Sivilceler, derideki yağ bezlerinde ortaya çıkan değişiklikler sonucu görülür. Tipik olarak, yüz, boyun, göğüs, sırt ve omuzlarda oluşur. Çünkü bu sayılan bölgeler yağ bezlerince zengindir. Yağ bezinin kanalı kıl folikülüne bağlıdır. Buna pilosebase kanal denir. Sivilceler, deride çeşitli şekillerde görülürler.
Komedon: Pilosebase kanalın yağ, ölü deri hücreleri ve bazen bakteriler ile tıkanması sonucu oluşur. Komedonlar deri yüzeyine açılırsa tıkaç koyu renkli görülür. Buna, açık komedon, siyah komedon ya da siyah nokta denir. Eğer, komedon ağzı kapalı ise beyaz başlı olarak görülür Deri renginde, deriden hafif çıkıntılı kabarcıklar şeklindedir. Buna, kapalı komedon veya beyaz başlı komedon denir.
Papül: Kırmızı renkli, hassasiyeti olan küçük kabarcıklardır. Pilosebase kanalda inflamasyon ya da enfeksiyonu gösterir.
Püstül: Kırmızı, hassas bir kabarcık olup tepesinde iltihap vardır.
Nodül: Deri yüzeyinde geniş, ağrılı yapılardır.
Kist: Ağrın, içi iltihap dolu şişliklerdir. Deride iz bırakır.
Sivilce yapan üç faktör vardır:
Aşırı yağ ( sebum ) üretimi.
Pilosebase kanalın tıkanması
Bakteri artışı.
Yağ bezleri sebum denilen yağlı bir madde salgılarlar. Pilosebase kanal boyunca ilerleyerek deri yüzeyine yayılırlar. Böylece, saçlı deri ve deri yağlandırılır.Eğer vücutta sebum ve ölü deri hücreleri artar ise bunlar bir araya gelip bu kanalı tıkayan bir tıkaç oluştururlar. Bu, bakterilerin yerleşmesi ve üremesi için uygun bir ortamdır.
Sivilceler hakkında yanlış bilinenler:
Yağlı yiyecekler ve çikolata: Yapılan çalışmalarda bunların sivilce oluşumundaki etkilerinin ya hiç olmadığı ya da minimum olduğu görülmüştür..
Kirli deri: Sivilce oluşturmaz. Sivilceli derinin keselenmesi veya kuvvetli yıkayıcılarla yıkanması deriyi tahriş ederek sivilcelerirı artmasına neden olur. Fazla yağı ve ölü deri hücrelerini deriden arındırmak için basitçe yıkamak yeterlidir.
Kişilerde sivilce oluşturan risk faktörleri:
Vücuttaki hormonal değişiklikler sivilce oluşumunu tetikler veya arttırırlar.
Bu değişiklikler:
Ergenlik döneminde
Kadın ve kızlarda adetten 2-7 gün öncesinde
Kortizon, androjen ve ityum içeren ilaçların kullanılması durumunda oluşur.
Yağlı maddelerin deriye teması
Ailede sivilce hikayesi
Sürtünme ve Basınç: Telefon, cep telefonu, sıkı yakalık, sırt çantası, kask gibi.
Sivilce tedavisi ile yağ üretimi azalır, ölü deri hücrelerinin atılımı hızlanır, bakteriyel enfeksiyon ve inflamasyon azalır. İyilik hali 4-8 haftadan önce görülmez. Sivilceler, tedavi başlangıcında artıp sonra azalabilirler.
Sivilce tedavisi dıştan sürülen ilaçlar veya ağızdan alınan ilaçlar ile olur.Dıştan sürülen ilaçlar yağlı deriyi kurutur, bakterileri öldürür.Deride kuruluk, yanma kızarıklık, soyulma, pullanma gibi yan etkiler ortaya çıkabilir.Ağızdan kullanılan ilaçlar antibiyotikler ve isotretinoindir.İsotretinoin iz bırakan kistik sivilcelerde, diğer sivilce tedavilerine cevap vermeyen olgularda, şiddetli sivilcelerde kullanılır.
Ciddi doğumsal anomalilere neden olduğundan gebelikte kullanılmamalıdır. Tedavi bitiminden en az 6 ay sonra gebe kalınmalıdır. Göz, ağız, dudak, burun, deri kuruluğu, kaşıntı, burun kanaması, kas ağrısı, güneşe duyarlılık, gece görüşünde azalma sıklıkla görülen yan etkilerindendir. Trigliserid ve kolesterol düzeyleri ile karaciğer enzimlerini yükseltebilir. Depresyon ve intihar eğilimi artabilir
Laser ile yağ bezleri baskılanarak yağ üretimi azalır. İzlerin azaltılmasında da kullanılır.Laser tedavisinde bağlı geçici yanıklar olabilir.
Doğum kontrol hapları, kimyasal peeling diğer sivilce tedavilerindendir.
Sivilce çukurcuklarında Laser, PRP mezoterapisi, vb. tedaviterle ile arttıkça başarılı sonuçlar alınmaktadır.
Tedavi Sonrası Bakım:
Sivileceye eğilimli bölgeler günde iki kez yağsız yıkayıellarla 131fliş edilmeden yıkanmalıdır.
Su bazlı, komedojenik makyaj ürünleri kullanılmalıdır. Yatmadan önce makyaj temizlenmelidir.
Aşırı terleten aktivitelerden sonra yıkanmalıdır. Yağ ve terin birleşmesi ile bakteri üremesi artar.
Saçlar temiz tutulmalı yüz derisine değmemelidir.
