Jinekolojik muayene masası kadın hastaların her zaman korkulu rüyası olmuştur. Daha önce jinekolojik muayene geçirmiş olanlar herhangi bir korku duymak için neden olmadığını bildiklerinden son derece rahattırlar. Ancak ilk kez jinekolojik muayene olacak kadınlar haklı olarak korku ve merak içindedirler. Bu nedenle bir gece öncesinde uykusuz kalan ya da bu endişe ve korkular nedeniyle muayene olmayı sürekli erteleyen çok sayıda kadın vardır. Unutulmamalıdır ki, yılda en az bir kez yapılacak jinekolojik muayene ve smear taraması bir çok problemin erken tanınmasını ve tedavilerinin daha kolay olmasını sağlamaktadır.
Bu yersiz korkunun giderilmesinde kadın doğum hekiminizle olan ilişkiniz son derece önemlidir. Sizi rahatlatan, kaygılarınızı oluşturan sorularınıza cevap veren ve gerçekleştirilecek muayenenin tüm basamaklarını uygulamadan önce size anlatarak endişelerinizi gideren bir hekim bu korkularınızı son derece azaltacak ve yersiz olduğunu size kanıtlayacaktır.
Diğer tüm sistem muayenelerinde olduğu gibi, jinekolojik muayene de hastanın kimlik bilgilerinin doğrulanmasından sonra şikayetlerinin ve öyküsünün dinlemesiyle başlayacaktır. Bu öykünün dinlenilmesi sırasında isteğinize bağlı olarak doktorunuzla yanız kalmayı seçebilirsiniz (diğer sistem muayenelerinden farklı olarak jinekolojik muayenedeki mahremiyet son derece önem taşımaktadır. Anlatacağınız bilgiler sadece doktorunuz ve sizin aranızda kalacaktır). Bu isteğinizi muayeneniz başlamadan belirtmenizde yarar vardır.
Anamnez alınması sırasında doktora gelmenize neden olan asıl şikayetiniz öğrenildikten sonra, şikayet/ler ile ilgili ayrıntılar öğrenilecektir. (ne zaman, nasıl, neyle ilişkili, seyri, şiddeti, vs)
Daha sonra jinekolojik öykünüz alınacaktır. Bu kapsamda ;
Adet geçmişi : İlk başlangıç zamanı, ne sıklıkta olduğu, kaç gün sürdüğü, kanama miktarı, düzensizlik var ise düzensizliğin karakteri - gecikme, erken olması,ara kanamalar, vs- adet sırasında ağrı olup olamadığı gibi bilgiler öğrenilip kaydedilecektir
Cinsel geçmiş: Hastaların bu konuyu paylaşmalarındaki sıkıntıdan da kaynaklanan nedenlerle bu bilgilerin alınması zor olmakla beraber jinekolojik öykü alınmasının ayrılmaz bir parçasıdır. Cinsel ilişkinin olup olmadığı, varsa ilişki sırasında ve/veya sonrasında kanama ve/veya ağrı var olup olmadığı, partner sayısı, korunma yöntemleri öğrenilmelidir.
Vajinal akıntı varlığı ve karakteri ( rengi, kokusu, kıvamı vs), tüylenme problemi olup olmadığı, idrar ile ilgili şikayetleri ( sık çıkma, yanma, kaçırma, kasık ağrısı) de bu öykü alınması sırasında sorgulanacak diğer konulardır.
Anamnez sırasında ailenizle ilgili jinekolojik ve ya diğer sistemlerle ilgili bilgiler ve varsa önceki gebelikle ilgili bilgileriniz de ( sayısı, sonlanma şekli, doğum gerçekleşmiş ise doğum şekli, gebelik sırasında karşılaşılan problemler, vs.)öğrenilecektir. Diğer tıbbi sorunlarınız da sorgulandıktan sonra jinekolojik muayeneye geçilecektir.
Pelvik muayene: Bu muayene jinekolojik muayene masasında gerçekleştirilir, idrar torbasının boş olması tercih edilir, adetten sonraki dönemde yapılması uygun olacaktır. Jinekolojik muayene masasına iç çamaşırınızı çıkarmış halde üstünüz örtülü olacak şekilde hazırlandıktan sonra ilk yapılacak işlem dış genital organların gözle değerlendirilmesidir. (akıntı, kızarıklık, şekil bozukluğu, kitle varlığı açısından değerlendirilir) Daha sonra (cinsel ilişkisi olan kadınlar için) spekulum adı verilen ve vajene yerleştirilen plastik ya da metal malzemeden yapılmış araç yardımı ile vajen içi ve rahim ağzı ışık altında incelenecektir, kanamasız bir dönem ise smear tetkiki için sürüntü alınır daha sonra elle (bimanuel) muayene denilen yöntemle hem vajenden (bir elin iki parmağı vajen içerisinde) hem de karından (karından uterus ve overler seviyesinde yapılacak baskı sayesinde) kullanılan eller yardımı ile jinekolojik organlar değerlendirilir. Jinekolojik bimanuel muayene sayesinde, rahim ve yumurtalıklarda şekil değişikliği varlığı, (myom, kist vs) ve enfeksiyon değerlendirilmesine olanak sağlanmış olur.
Ultrasonografi: Karından (abdominal) ya da özellikle vajinal (transvajinal) yolla yapılan ultrason (cinsel ilişkisi olan her kadında ultrason için tercih edilmesi gereken yoldur) yardımı ile rahim ve yumurtalıklar ile ilgili çok değerli bilgilere hızla ulaşılır. Son yıllarda jinekolojik muayenenin ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Öyle ki yapılmadığında muayene eksik kalmış sayılabilir.
Jinekolojik muayeneniz bu şekilde tamamlandıktan sonra tekrar görüşme odasında muayene sonuçlarınız değerlendirilir, olası tanılar ve tedavileri hakkında bilgilendirilirsiniz.
