Dişlerinizi günde en az 2 kere fırçalıyorsunuz. Ara sıra diş ipi kullanıyorsunuz. Rutin kontroller için de diş hekiminize düzenli gitmeye çalışıyorsunuz. Tanıdık geldi mi? Etrafınızda kime sorsanız ağız bakımı ile ilgili size verecekleri cevap. Toplumun çok küçük bir kısmı dişlerini yeterince fırçalamadığı ve dişipi kullanmadığını itiraf ediyor. Sonuç…. Dişeti hastalığı.
Dişeti hastalığı toplumun %75‘ini kapsamaktadır ve neredeyse yarıya yakını da olayın farkında değildir. Bilgili ve olayın ciddiyetinin farkında olmak tedavinin yarısıdır. Peki dişeti hastalığınız olduğunu nasıl anlarsınız?
Dişi çevreleyen dokulara periodonsiyumu denir. Dişeti, çene kemiği, diş kökü ve dişi kemiğe bağlayan periodontal ligament periodonsiyumu oluşturur. Dişeti hastalıkları periodonsiyumu etkiler. Tek bir dişle de sınırlı olabilir tüm dişleri de kapsayabilir. Dişeti hastalıklarının birincil sebebi dişler üzerinde biriken ‘mikrobiyal dental plak’tır.
Plak, diş yüzeyine ve dişetine yapışan bakteri atıklarıdır. Sağlıklı bir ağızda yaklaşık 350 farklı bakteri türü bulunur. Sadece %5’i dişeti hastalığından oluşan enflamasyon ve enfeksiyondan sorumlu tutulur. Bu bakteriler yediğimiz ve içtiğimiz besinlerdeki şeker ve nişasta ile beslenirler ve sonuçta asit üretirler. Plak uzaklaştırılmazsa asit dişetini irrite eder ve enflamasyon oluşur. Dişeti hastalığı ve çürük oluşur. Dişeti hastalığı kemik dokuya sıçradığında diş desteği azalır ve diş kaybı oluşur.
Dişeti hastalığının diğer sebepleri; sigara içmek, kötü ağız hijyeni, kullanılan ilaçlar, bazı sistemik hastalıklar, özellikle bayanlarda görülen hormonal değişiklikler ve ailesel kalıtımdır.
Dişeti hastalığının esas olarak 2 aşaması vardır: gingivitis ve periodontitis. Belirtiler ve sonuşlarına bakalım.
Periodontitis Belirtileri
Gingivitis, dişeti hastalığının erken aşamasında oluşur. Kırmızı, şiş dişeti ve belki kanama ile ile görülen enflamasyon görülür. Rutin diş temizliği, düzenli fırçalama ve dişipi kullanımı ile kolaylıkla tedavi edilebilir. Hafif düzeyde seyreden gingivitis 1 hafta gibi kısa bir sürede düzelebilir. Ancak tedavi edilmezse gingivitis kısa sürede periodontitis’e dönüşebilir. Toplmun yarıdan fazlasında görülen gingivitis 60 yaş üzerinde periodontitis’le birlikte daha da sık görülmekte.
Periodontitis, dişi çene kemiğinde tutan dokular, ligamentler ve alveol kemiği (dişi saran kemik doku) etkileyen bakteriyel bir enfeksiyondur. Dişeti hastalığının ilerlemiş halidir.
Periodontitis agresif ve kronik olabilir. Agresif periodontitis toplumun %15‘ini etkileyen ve genelde 35 yaşın altındaki bireylerde görülen bir hastalıktır. Daha yaygın görülen kronik periodontitis ise çoğunlukla yetişkinlerde görülür. Diyabet gibi kontrol altına alınmamış sistemik hastalığı olan bireylerde periodontitis açısından risk altındadır.
Dişeti hastalığında durum periodontitis’e doğru kötüye gittiğinde gingivitiste görülen şiş ve kırmızı dişeti görünümü parlak kırmızı hatta morlaşmayla beraber dişeti çekilmesi oluşur. Dişeti çekilmesiyle beraber dişler arasındaki boşluk artar ve bu bölgelerde pü (gri-beyaz renkli akıntı) görülür. Enfeksiyon derinleştikçe etkilenen dişleri çevreleyen kemik ve yumuşak dokuda kayıp görülür.
