Ayak Kırıkları
Stres kırıkları, sıklıkla, ayak parmaklarından orta ayağa uzanan, ön ayak kemiklerinde oluşur. Gerilim kırıkları, kemik yüzeyinde minicik çatlaklardır. Bu kırıklar çalışmanın artmasıyla uygun olmayan teknikler veya antrenman yapılan yüzeylerdeki değişiklikler sebebiyle aniden oluşurlar.
Kırıkların birkaç tipi, ön ayak kemiklerinden küçük ayak parmağı tarafında (beşinci metatars) oluşur. Bale dansçıları bu kemiklerini, dansçı adım kaçırdığında veya parmağının ucunda sivrildiği pozisyondayken kırarlar. Ayak bileği kıvrılması şeklindeki travmalar, bu kemiğe tutunan tendonun yırtılmasına ve kemikten ufak bir parça kopmasına neden olabilirler. Aynı bölgede, daha şiddetli bir incinme, kemiğin tabanının yakınında oluşan ve kemiği besleyen kanın kesilmesine neden olan Jones kırıklarıdır.
Ayak Kırıkları Belirtisi
Ağrı, şişme ve bazen morarma ayaktaki kırıkların en çok görülen semptomlarıdır. Kırık bir parmağınız varsa yürüyebilirsiniz fakat bu çoğunlukla ağrıyı azdırır. Ağrı, şişme ve morarma iki veya üç gün daha devam ederse veya ağrı yürümeyle artıyorsa kesinlikle bu durumda mümkün olduğu kadar çabuk bir ortopedi kliniğine başvurun. Tedavi almakta gecikirseniz, sürekli bir ayak ağrısı ve artrite sahip olursunuz. Ayak tabanınızda ağrılı sertleşmelere kadar uzanan şekil bozukluğu ve yürüyüş bozukluğu da gelişebilir.
Doktorunuz, hassasiyetin merkez bölgesinin tam yerini saptamak için ayağınızı manuel olarak muayene edecek ve yaralanmış ayakla diğer ayağı karşılaştıracaktır. Ayağınızda herhangi bir incinme varsa doktorunuza ağrının ne zaman, ne yaparken başladığını anlatmalısınız.Röntgen, birçok kırıkları göstermesine rağmen, stres kırıklarını tanımlayabilmek için bazen kemik taramasına ihtiyaç olabilir.
Tedavi
Ameliyat, ön ayak kemiklerinin kırıklarının tedavisinde nadirdir. Buna rağmen, gerektiğinde başarı oranı yüksektir.
Ayağınızda veya ayak parmağınızda, bir kırık olduğunu düşünüyorsanız, mümkün olduğunca çabuk ortopediste başvurun. Randevunuza kadar, ayağınızın üzerine basmayın ve şişmeyi azaltmak için buz torbası veya bir havluya sarılmış buz uygulayın. Bir seferde yirmi dakikadan fazla buz tatbik etmeyin. Sert tabanlı daha geniş bir ayakkabı giyin.
Ayaktaki stres kırıklarının birincil olarak tedavisi, 3-4 hafta istirahattır. Yüzme gibi ayağınıza daha az basınç yapan sporları tercih edebilirsiniz.Doktorunuz veya antrenörünüz, kaçınmanız gereken başlangıç probleminizin tekrar etmemesi için, antrenman hatalarının tam olarak tespit edebilmenizde yardımcı olabilirler.
Yerinden çıkmış kemik kırıklarında, kemik iyileşinceye kadar, yeniden yerine yerleştirilmeli ve (immobilize edilmeli) sabitlenmelidir. Kırık bir ayak parmağınız varsa, doktorunuz, kırık parmakla ona bitişik parmağı beraberce bantlar ve parmaklar arasına rutubeti absorbe etmek için (gazlı bez gibi) bir tül pet koyar.Bandı ve peti ihtiyacınızın sıklığına göre değiştirebilirsiniz. Eğer bandı taktığınızda şişmede artma oluyorsa veya uyuşukluk ve solukluk hissediyorsanız bandı çıkartın veya yerini değiştirin. Diyabetiniz ve buna bağlı periferik nöropatiniz varsa (ayak parmaklarında uyuşukluk), parmaklarınızı beraberce bantlamayın. İki ile üç hafta süreyle, sert düz tabanlı, ortopedik bir ayakkabı giymeye ihtiyacınız olabilir.
Ön ayağınızda bir kırık varsa, kısa-bacak yürüme alçısı, destekleme cihazı veya sert, düz tabanlı ayakkabı uygulanabilir. Kemiğin iyileşmesi, kırığın yerleşim yerine ve incinmenin büyüklüğüne göre altı ile sekiz haftayı alabilir. Bir hafta veya daha sonra doktor kemiklerin yerlerinde düzgün olarak dizildiğini garantilemek için, başka bir takım röntgen filmleri isteyebilir. Semptomlar yatıştığında, ayağınıza biraz yük vermeye başlayabilirsiniz. Ağrı oluşursa derhal yük vermeyi kesin.
