YUMURTALIK KANSERLERİ (OVER KANSERLERİ)
Tüm jinekolojik kanserler içerisinde maalesef en geç bulgu veren ve yakalandığında hastaların 2/3 ü ileri evre olan over kanserleri ölüm⁄hasta oranı en yüksek olan kanser tipidir.
En sık görülen tipi seröz papiller kistodenokarsinom dur. Musinöz, endometrioid, Clear-cell, Brenner vs. gibi tipleri vardır. En sık 50-60’lı yaşlarda olur. Belirgin bir hasta profili yoktur. Çocuk doğurmamak, en belirgin risk faktörü iken doğum kontrol haplarını bir yıl ve daha uzun kullanmak riski azaltmaktadır.
Bulgular:
Bulgular çok tipik değildir. Genelde bağırsaklarla ilgili gaz, distansiyon, bazen adet düzensizliği ya da ilişkide ağrı olabilir.Muayene sırasında overlerde kitle tesbit edilmesi, kitlenin ultrasonda her iki overdede olması, hem katı hem sıvı alanlar içermesi, karın boşluğunda serbest sıvı bulunması kötü kriterlerdir.
Kanda bakılan Ca 125 testinin yüksekliği kanser açısından düşündürücü olmalıdır. Ancak Ca 125 çukolata kistlerinde (endometriosisde ), pelvik apselerde, kalp ve karaciğer hastalıklarında yükselebileceği için her Ca 125 yüksekliği yumurtalık kanseri olarak düşünülmemelidir.
Yumurtalıkta kitle nedeniyle operasyona alınmadan önce mide, kalın bağırsak gibi organlardan gelişip gelişmediğini anlamak için gastroenteroloji değerlendirmesi yapılabilir.
Ailesel (kalıtsal )over kanseri var mıdır?
Over kanserlerinde %3-5 oranında ailesel ya da genetik yatkınlık vardır. 17. kromozom üzerinde BRCA1 ve 13. kromozom üzerinde BRCA2 genlerini taşıyan ve ailesinde özellikle menopozdan önce yumurtalık kanseri gelişen kadınlar riskli gruba girmektedirler.
Ailesel over kanseri riski varsa yumurtalıklar alınmalı mıdır?
Bu sorunun cevabı pek çok faktöre göre değişir. Ailede kanserli akraba sayısı, bu kanserlerin ne kadar erken yaşta başladığı ve BRCA 1-2 genlerinin varlığına ve hastanın çocuk yapma arzusuna göre yumurtalıkların alınması düşünülebilir.
Tedavi:
Over kanserlerinde tedavi sitoreduktif cerrahi denilen mümkün olduğunca tümör çıkartacak geride minimum artık tümör bırakacak şekilde yapılır. Hastanın karnı açıldıktan sonra batın yıkama sıvısı örneği alınır, uterus (rahim) ve yumurtalıklar, pelvik ve paraaortik lenf bezleri ve omentum denilen karın iç yağları alınır. Böylece hastalığın yaygınlığı belirlenir ve tümöral kitleler mümkün olduğunca alınır. Takiben hastaya 6 kür kemoterapi protokolü uygulanır.
Over kanserlerinin tedavisi hastalığın yaygınlığına ve kanserin tipine göre değişir. Hastanın yaşam kalitesi ve ömrüde yine bu faktörlere göre değişir.