Günlük pratiğinizde hastalarınızda en sık karşılaştığınız el ve el bileği sorunları nelerdir?
El ve el bileği sorunlarıyla gelen hastaların genellikle iki ana sebebi vardır: Bunlar herhangi bir travma sonucu oluşan kırıklar / çıkıklar gibi kazalar veya kendiliğinden oluşan problemlerdir. Kazalar dışında en çok görülen problemler olarak karpal tünel sendromu gibi sinir sıkışması sorunlarını, tetik parmak gibi tendon sıkışmalarını, tenosinovitler gibi romatizmal problemleri, osteoartrit gibi dejeneratif rahatsızlıkları veya yer kaplayan tümöral lezyonları sayabiliriz. Hastalar bu klinik durumlara bağlı şikayetlerle gelirler.
Karpal Tünel Sendromunu biraz anlatabilirmisiniz?
Karpal tünel sondromu ele gelen sinirlerden birisi olan median sinirin avuç içinde adına karpal tünel denen bölgede sıkışmasıdır. Bu sinirin sıkışmasına bağlı olarak, özellikle baş parmak, işaret ve orta parmaklarda uyuşma, karıncalanma, elektriklenme; elde ağrı, güç kaybı, gece rahatsızlıkları gibi şikayetler olur. Hasta günlük yaşantısını olumsuz yönde etkileyen bu şikayetlerle bize geldiğinde, fizik muayene bulguları ve elektrofizyolojik tetkiklerle tanıyı koyuyoruz. Sıkışmanın şiddeti, kişiyi ne kadar rahatsız ettiği ve ne zamandan beri devam ettiği gibi parametreler göz önünde bulundurularak tedavi planlamasını yapıyoruz. Atel uygulamaları, günlük yaşam aktivite ayarlamaları, ilaç ve fizik tedavi yöntemleri gibi tedavi alternatifleri çoğunlukla tercih edilir. Bu tedavi seçeneklerinin işe yaramadığı durumlarda cerrahi tedaviler gündeme gelir. Mekanik olarak sıkışmış sinirin cerrahi olarak gevşetilmesi ve sebeplerin ortadan kaldırılması gerekli olabilir.
Kış aylarında el bileği kırıklarında artış olur mu, oluyorsa bunu neye bağlıyorsunuz?
Kış aylarında iki şekilde kırıklar daha sık görülüyor. Bunlardan bir tanesi kar ve buzda kayarak düşmeler, bir diğeri de kayak başta olmaz üzere kış sporları sırasında oluşan kazalar. Her ikisinde de el ve el bileğinin üzerine düşme sonucu kırıklar ve çıkıklar oluşabiliyor. Basit zedelenmelerden, komplike ve ameliyatla tedaviyi gerektirecek kadar önemli travmalara kadar oluşabilen geniş bir spektrum arz edebiliyor. Her yaştan insanda görülebilen bu kırıkların kişiye göre farklı özellikleri söz konusu olabiliyor. Çocuk yaşta görülen kırıklar büyüyen kemikte meydana geldiği için kemiğin büyümesine olumsuz yönde etkisi olabilirken, ileri yaşlarda osteoporoz denen kemik zayıflığına bağlı düşük enerjiyle meydana gelen komplike kırıklar görülebiliyor.
Peki bu kırıklar nasıl tedavi edilir?
Amaç kırılmış kemiği düzeltip eski haline getirmek, düzeltilmiş pozisyonunu kaynama tamamlanıncaya kadar koruyabilmek, el ve el bileğinin eski hareket kabiliyetini kazandırmak ve kişinin işine ve sosyal yaşantısına en kısa zamanda dönebilmesini sağlamaktır. Bazı kırıkların pozisyonu alçıyla korunabilirken bazıları ameliyatla tedaviyi gerektirir.
Tedavi yöntemini seçerken neleri göz önünde bulunduruyorsunuz?
Kırığın yeri, şekli, kişinin yaşı ve yaşam şekline göre karar verilir. Eklemi ilgilendiren çok parçalı, genç aktif bir insanın kırığı ameliyatla tedaviyi gerektirebilirken; ileri yaşta, çok aktif olmayan bir insanın tedavisi alçı ile yapılabilmektedir.
Peki el bileği kırıklarında uygulanan yeni gelişmeler var mı?
Ameliyatı gerektirecek kırıkların kapalı yöntemlerle tedavileri mümkün olabiliyor. El bileğini ilgilendiren bazı kırıklar artroskopik yöntemle endoskopik olarak açmadan, kapalı olarak tedavi edilebiliyor. Küçük deliklerden yapılan bu cerrahi işlemlerde ameliyat yerleri çok küçük olduğu için sorunlar daha az, iyileşme süresi hızlı, kişinin günlük yaşama dönmesi daha çabuk oluyor.
El ve el bileğinin etkileyen romatizmal durumlar nelerdir?
El bileğini ve elin küçük eklemlerini tutan veya ele gelen tendon denen kirişlerde şişliklere neden olan ve şekil bozuklukları oluşturan romatizmal hastalıklar görülebilir. Romatoid artrit veya sedef hastalığı (psöriasis) gibi adı konabilen spesifik romatizmal hastalıklar oldukça nadirdir. Genellikle nonspesifik ve tamamen yapısal olarak el bileğinde ya da parmaklarda şişlikler, dolgunluklar, hareket kısıtlılıkları gibi romatizmal alevlenmeler görülür. Bunlardan en çok parmak tendon kılıflarının şişlikleri (tenosinovitler), tetik parmak, Dequervain hastalığı gibi romatizmal rahatsızlıklarla karşılaşıyoruz. Ayrıca yaşam süresi uzadıkça eklemlerde dejenerasyon, artroz da denen osteoartrit elde de ciddi sorunlara neden olabilmekte; parmak uç eklemlerini, başparmak tabanını etkileyip ağrı, deformite, şekil bozukluğu, güç kaybı ve fonksiyon kaybına neden olmaktadır. Hayatın kalitesini bozar duruma gelen osteoartritik eklemlerde cerrahi tedaviler sıklıkla gündeme gelmektedir.
El bileği çevresinde meydana gelen şişlikler tehlikelimidir?
Genellikle ganglion yada higroma denen tümöral şişliklerle karşılaşıyoruz. Bunlar el bileğinin üzerinde ya da iç tarafında, iyi sınırlı, üzeri düzgün yüzeyli, hareketli, yumuşak şişliklerdir. Son derece iyi huylu tümörler olup ağrı ve hareket kısıtlılığından başka sorun çıkartmazlar. Günlük yaşamı etkileyen şikayetlere neden olmadığı sürece cerrahi müdahale gerektirmez. Ameliyat gerektiren durumlarda son yıllarda artroskopik tedaviler yapılmaktadır. Bu endoskopik yöntemde hem estetik olarak rahatsız edici iz kalmamakta hem de erken dönemde iş ve sosyal yaşantıya dönülebilmektedir. Bunlardan başka nadiren sorun çıkartan başka yumuşak doku tümörleri de görülebilir.
