Kuron-köprü protezlerinde başarıyı belirleyen en önemli aşama dişlerin kesimidir. Kesim aşamasında genel kuralların yanı sıra işlemi kolaylaştıran ve daha iyi sonuç elde edilmesini sağlayan ayrıntılar bilinir ve uygulanır ise başarıya ulaşmak daha olası hale gelecektir. Geçmiş tarihte diş kesim teknikleri arasında yer alan ve uzun bir süredir birçok ülkede terkedilmiş olan bıçak sırtı (knife-edge) kesim biçimi bu yazının konusu değildir (bu makalede Türkçe terimlerin uluslararsı literatürde ingilizce olarak kullanılan karşılıkları parantez içersinde verilerek terminolojiye açıklık getirilmesi amaçlanmıştır). Yazının devamında basamaklı kesim teknikleri ve uygulama aşamalarının ayrıntılarına değinilecektir.
Anestezi: dişlerin canlılığını riske etmemek için vazokonstrüksiyonu fazla olmayan adrenalinsiz sıvılar tercih edilmelidir. İntraligamenter anestezi de dolaşımı olumsuz etkileyerek canlılığı riske edebileceğinden kaçınılmalıdır.
Kenar seviyeleri: kuron kenarları dişeti seviyesine göre dişetinin altında, dişeti seviyesinde ve dişetinin üzerinde olabilir. Kuron kenarları estetik açıdan doğal dişin mukoza içersinden çıkış görüntüsü (emerge profile) elde edilmek istenilen, özellikle ön bölgelerde veya diş renginin koyu olduğu ve restorasyon ile renk değişikliği hedeflenen olgularda dişeti-altı (subgingival) kesim ile hazırlanmalıdır. Hijyenin öncelikli olduğu ve dikey yönde restorasyona yeterli tutuculuğu sağlayacak kuron boyu olan olgularda dişeti-üstü (supragingival) hazırlık yapılabilir. Yine hijyen ve periodontal sağlık öncelikli, fakat tutuculuk açısından kuron boyu kısa olgularda dişeti-düzeyi (equigingival) kesim yapılabilir.
Dişeti-altı kesim tekniği: bu hazırlık biçiminde anatomik sınırları zedelememek önemlidir. Aksi halde irrite olan dişetinde ileriki dönemde boyutsal değişiklik olacağından kenar açıklığı problemi ile karşılaşılabilir. Diş kuronu çevresindeki epitel-bağdokusu ataşmanının belirlediği, serbest dişeti kenarı ile sulkus tabanı arasındaki biyolojik alan (biological width) apikal yönde ne kadar derine inilebileceğinin göstergesidir. Klinikte pratik olarak kesim öncesinde dişeti tonusuna göre seçilecek yeterli kalınlıktaki bir retraksiyon ipinin sulkus içersine yerleştirilmesi ile biyolojik kalınlığın elverdiği derinlik ortaya çıkartılmış olur. İnterproksimal alanlarda komşu dişler ile olan kontak yüzeyleri kaldırıldıktan sonra retraksiyon iplerinin yerleştirilmesi mümkün olur. Retraksiyon ipileri yerleştirildiğinde serbest dişeti kenarı apikale doğru iner, dişeti ile hazırlanacak diş arasında kalan ip aynı zamanda elmas frezin yanlışlıkla oluk içersine yönlendiği durumlarda bir koruyucu görevi görür. Böylece kesim sırasında dişetinin zedelenmesine bağlı dişeti çekilmesi riski ortadan kalkar. Retraksiyon ipi kullanımı basamaklı diş kesimi tekniğinin en önemli unsurlarından birisidir. Bu tekniğin kullanımı hem kesim aşamasında biyolojik kalınlığı saptamada ve yumuşak doku zedelenmesini önlemede hem de ölçünün daha net alınmasını sağlamada fayda getirir ve dolayısı ile alçı modelde güdük hazırlığı aşamalarında da hata payını oldukça azaltır.
Basamak tipleri:
Basamaklı preparasyonlar basamak tabanı ile dişin dikey duvarı arasındaki açıya göre iki ana grupta sınıflanabilirler: geniş açı yapan şev (chamfer), dik açı yapan omuz (shoulder).
Frez tipleri:
Basamaklı diş kesiminde (chamfer veya shoulder) hazırlanacak kenar açısına göre torpedo veya fissür frezlerden faydalanılır. Frez çapının bilinmesi hazırlanacak rehber oluk derinliğini ve dolayısı ile hangi kalınlıkta madde indirgeneceğinin saptanmasına yardımcı olur. Platinal-lingual yüzeyler için armut veya lobut tipinde frezler kullanılır.
Diş kesimi: yapılacak restorasyonun kalınlığı oranında dişten sert doku azaltılması yapılmalıdır. Laminate veneer uygulamalarında sadece vestibüler yüz, diğer restorasyon tiplerinde tüm yüzeylerde çalışılır. Azaltılacak madde miktarını kontrol edebilmek için en garantili yöntem oluklu diş kesimi tekniğidir. Kaldırılacak madde miktarına göre frez çapları belirlenir. Oluşturulan rehber oluklar preparasyon derinliğini belirler. Oluklar birleştirildiğinde istenilen derinlikte madde kaldırılmış ve yüzey elde edilmiş olur. Retraksiyon ipliklerinin yerleştirilmesi için interproksimal yüzeylerin alev uçlu frez ile indirgenmesi, iplik yerleştirilmesini takiben rehber olukların hazırlanması ve insizal kenarlardan başlayarak dişin hazırlanması; son aşamada, çalışılan sahanın daha iyi görülmesi açısından, düşük devirde sadece hava soğutması ile basamağın son rötuşlarının yapılması genel kabul gören bir sıralamadır.
