SEZERYAN SONRASI NORMAL DOĞUM (SSVD)
Günümüzde sezaryen ile doğum oranları çok yükselmiştir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ortalama sezaryen oranlarının % 17 olması gerektiğini söylerken ülkemizde bu oranların çok üzerine çıkılmaktadır. Ülkemizde bu oran hastanelere göre değişmekle birlikte %20-90 arasındadır.
Günümüzde sezaryen oranlarının büyük kısmını önceden sezaryen olan hastalar oluşturmaktadır. Sezaryen oranlarını düşürmek için öncelikle ilk sezaryen oranlarını düşürmek için doğumların kendi başlamasına izin verilmeli, mümkün olduğunca müdahale edilmemelidir . Gebeler kendi doğumlarının sorumluluğunu almalı, doğum öncesi eğitimler ile doğuma hazırlanmalıdır. Uygun vakalarda sezaryen sonrası normal doğuma şans verilmelidir.
SSVD Uygulanması için hangi şartlar gereklidir?
1-Gebe SSVD doğum konusunda istekli olmalıdır.
2-Anne adayında zorunlu sezaryen gerektiren durumlar olmamalıdır:
Rahim şekil bozukluğu, daha önce geçirilen rahim ameliyatları (myom ameliyatı vb )
Annenin sezaryen ile doğumunu zorunlu kılan hastalıklar (kalp hastalıkları vb )
Bebeğin geliş bozuklukları, iri bebek ve plasentanın yerleşim anomalileri gibi normal doğuma engel olan durumlar
Daha önce yapılan sezaryen ameliyatının yatay değil, dikey kesiyle yapılmış olması. Önceki sezaryenin nasıl yapıldığını teşhis etmek mümkün değildir. Bunun için özellikle sezaryen sonrası ameliyat notu saklanmalıdır.
3- SSVD uygulanacak hastanelerin koşulları çok önemlidir. Acil durumlarda sezaryen için ekip ve ameliyathane hazır olmalıdır. Hastanenin bebek ve yetişkin yoğun bakımı olmalı, gerektiğinde acil kan temini yapılabilmelidir. Doğum eylemi boyunca anne ve bebek yakından takip edilebilmelidir.
4- SSVD isteyen anne adayı her şey yolunda giderken, doğum eylemi sırasında rahminin %1 oranında eski dikişlerinden yırtılabileceğini ve bazen de bu yırtık sonrası rahminin de alınabileceğini bilerek sezaryen sonrası normal doğum denemelidir.
SSVD Başarı Oranı Nedir ?
SSVD başarı oranı % 60-70' dir. SSVD takibi sırasında bebeğin kalp atışlarının bozulması, rahmin açılmaması, kanama ve en önemlisi eski sezaryen dikiş bölgesindeki incelme ve yırtılma durumlarında sezaryen kararı verilebilir.
Ülkemizde sezaryen oranlarının artmasının bir sebebi de gebelik ve doğum takipleri sırasında risklerin abartılarak gebelerle paylaşılmasıdır. Aileler en değerli varlıkları bebekleri ve anne için kaygılanırlar. Son yıllara kadar Türkiye'de SSVD hiç mümkün değilmiş gibi anlatılmış hatta bu konuda soru soran ailelere rahmini kaybedersin, bebeğin ve sen hayatını kaybedebilirsin denilmiştir. Son yıllarda bir grup hekim arkadaşın gayreti ile ve SSVD isteyen gebelerin gittikçe artması nedeniyle SSVD yapan gebe sayıları artmaktadır.
SSVD için en büyük risk % 1 oranında görülen rahim yırtılmasıdır. Rahim yırtılması sonrası küçük bir kısmında rahmini kaybetme ve annenin ve bebeğin hayati riski vardır. Bu riskler biraz daha azda olsada diğer sezaryenler sonrası ve normal doğum sonrası da görülebilir. Anne adayları ve ailelere bu riskler anlatılmalıdır fakat abartılmamalıdır. Hayatın kendisi risklerle doludur.
Doktorlar SSVD' de neden sıcak bakmıyorlar?
1- Kadın doğum eğitimi sırasında sezaryen sonrası sezaryen doğum anlayışı ile eğitim veriliyor.
2- Doktorlar SSVD takibi sırasında bir acil bir durumla karşılaştıklarında kendilerini güvende hissetmiyorlar. Tam donanımlı hastaneler yeterli değil.
3- Hekimler için en önemli konu ise mesleki sorumluluk yasalarıdır. Doğum takibi ve doğum sırasında önlenemeyen komplikasyonlardan dolayı birçok doktor arkadaşımız hukuki süreçlerle uğraşmakta ve mesleğinden soğumaktadır. Doktor arkadaşlar bu tür süreçlerle karşılaşmamak için küçücük bir olumsuzluk hissettiklerinde sezaryen kararı verebilmektedir.
SSVD Doğum Oranları nasıl arttırılabilir ?
Öncelikle bilinmelidir ki doğumu yapacak olan gebedir ve gebe kendi doğumunun sorumluluğunu almalıdır. Gebeliği süresince zihnen ve bedenen doğuma hazırlanmalıdır. Doktor ve ekibi sadece doğuma destek olabilir. Gebe kendi doğumunun sorumluluğunu alırsa , doğum sırasında doktoru da kendini rahat hisseder. Doktor doğum sırasında ters giden şeyleri rahatlıkla konuşabilmeli oluşabilecek komplikasyonlardan suçlanmayacağını bilmelidir.
