Aramızdan %90 kişide izlenir
ANCAK TÜM BAŞAĞRILARI AYNI DEĞİLDİR
•Hafif yada dayanılmaz ağrılar olabilir
•Ayda bir ya da günde defalarca görülebilir
•Başın tek tarafını yada iki tarafını etkileyebilir
•Bir saat ya da günlece sürebilir
Ve başağrıları farklı olduğu gibi onlardan kurtulmak için izlenecek metodlarda değişir.
NEDEN BAŞAĞRILARI HAKKINDA BİLGİ SAHİBİ OLMALIYIM?
Çünki onlarla yaşamak istemezsiniz!
BUNLARI ÖĞRENEBİLİRSİNİZ:
•Yaşadınız başağrılarının tiplerini
•Başağrısını azaltmanın ya da korunmanın yollarını
•Başağrıları için ne zaman tıbbi yardım almanız gerektiğini
Nadiren başağrısıda çekseniz yada hergün başağrısı ile yaşasanız, onunla baş etmenin yollarını öğrenebilirsiniz.
BAŞ AĞRISINA NELER YOL AÇAR?
Bu konuda araştırmalar süratle devam etmektedir.
MUHTEMEL SEBEPLER
•Kimyasal düzensizlikler, sinirlerde ve beyin içi ve çevresindeki damarlardaki hastalıklar
•Genetik faktörler- Mesela migren ağrılarında ailesel geçiş iyi bilinmekyedir
AĞRI TETİKLEYİCİLER
Ağrıya neden olmazlar. Ancak hazırlayıcı faktörleri aktive ederler.
•Stres
•Depresyon
•Belirli yemekler ve katkı maddeleri
•Açlık veya düşük kan şekeri
•Alkol ve kafein
•Uyku düzeninde değişiklik
•Hormonal değişiklikler
•Hava durumundaki değişimler
•Havada polenler
•Parlak ışık
•Aşırı gürültü
GERİLİM TİPİ BAŞAĞRISI
En sıktır.
SEMPTOMLAR
•Sıkı bir kep yada kafa bandı takıyormuş
hissi uyandıran ağrı
•Başın her iki tarafında ağrı
•Omuzlarda yada boyunda ağrı
SEBEPLER
Tam anlaşılamamıştır. Muhtemel sebepler:
•Boyun, omuzlar ve başta sıkı adaleler
•Beyin kimyasallarında düzensizlik
TETİKLEYİCİLER
•Fiziksel stres
•Ruhsal stres, ara vermeden bir konu üzerinde uzun süre konsantre olma
•Duygusal stres, depresyon, anksiete gibi
MİGREN BAŞAĞRISI
Sıklıkla başın sadece bir tarafında olur.
Hafif yada şiddetli olabilir.
Sıklıkla kadınlar etkilenir.
SEMPTOMLAR
•Orta-ağır zonklayıcı ağrı
•Bulantı, kusma
•Dudaklarda ve yüzde çekilmeler
•Işık ve sese duyarlılık
Bazı migren hastaları başağrısı başlamadan önce ışık parlamaları, zigzag çizgiler ve kör noktalar görebilir.
SEBEPLER
-Gerilim tipi başağrısı gibi nedenleri tam olarak anlaşılamamıştır. Beyin kimyasallarının aktivitesinde, sinir sistemi ve kan damarlarındaki değişikler bu ağrılara yol açabilir. Ailesel kalıtımda söz konusudur.
TETİKLEYİCİLER
•Adet dönemi, hamilelik veya menapoz sırasındaki hormonal değişiklikler
•Stres
•Fındık,peynir, kırmızı şarap ve çikolata gibi belirli yemekler ve içecekler
•Hava durumundaki değişiklikler
•Çok fazla ya da çok az uyuma
CLUSTER BAŞAĞRISI
Nadir görülmekle birlikte en şiddetli başağrısı tipi olarak kabul edilir.
Sıklıkla erkekler etkilenir.
SEMPTOMLAR
•Genellikle göz yanında tek tarafta oldukça şiddetli ağrı
•Etkilenen tarafta göz yaşarması ve burun akması
Bu tip başağrısı haftalar veya aylar boyunca gün içinde defalarca tekrarlayabilir. Sonra aylar hatta yıllar boyu kaybolabilir.
SEBEPLER
•Bilinmemektedir. Bazı araştırmacılar beynin vücut ısısı, uyku ve iştahı düzenleyen bölümünde fonksiyon bozukluğu neticesinde görüldüğünü düşünürler.
TETİKLEYİCİLER
•Mevsim değişiklikleri
•Aşırı sigara içimi
•Alkol alımı
•Uyku düzeninde bozulma
BAZI BAŞAĞRILARI BİR HASTALIK VEYA YARALANMANIN UYARICI SİNYALLERİ OLABİLİR
•Gözler, kulaklar, dişler veya çenenin hastalıkları
•Sinüs enfeksiyonu
•Alerjiler
•Temporal arterit- başın yan tarafındaki arterleri etkileyen ve sıklıkla 55 yaş üzerinde izlenen bir hastalık.
•Beyin tümörü
•İnme
•Anevrizma (Baloncuk)
•Beyin absesi (enfeksiyon)
•Menenjit ( Beyin ve omuriliği saran zarların enflamasyonu)
•Başa şiddetli bir darbe gelmesi
BAŞAĞRIM İÇİN NE ZAMAN DOKTORA BAŞVURMALIYIM?
