinde kardeşlere farklı tutumlar(kız/erkek çocuk farkı veya Altını ıslatan/ıslatmayan çocuğa karşı farklı tutumlar)

c-Aile içi kutuplaşmalar(anne çocuk babaya karşı yada tam tersi, aileye karşı çocuklar yada günah keçisi seçilen çocuğa karşı tüm aile gibi)

OLUMLU ANNE BABA TUTUMLARI

Anne baba çocuğa KOŞULSUZ SEVGİ ile yaklaşır ve ilgilenir, aile çocuğuna rehberdir ancak karar çocuğa aittir, çocuğu bir birey olarak algılar ve davranır, anne baba iyi bir rol modeldir. Bu tutumla yetişen çocuklar sosyalleşmiş, işbirliğine yatkın, arkadaş canlısı, duygusal ve sözel kendini ifade edebilen dengeli bireyler olur. Saygılı, sevgi dolu, sorumluluklarının üstesinden gelebilen bu çocukların problem çözme yetenekleri de gelişir.

Koşulsuz sevgi; eğer..-se, -sa ekleri konmadan, sunulan sözel ve davranışsal çocuğa sunulan bir duygudur. Sevgiyi koşullandırmak disiplin sağlamadığı gibi, olumsuz davranışı pekiştirir. Çocukta sevilmeme tehdidi ve korkusu yerleşmesi en tehlikeli problemdir.

ANNE BABALARA TAVSİYELER

-Çocuğunuzu koşulsuz sevin, bir sebep olmaksızın ona sarılın öpün, sevdiğinizi söyleyin

-Çocuğunuzu dinleyin, bazen fikrini alın

-Yaşına uygun , başarılı olabileceği sorumluluklar verin,

-Kendine gerçekçi olarak güvenmesini sağlayın

-Okul arkadaşlarıyla iyi geçinmesi sağlayın

-10 dk da olsa birebir çocuğunuzla göz teması kurun ve ilgilenin

-Huzurlu ve sıcak aile ortamı verin

-Beklentilerinizi başkalarına veya kendinize göre değil, çocuğunuza göre oluşturun.

-Uyku düzenine dikkat edin

-Yeteneklerine uygun sosyal faaliyetlerini destekleyin

-Başkalarıyla kıyaslamayın