Burun septumu, burun boşluğunu ortadan ikiye bölen bir duvardır. Septumun ön kısmı sağlam ancak bükülebilir bir kıkırdaktan, arka kısmı ise kemikten oluşmuştur. İdeal koşullarda septumun orta hatta bulunması, sağ ve sol burun boşluklarının da eşit genişlikte olması gerekir. İnsanların %80’inde septum tam olarak orta hatta değildir. Septum orta hattan çok sapmış bir konumda bulunur ve buna septum deviasyonu adı verilir.
Septum deviasyonunun nedeni nedir?
Septum deviasyonunun oluşma mekanizmaları çeşitlidir. Nadiren, bazı bebekler anne karnında septumun eğri gelişimine bağlı olarak septum deviasyonu ile doğarlar. Bazen de septum, bebeğin doğum kanalından geçişi sırasında eğilir. Çocukluk çağındaki ve erişkinlikteki çarpmalar, düşmeler, spor yaralanmaları, trafik kazaları da septum deviasyonuna neden olabilir. Septum deviasyonları, büyüme çağında septumun kemik ve kıkırdak kısımlarının farklı hızda gelişmesi sonucunda da oluşabilir.
Septum deviasyonunun belirtileri nelerdir?
Septum deviasyonunun en sık rastlanan belirtisi burundan nefes alma güçlüğüdür. Burun tıkanıklığı genellikle septum eğik olduğu taraftadır, ancak her iki tarafta sürekli veya bazen sağda, bazen solda olacak şekilde değişken nefes alma güçlüğü hissedilmesine de yol açabilir. Septum deviasyonu şu sorunlara neden olabilir :
Tek veya çift taraflı burun tıkanıklığı
Tekrarlayan burun kanamaları
Tekrarlayan sinüzit
Bazen yüz bölgesinde ağrı, başağrısı, geniz akıntısı
Uykuda sesli nefes alma (özellikle çocuklarda)
Septum deviasyonu nasıl tedavi edilir?
Septum deviasyonunun tedavisi cerrahidir ve bu ameliyata septoplasti adı verilir. Septoplasti ameliyatı genellikle genel anestezi altında yapılmaktadır. Ameliyatta septum, burun delikleri içinden yapılan ve ameliyat sonrasında dışarıdan görünmeyen kesilerle olması gereken orta hattaki pozisyonuna getirilir. Ameliyat sırasında septumun aşırı eğik kısımları tamamen çıkartılır, düzeltilebilen kısımlarına ise yeniden şekil verilerek bunlar tekrar yerine yerleştirilir. Ameliyat genellikle 1-1.5 saat sürer.
Septoplasti ameliyatı için yaş sınırı var mıdır?
Burun septumunda yüz kemiklerinin gelişimini belirleyen merkezler vardır. Çocukluk çağında belirlenen septum deviasyonlarının cerrahi tedavisi, bu merkezleri ve yüzün kemik gelişimini bozmamak için genellikle 18 yaşından önce yapılmaz. Erişkinlerde büyüme merkezleri aktif değildir ve septoplasti ameliyatlarının yüzün şekli üzerinde olumsuz bir etkisi olmaz.