Eğer başağrılarınız evde veya iste rutin aktivitelerinizi yapmanıza engel oluyorsa, eğer mevcut ağrının şimdiye kadar yaşadığınız en şiddetli ağrı olduğunu düşünüyorsanız mutlaka bir sağlık uzmanına başvurun.
AŞAĞIDAKİLER VARSA ACİL TIBBİ YARDIM ARAYIN
•Ani ve çok şiddetli gelişen ağrı
•Eşlik eden görmede bozulma, konfüzyon, şuur kaybı, uyuşma veya benzer değişiklikler eşlik ediyor ise
•Gece sizi uykudan uyandırıyor ise
•Daha sık ve şiddetli olmaya başladı ise
•Başa bir darbe sonrası başladı ise
•Ateş ve ense sertliği ile birlikte ise ve/veya boğaz veya solunum yolu enfeksiyonunu takip ediyor ise
•Eşlik eden nöbetler var ise
•Çocuklar veya yaşlılarda görülüyorsa
•Tavsiye edilen dozlarda verilen ilaç tedavisine yanıt vermiyorsa
•Bir göz veya kulak gibi özellikle hep aynı alanı etkiliyorsa
TANI KONMASI
Başağrılarınız için tıbbi yardım istediğinizde:
Size sorular sorulacaktır
•Tıbbi özgeçmiş ve kullandığınız tüm ilaçlar
•Aile öyküsü
•Alkol, nikotin, kafein kullanımı
•Diet ve uyku alışkanlıkları
Ayrıca başağrınız ile ilgili sorularda sorulacaktır- Ne zamandır bu ağrıları çekiyorsunuz, ağrıyı azaltan ya da arttıran olaylar, vb.
BAZI TESTLERE İHTİYACINIZ OLABİLİR
Fizik muayenenize ilaveten doktorunuz:
•Reflekslerinizi, adale gücünüzü, koordinasyon durumunuzu kontrol edebilir
•Gergin eklemlerinizi kontrol edebilir
•Kan testleri, beyin tomografisi, MR yada başka testler isteyebilir.
TEDAVİ BAŞAĞRISININ GİDERİLMESİNE YARDIMCI OLABİLİR
-Ve yeni başağrılarının oluşumunu önleyebilir. Aşağıdakiler tek başına ya da kombine şekilde verilebilir.
İLAÇ TEDAVİSİ
Reçete düzenlenebilir
BESLENMEDE DEĞİŞİKLİKLER
Önerilebilir:
•Şarap ve diğer alkollü içecekler, kafeinli içecekler, peynir, vb. belirli gıdalar ve içecekleri daha az tüketin
•Yemeklerinizi her gün aynı saatte yemeye özen gösterin.
RAHATLAMA TEKNİKLERİ
Tavsiye edilebilir:
•Nefes alama egzersizleri
•Rahatlatıcı bir görüntüyü hayal etme
EGZERSİZ
Başağrısını provake eden stresi azaltmaya yardımcı olur.
PROFESYONEL DESTEK
Stresli durumlar ile mücadele etmenize yardımcı olur.
SİGARAYI BIRAKMA
Başağrısının azaltmanın yanında başka sağlık sorunlarınında önüne geçilir.
FİZİK TEDAVİ
Akupunktur, masaj bazı hastalarda yardımcı olabilir.
KENDİNİZE YARDIM ETMEK İÇİN NE YAPABİLİRSİNİZ
Eğer başağrısı için tedavi ediliyor iseniz şunlar sizin için önemlidir:
TEDAVİ PLANININIZI TAKİP EDİN
Doktorunuzun önerdiği şekilde ilaçlarınızı alın. Size önerilenleri uygulayın
GERÇEKÇİ OLUN
Hiç kimse size hayatınızın sonuna kadar başağrısı çekmeyeceğinizi garanti edemez. Ancak, tekrarlayan başağrılarının döngüsünü kırabilir ve ağrı geldiğinde onunla baş etmeyi öğrenebilirsiniz.
SABIRLI OLUN
Doğru ilaç kombinasyonunu bulmak özellikle birden fazla tip başağrısı çekiyorsanız zaman alabilir.
Eğer nadiren hafif düzeyde başağrısı çekiyor iseniz:
AĞRI KESİCİ ALIN
Aspirin, asetominifen, ibuprofen gibi ağrı kesiciler güvenli, etkili şekilde ağrıları azaltabilir. Ancak bu ilaçların sık kullanımı bazı hastalarda başağrısına yol açabilir.
SICAK VEYA SOĞUK TEDAVİLER KULLANIN
•Sıcak, tercihen nemli bir havluyu kafanızın arkasına koyun. Veya alına soğuk havlu koyun. Gerilim tipi başağrıları için sıcak yada soğuk bir banyo iyi gelebilir.
•Soğuk uygulama migren ağrılarına iyi gelebilir.
EGZERSİZ YAPIN
Eğer masabaşı işi yapıyor iseniz ara vererek:
•Baş ve boyun adalelerini rahatlatmak için başınızı bir yandan bir yana yavaşça döndürün.
•Omzunuzu çevirerek gevşetin.
•Ayağı kalkın ve dolaşın.
UNUTMAYIN- Eğer başağrılarınız şiddetlenir ya da devamlı hale gelirse mutlaka doktora başvurun.
SONUÇ OLARAK-
- BASAMAKLARI UYGULAYIN
Başağrısından korunmak yada olan ağrıyı gidermek için
- TIBBİ YARDIM ALIN
Ciddi ve tekrarlayan ağrılar için
- ASLA PES ETMEYİN
Başağrısı ile mücadele etmenin birden fazla yolu vardır, unutmayın.
