ANKSİYETE “Kaygı”: Organizma için tanımlanabilir ya da tanımlanamaz herhangi bir durum karşısında yaşantılanan gerginlik, kaçınma, kaçma, saldırma gibi duygu ve düşüncelere yol açan ve kişi tarafından nahoş bir duygu olarak tanımlanır. Gerçek bir tehlike durumunda anksiyete uygun bir tepki olurken, yanlış algılama ve yorumlamayla ortaya çıkan anksiyete uygunsuz ve sorun yaratıcıdır.
Risk Etmenleri-1
Yapısal huy özellikleri
Genetik etki (%40’ın altında)
CO2’e aşırı duyarlılık (Solunum düzensizliği)
Anababada ruhsal bozuklular: Kaygı Bozukluğu, Depresyon.
Anababa yetiştirme tutumları: aşırı koruma-kollama, örseleme, otonomi gelişimini engelleme, kaygıyı yatıştıramama.
Çocuklarda, erişkinlerde tanınan tüm Kaygı Bozuklukları görülebilmektedir.
Erişkinlerde tanısı olmayan Ayrılma Kaygısı Bozukluğu çocuklarda sıktır.
Klinik tablolarda çocuğun gelişim dönemine özgü farklar vardır.
Sıklık: % 5 -10
Çocukların Kaygı Bozuklukları Tipleri
Fobik Bozukluk
Ayrılma Kaygısı Bozukluğu
Sosyal Fobi
Yaygın Kaygı Bozukluğu
Panik Bozukluğu
Travma Sonrası Stres Bozukluğu
Obsesif Kompulsif Bozukluk
Fobik Bozukluk
Bir nesne ya da duruma karşı mantıksız korku duyma
Hayvanlar
Yükseklik
Kan fobisi
Ayrılma Kaygısı Bozukluğu
Çocukluk dönemine özgüdür.
Çocuğun bağlandığı kişilerden ya da evden ayrılması söz konusu olduğunda gösterdiği aşırı kaygı tepkisidir.
Çocuğun yaşına uygun günlük işlevlerini bozar.
Sosyal Fobi
İncelenme, alay edilme, aşağılanma ya da utandırılma korkuları nedeniyle sosyal ortamlarda yoğun kaygı yaşama.
İyi tanıdıkları kimselerin yanında olmaz.
Yaygın formunda her türlü sosyal ortamdan kaçınılır.
Yaygın Kaygı Bozukluğu
Yaşamın bir çok alanına ilişkin kaygıların bir arada olması ve işlevselliği bozması (Dış görünüş, Okul ödevleri, Parasal durum, Gelecek vb.)
BELİRSİZLİĞE TAHAMMÜLSÜZLÜK: Net olmayan olay ve durumlarda duygusal, bilişsel ve davranışsal olarak olumsuz tepki verme eğilimidir. YAB olan kişiler belirsizliği sıkıntı verici ve olumsuz bulur ve ne pahasına olursa olsun kaçınmaya çalışırlar.
Sıklıkla başka ruhsal bozukluklarla eş zamanlıdır.
Panik Bozukluğu
Bir felaketin eşiğine gelmiş olmaktan duyulan yoğun korku.
Fizyolojik belirtileri: Taşikardi, nefes darlığı, boğulma duygusu, terleme, bedene veya çevreye yabancılaşma hissi
Herhangi bir uyarana bağlı olmaksızın kendiliğinden başlar.
Başlangıcı genelde ergenlik döneminde olur.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu
Gerçek bir olay nedeniyle başlaması ve geçmişteki olayın yeniden yaşanması nedeniyle diğer kaygı bozukluklarından ayrılmaktadır.
Oluşumunda kendisinin ya da başkasının bedensel bütünlüğünü tehdit eden şiddetli zorlayıcı yaşantılar etkilidir.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu
En az biri:
Travmayı canlandıran, yineleyici, kompulsif, kaygıyı yatıştıramayan, içeriği yoksul oyun oynama.
Travmaya ilişkin yineleyici, dalıcı düşünceler (anlatımlar, sorular vb.)
Yineleyici korkulu rüyalar
Travmayı anımsatan uyaranlara karşı fizyolojik kaygı tepkileri verme
Yineleyici geri-dönüşler (flashbacks) ya da disosiyasyonlar (donakalma, bakakalma)
Tepkisellikte azalma ve gelişiminde ketlenme: sosyal içe dönme, duygulanımda kısıtlılık, ilgi azalması, kaçınma, ani yeni korkular
Uyarılmada artış: konsantrasyon güçlüğü, irkilme, tetikte olma, sinirlilik ve öfke nöbetleri.
Eş-hastalanma
Anksiyete sadece anksiyete bozukluklarında görülen bir belirti değildir. Duygudurum bozukluklarından psikotik bozukluklara kadar pek çok klinik tabloda anksiyete bir belirti olarak ortaya çıkabilir.
Diğer bir Kaygı Bozukluğu
Depresyon
Madde kötüye kullanımı
Davranım Bozukluğu
DEHB (dikkat eksiliği hiperaktivite bozukluğu)
Tedavi- Psikoterapi, Psikoterapi ve Farmakoterapi (İlaç tedavisi)
Bilişsel Davranışçı Psikoterapiler
Aile Terapileri
