Radyoterapi uygulamalarında ışınların hedef bölgeye sınırlandırılmaları yan etkilerin azaltılmasında çok belirleyicidir. Bu nedenle hedefin etrafında kalan dokular ışınlardan korunur veya izin verilen tolerans dozlarında radyasyona maruz kalırlar. Planlama ve uygulama sırasında hedefi kaçırmamak için çok dikkat edilmelidir. Hasta pozisyonunda, tedavi cihazlarında olabilecek değişiklikler veya solunum dolaşım yada organların dolu- boş olması gibi günlük farklılıklar tedavi edilen hacimde değişikliklere yol açabilir. Bu nedenle değişken faktörler sınırlandırılmaya çalışılır. Ayrıca hedefi her gün doğru olarak ışınlamak amacıyla etrafına güvenlik sınırı eklenir.
Tedavi sırasında vücudun sabit kalmasını ve her gün aynı pozisyonda ve hassas doğrulukta tedavi sağlamak amacıyla özel tespit düzenekleri, bazı sabitleme materyalleri kullanılır yapılır. Genellikle beyin, baş- boyun bölgesinde maskeler, göğüs, akciğer, meme, karın ve uzuv tümörlerinde özel sabitleme yatakları ve malzemeleri kullanılır. Bu malzemeler her tedavide hastaya uygulanarak tedavi süresince hasta pozisyonu aynı durumda tutulur.
Hastanın işbirliğide doğru tedavide çok önemli ve gereklidir. Prostat kanseri gibi bazı karın tümörlerinde her gün kalın barsağın boş ve mesanenin yakın dolulukta iken tedavi uygulanması set-up hatalarını azaltır ve organ korumasına yardımcı olur. Akciğer ve meme kanserlerinde bazen solunum kontrollü tedavi daha iyi organ koruması sağlayabilir. Hastaların uyumu tedavi sürecini kolaylaştırır ve uzun dönemli yan etki gelişimini azaltır.
Pozitron emisyon tomografisi ve manyetik rezonans görüntüleme gibi tıbbi görüntüleme işlemleri, hedefin doğru ve kesin olarak belirlenmesine yardımcı olur. Tedavi planlaması sırasında tedavi set-up pozisyonunda, hastaya kullanılan sabitleme materyalleriyle birlikte planlama amaçlı bilgisayarlı tomografi görüntüleri çekilir. Daha sonra bu görüntüler pozitron emisyon tomografisi ve/veya manyetik rezonans görüntüler çakıştırılarak hedef tanımı yapılır. Planlama amaçlı görüntülerin her kesiti üzerinde ışınlanması istenen hedef ve korunması gereken organlar hekim tarafından belirlenir. Daha sonra Tıbbi Radyasyon Fiziği Uzmanları ışın alanlarını yerleştirip, alternatif planlar yaparak, sağlıklı dokuları en iyi koruyarak hedefte yeterli doz elde eden planları hazırlar. Bu planlar arasından en iyi plan tedavi için seçilir.
Radyoterapi işlemi, Yüksek Öğrenim yapmış alanında uzman Radyoterapi Teknikerleri tarafından uygulanır. Her tedavide hasta pozisyonunu planlama sırasında yapıldığı gibi olması sağlanır. Bu amaçla tedavi öncesi radyolojik görünülemeler yapılarak milimetre sınırlarında set-up doğrulaması yapılır ve tedavi uygulanır. Tedavi süresince hastanın vücut ağırlığında artma, azalma, doku ve organ değişiklikleri yakından izlenerek gerektiğinde planda değişiklikler yapılabilir. Bu nedenle hastanın hekimi ve teknikerleri tarafından yakından izlenmesi gereklidir. Günlük set-up doğrulanması işlemlerini kolaylaştırmak amacıyla hasta cildi üzerine özel referens işaretler konulabilir.
