Gebeliğin rahim dışında (%95 tüp içinde) bir yere tutunarak büyümesine dış gebelik denir. Tüpler dışında yumurtalığa, rahim ağzına ya da karın boşluğuna da dış gebelik yerleşebilir. Rahim dışındaki bu organlar gebeliğin büyümesi karşısında yırtılma ve kanama gösterirler. Dış gebelikte en önemli tehlike bu organların büyümeye elverişli olmamasından dolayı oluşan iç kanama ve ciddi şok tablosudur.
Dış gebeliklerde hastalardaki risk faktörlerinin başında daha önceden dış gebelik geçirmiş olmaları gelir. Geçirilmiş tüp ve yumurtalık iltihapları, spiral taşımak, geçirilmiş karın içi ameliyatları da diğer risk faktörleridir.
Kimler Dış Gebelikten Şüphelenmelidir?
Normal gebeliklerde adet olacakmış gibi kasık ağrıları olur. Bu ağrının sağ ya da sol kasık belli edecek şekilde tek taraflı artması ve vajinal kanama olması tabi ki ilk önce düşük tehdidini ve sonra dış gebeliği akla getirmelidir.
Kan βHCG düzeyi 1500-2000 mIU/ ml düzeyinden daha yüksek iken rahim içinde gebelik kesesi görülmemesi akla dış gebeliği getirmelidir. Bu durumun ağrı ve ultrasonda karın içinde sıvı bulunması ile birlikte görülmesi durumunda neredeyse kesindir.
Dış gebelik geçiren bir hastada %50 tubal hasar bulunur. Fakat vakaların yarısında hiçbir risk faktörü bulunmaz. Kadın bir kez dış gebelik geçirdiği zaman takip eden gebeliğin tekrar dış gebelik olma ihtimali - 25 arasındadır. Oysaki normal bir kadının dış gebelik geçirme ihtimali 200 de bir civarındadır.
Pelvik infeksiyonlar (tüp ve yumurtalıktaki infeksiyonlar) özellikle tüp çeperini daraltarak, tıkanıklık yaparak döllenmiş yumurtanın rahim içerisine ulaşmadan tüp içinde kalmasına neden olur.
RİA (rahim içi araç=spiral) kullanımı pelvik infeksiyonlara neden olarak dış gebelik riskini artırır.
Tıbbi (İlaçla) Tedavisi Mümkün mü?
Dış gebeliklerde tıbbi tedavi mümkündür ancak dış gebeliğin erken yakalanması gereklidir. Eğer 3cm’den büyük gebelik kesesi varsa, fetüsün kalp atımları görülüyor ise, βHCG testi 10.000 den yüksek ise tıbbi tedavi şansı azdır. Tıbbi tedavide folik asit analoğu bir kemoterapi ilacı (metotreksat) hastanın kilosuna veya vücut yüzeyine göre tek doz ya da tekrarlayan dozlarda verilir. Tedavinin başarısı kan βHCG düzeylerinin düşmesi ile takip edilir.
Cerrahi Tedavi:
Cerrahide en çok laparaskopi tercih edilir. Acil durumlarda, teknik imkansızlık ya da hastanın vital bulgularında bozulma var ise açık ameliyat tercih edilir. Ameliyattan önce iç kanama temizlenir. Ektopik gebelik kesesi tüpde ise tüp; el ile sıvazlanabilir, tüp kesilerek dış gebelik çıkarılabilir, tüp tamamıyla alınabilir.
Tıbbi tedavi ile cerrahi tedavinin takip eden gebelik oranlarında üstünlükleri yoktur.
