Depresyonda yeni ve ilacçsız bir tedavi seçeneği: transkraniyal manyetik stimulasyon - tms

Depresyonda yeni ve ilacçsız bir tedavi seçeneği: transkraniyal manyetik stimulasyon - tms

Depresyonda yeni ve ilaçsız bir tedavi seçeneği : Transkraniyal Manyetik Stimülasyon(TMS)
Psikiyatristlerin en sık karşılaştığı sorulardan bir tanesi, teşhisinin depresyon olduğu konusunda tereddüt  olmayan ve tedaviye ikna olmuş hastalardan gelen ‘ilaç kullanmadan tedavi olamaz mıyım?' sorusudur. Bu sorunun yanıtı çoğu zaman'hayır' olur, çünkü depresyon tedavisinde psikoterapiler işe yarasa da hem sonuç almak zaman alır hem de kıyaslamalı çalışmalarda etkinlikleri, ilaç tedavisine ancak ek olarak fayda sağlayabildiklerini göstermiştir.

Günümüzde, ağır depresyonlar, yani bizim tıp dilinde Majör Depresyon olarak adlandırdığımız, intihar eğiliminin de ortaya çıktığı  durumlar, hastaneye yatırılarak tedavi edilmek zorunda olsa da, hafif ve orta şiddetli depresyonlar kolaylıkla ayaktan tedavi edilebilmektedir. Bugün depresyon tedavisinde en çok kullanılan seçenek antidepresan ilaç tedavisi ve buna ek olarak belirli bir süre yürütülen destekleyici psikoterapidir. Ancak artık yeni ve alternatif tedaviler de yavaş yavaş pratik uygulamada yer almaya başlamıştır.
               
Transkraniyal manyetik stimulasyon yani kisa adiyla TMS, manyetik uyarım üreten bir cihaz aracılığıyla beyin uyarımı yaparak duygudurumu ( depresyon, distimi vb) düzelten bir tedavi şeklidir.
TMS, özellikle uygun süre ve dozda düzenlenmiş bir antidepresan tedaviden yeterli sonucu alamamış veya ilaç yan etkilerine karşı aşırı duyarlılığı olan ya da ilaç kullanmayı istemeyen  hastalar için iyi bir seçenektir. Depresyon tedavilerinden yeterince fayda görememiş hastalarla yapılan 10 senelik araştırma çalışmaların ardından, 2008 Ekim ayından itibaren Amerikan Gıda ve İlaç İdaresi tarafından Depresyon tedavisi için onay almıştır.

TMS, duygudurum düzenlenmesi ile ilgili beyin bölgesi olan pre-frontal korteksi ,manyetik alan etkisi yaratarak,  uyarmak suretiyle etkisini gösterir. Uygulama yapılan kişinin kafasının ön tarafına yaklaştırılan masa tenisi raketi büyüklüğünde  sabitlenmiş bir uyaran, kafaya temas etmeden , bu bölgede buluna beyin hücrelerini   2-3 cm derinliğindeki beyin alanınında elektriksel aktivite artışı yaparak  antidepresan etkinlik sağlar. Ayrıca  Parkinson, kulak çınlaması, felç (stroke)  ve migren gibi rahatsızlıklarda  etkisine dair kanıtlar giderek artmakta ve nörolojik tedavi amaçlı kullanımı da sıklaşmaktadır.

TMS uygulamaları sırasında ağrı ortaya çıkmadığından anestezi uygulamaya veya hastayı uyutmaya gerek olmaz. Prosedür yaklaşık yarım  saat sürer, bu sırada hasta uyanık ve konforlu bir durumda tutulur. Uygulamada bir ilaç gerekmediğinden hasta tedavi bitiminde hemen günlük rutin hayatına dönebilir. Herhangi bir unutkanlık veya hafıza bozulması veya ağrı  gözlenmez. TMS  çok güvenli bir tedavidir, sadece epilepsi hastalarına uygulanması önerilmemektedir
Tedavi için uygun bulunan hastalar 2 ila 6 haftalık bir süre içinde toplam 20 ila 30 seans arasında uygulamaya girerler. Genel yaklaşım minimum 15 seans uygulanmasıdır. 15 seans uygulamanın ardından, psikiyatrist, hastayı değerlendirip depresyon şiddetindeki  azalmaya göre  tedaviyi sonlandırabilir veya bir kür daha uygulama yapılmasını isteyebilir. TMS 'nin depresyon tedavisinde onay alması sürecinde 10000 den fazla hastadan veri elde edilmiş ve hafif baş ağrısı dışında ciddi bir yan etkiye rastlanmamıştır.

Bu makale 17 Mart 2019 tarihinde güncellendi. 0 kez okundu.

Yazar
Prof. Dr. Özgür Öztürk

1973 yılında doğdu. İzmir Bornova Anadolu Lisesi’nden mezun olan Özgür Öztürk, 1991 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde başladığı lisans eğitimini 1997 yılında tamamladı. 1998 yılında girdiği Tıpta Uzmanlık Sınavı’nda ilk tercihi olan Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı’nda başladığı uzmanlık eğitimini, 2003 yılında “Şizofrenide Obsesif Kompulsif Belirtiler” başlıklı tez çalışması ile tamamladı. Uzmanlık tezi “Journal of Psychiatry and Clinical Neurosciences” dergisinde yayınlandı. Avrupa Psikiyatri Birliği (AEP) ve Amerikan Psikiyatri Birliği (APA) toplantılarında davetli konuşmacı olarak bulunan Dr. Özgür Öztürk, aynı zamanda Türkiye Psikiyatri Derneği Asistan Çalışma Birimi’nin de kurucusudur. 2005-2008 yılları arasında Balıklı Rum Hastanesi Anatolia Klinikleri’nde psikiyatri uzmanı olarak görev yapan Dr. ...

Etiketler
Tms
Prof. Dr. Özgür Öztürk
Prof. Dr. Özgür Öztürk
İstanbul - Psikiyatri
Facebook Twitter Instagram Youtube