OKB uygulanan yöntemler

Merhaba Sevgi Hanım, Birçok insan zaman zaman çeşitli konularda evham, endişe ve takıntılara kapılabilir. Ancak çoğu kez günlük yaşam içinde ortaya çıkan bu duygular ile baş edebilir ve sorunlarımızı yaşamımızı etkileme noktasına varmadan çözüme ulaştırabiliriz. Takıntılı düşüncelerin günlük yaşamımızı etkileyecek, günlük aktivitelerimizi kısıtlayacak düzeye gelmesi durumunda Obsesif-Kompulsif Bozukluk (OKB) adı verilen bir ruhsal hastalık akla gelmelidir. OKB, obsesyon adı verilen takıntılı düşünce, fikir ve dürtüler ile, kompulsiyon adı verilen yineleyici davranışlar ve zihinsel eylemlerden oluşan bir ruhsal hastalıktır. Çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir; Bulaşma Obsesyonu ve Temizlik Kompulsiyonu, Kuşku obsesyonu ve kontrol kompulsiyonu, Cinsel içerikli obsesyonlar, Dini içerikli obsesyonlar, Simetri/düzen obsesyon ve kompulsiyonları, Dokunma kompulsiyonları, Sayma kompulsiyonları, Biriktirme ve saklama kompulsiyonları, Batıl itikatlar, uğurlu, uğursuz sayılar ve renkler gibi... Çoğumuz günlük hayatta bu davranışlardan bazılarını sergiliyoruz. Ancak tıbbi açıdan bu şekildeki düşünce ve davranışların OKB hastalığı sayılabilmesi için günlük işlevlerimizi etkileyecek, kısıtlayacak, bozacak kadar şiddetli ve yoğun olmalıdır. OKB günlük yaşam etkinliklerini ciddi olarak kısıtlayabilen, aile, meslek ve sosyal yaşamda önemli işlev kayıplarına yol açan, yaşam kalitesini düşüren bir hastalıktır. Kronikleşme yani müzmin hale gelme olasılığının yüksek olması tedavinin önemini arttırmaktadır. Tedavide kullanılan birkaç yöntem bulunmaktadır. İlaç tedavisi Özellikle serotonin sistemi üzerinde etkili olan ilaçlar OKB tedavisinde oldukça yaralı olmaktadır. Serotonin Geri Alım Engelleyiciler adı verilen bu grup ilaçlar OKB tedavisinde yaygın ve başarılı şekilde kullanılmaktadır. Bilişsel-davranışçı tedavi Obsesif hastalar kaygı verici düşünceler ile bu düşüncelerden kaçarak ve kaçınarak başa çıkmaya çalışırlar. Ne var ki düşüncelerden kaçmaya çalıştıkça bu düşünceler daha da artmakta ve böylelikle kısır bir döngü oluşmaktadır. Davranış tedavilerinde amaç hastayı kaygı veren ve kaygı oluşturduğu için kaçma ve kaçınma davranışlarına neden olan düşüncelerle [obsesyonlar] karşı karşıya getirmek ve bu karşılaştırmanın oluşturduğu kaygıyı azaltmak için devreye giren tekrarlayıcı davranışları [kompulsiyonlar] engellemektir. Hedef rahatsızlık veren düşüncenin oluşturduğu kaygıyı söndürmek ve alışma durumunun oluşmasını sağlamaktır. Bu şekilde yapılan tedaviye alıştırma tedavileri adı verilir. Bilişsel tedavilerde ise amaç rahatsız edici düşüncelerin oluşturduğu sorumluluk algısını azaltmaktır. Bilişsel ve davranışçı terapiler hem hastalığın tedavisinde hem de özelikle nükslerin önlenmesinde çok önemli bir yer tutmakta, tedavide bazen tek başlarına bazen de ilaç tedavileri ile birlikte kullanılabilmektedirler. Bilişsel davranışçı tedaviler tedavi seçenekleri arasında en önemli yeri tutmaktadır. Bu sebeplerle OKB tedavisine başlanmadan önce bir Psikiyatristin bu tanıyı doğrulaması ve gerekiyorsa ilaç başlaması, beraberinde Bilişsel Davranışçı Tedavi (BDT) eğitimi almış bir terapistle birlikte tedavinin yürütülmesi önem kazanmaktadır. Sağlıklı günler dilerim.