Bazı insanlarla yakın ilişki içindeyken ağızlarının koktuğunu hissederiz.Bazen de kendileri kokunun farkındadırlar, ama elleriyle ağızlarını kapatır konuşurken uzak dururlar.Ağız Kokusu diğer adıyla Halitosis nefesin karşıdakini veya kendisini rahatsız edecek şekilde kötü kokmasıdır.Ağzı kokan kişiler duygusal ilişkilerinde ,sosyal çevrelerde dışlanmaya .,psikolojik sorunlara maruz kalırlar çiftlerin birbirlerine olan duygusal birlikteliğini etkileyen bu durum bazen ayrılıklara boşanmalara sebep olacak şekilde insan ilişkilerinde etkili olabilmektedir. Toplumun neredeyse yüzde elliye varan bir kesimini ilgilendiren ama ya örtbas edilen veya çaresizlikle kabul edilip doktor doktor dolaşılan ağız kokusu nedir ve nasıl ortaya çıkar sebepleri nedir ve nasıl tedavi edilir.Ağız kokusu büyük oranda ağız içindeki gram(-) ve anaerob bakterilerin aşırı üremesi sonucu uçucu sülfür bileşiklerinin ortaya çıkmasıyla oluşur.Çlkan gazlar hidrojen sülfür ve metilmerkaptan ağırlıklıdır.
Ağız kokuları 3 ana başlıkta incelenebilir.
1- Normal,Fizyolojik ağız kokusu 2- Anormal,Patolojik Ağız Kokusu 3-Subjektif,Psikojenik Ağız Kokusu ve Koku Halusinasyonları.Normal Fizyolojik Ağız Kokusu : Sabah uyanınca sindirim kanalındaki birikmiş gazlar ve gece boyu tükrüğün azalması nedeniyle temizleme işlemini yeterince yapamaması yüzünden ağız ortamında dişeti ceplerinde ,yapışık dişeti vedil üzerinde çoğalan uçucu sülfür bileşikleri sebebiyle olur. Kahvaltı yapmak dişleri fırçalamak,şekersiz sakız çiğneyerek tükrüğün çoğalmasını sağlamak mentollü timollü. ağız çalkalama suları kullanmak bu durumu çözebilir.
2- Anormal Patolojik Ağız Kokusu : Hastalar ağzındaki hoş olmayan kokunun ya farkında değildir,veya gözardı etmektedir.Bazen de hastanın yakınları durumu tesbit eder. Patolojik Ağız Kokuları ağız içi veya ağız dışı kaynaklı olabilir 1- Ağız kokusunun yüzde seksen yedisi ağız içi kaynaklıdır, özellikle dişeti kanamaları,ağız kuruluğu,yetersiz su tüketilmesi,oral bakımın yapılamaması belli başlı sebeplerdir. 2- Ağız dışı nedenlere bağlı ağız kokusu yüzde onüç oranında görülür, tonsiller, diyabet,sinüzit,geniz akıntısı,kronik farenjit ,mide ülseri ,reflü,karaciğer ,akciğer ,böbrek hastalıkları ,kullanılan doğum kontol hapları,antiallerjik, antihipertansif,antidepresif ilaçlar,kronik kabızlık,dışkıda parazit bulunması ,kronik ağız kuruluğu diş tedavilerinde iyot asit fenik ve öjenol kullanımı ,hareketli protezlerin temizlenmemesi bu nedenler arasındadır.
3- Psikolojik Ağız Kokusu: Hastalarda şikayet vardır ama kendisinden başkası hissetmez.Trafik kazaları,zehirlenmeler,kafa kafaya çarpışmalar,sürekli öksürük ilaçları hipotiroidizm,anemi, koku merkezini etkileyip koku halüsinasyonlarına yol açabilir buna kakozmi denir, psikiyatri konsültasyonu istenir .Tedavi: Kokunun sebebini bulup ortadan kaldırmak,ağız bakımını öğretmek,dişeti ceplerini ve iltihaplarını ortadan kaldırmak,dişeti aralarının dişlerarası fırça ile temizliğini sağlamak, kapalı kök debridmanı ile köklerüzerinde dişeti altı taşlarının kolonizasyonunu önlemek dişleri temizlerken dişetlerini ve dili de temizlemek ,mentollü,timollü gargaralar ve bol su içmek özellikle önerilir. Ağzınızın mis gibi kokması ve sağlıklı gülümsemeler dilerim saygılarımla.
Uzman Dr. GÜNGÖR KARAGÖZLÜ Dişeti Hastalıkları ve Cerrahisi Uzmanı.
