İshal, dışkılama sayısında artışla beraber dışkının şekilsiz bir hal alması olarak tarif edilir.
İshalin pek çok sebebi olmakla beraber mikrobik ishaller en önemli grubu oluşturmaktadır ki yaz ishalleri de bu gruba girmektedir.
Mikrobik ishaller tüm dünya çapında bakıldığında kalp-damar hastalıklarının ardından ikinci ölüm sebebi olup, yılda 2,5 milyon kişinin ölümüne sebep vermektedirler.
İshal yaratan mikroplar ağız yoluyla üç şekilde edinilir: Gıda - Su – İnsandan insana
İshaller neden özellikle yaz aylarında artar?
1.Etken mikroplar sıcaklarda daha hızlı çoğalır.
2.Besinleri soğuk zincirinde tüketiciye ulaştırmak zorlaşır.
3.Havuz ve denizlerde kontamine su yutulur.
4.Sıcaklarda artan su tüketimine paralel olarak mikroplu sular daha fazla tüketilir.
Nelere dikkat edilmelidir?
1.Musluk suları ve menşei bilinmeyen sular tüketilmemelidir.
2.İçerisine buz konulmuş içeceklerin de enfeksiyon kaynağı olabileceği unutulmamalıdır.
3.Çiğ sebzelerle hazırlanmış salata ve meyvelerin tüketiminde dikkatli olunmalıdır.
4.Kabuğu soyulabilen gıdalar soyularak, soyulamayanlar ise iyice yıkanarak yenmelidir.
5.Pastörize edilmemiş süt ve süt ürünleri tüketilmemelidir.
6.Gıdaların üreticiden tüketiciye gerekli soğuk zincirinde ulaştırıldığından emin olunmalıdır.
7.Kişisel hijyene dikkat edilmeli ve eller sık sık yıkanmalıdır.
8.Mide asidinin ağız yoluyla alınan mikroplara karşı çok etkili bir savunma mekanizması olduğu hatırlanmalı ve mide asidi baskılayıcı ilaçlar gereksiz kullanılmamalıdır.
En önemli belirti dışkılama sayısının artması ve dışkı vasfının değişmesidir. Diğer belirtiler karın ağrısı, karında buruntu hissi, bulantı ve iltahabi durumlarda bunlara ilaveten ateş olarak karşımıza çıkar. Dışkılamadan sonra tam rahatlayamama da diğer bir belirti olabilir.Sıvı kaybına bağlı olarak dil kuruluğu, cildin parlaklığını ve yumuşaklığını kaybetmesi, gözlerin göz çukurunda çökmesi ve şiddetli olgularda kalp ritim bozuklukları, böbrek yetmezliği ve şuur bozuklukları ortaya çıkabilir.
Nasıl tedavi edilir?
İshal ve kusma ile kaybedilen sıvı ve kan tuzları (sodyum, potasyum, klorür vb. ) yerine konulmalı ve ishal diyeti uygulanmalıdır. Eğer ishal 24 saatten uzun sürüyorsa, yüksek ateş veya şiddetli sıvı kaybı mevcutsa hastaneye baş vurup tıbbi yardım alınmalıdır.
İshal diyeti nedir?
İshali olan kişiler düzelene kadar yağsız ve posasız gıda almalıdır, zira yağlı ve liften zengin gıdalar bağırsakların daha fazla çalışmasına sebep olacaktır. Dolayısıyla salata, sebze, meyve, kuru yemiş, çikolata ve kızartmalar ishal düzelinceye kadar tüketilmemelidir. Yağsız makarna, haşlanmış patates ve patates püresi, pirinç pilavı, haşlanmış yağsız et ve tavuk, yağsız ızgara köfte yenilebilir. İshal ve kusma ile kaybedilen sıvıyı yerine koymak son derece önemlidir. Bu sebepten bol miktarda su ve sıvı gıdalar ( çorba, komposto v.s.) tüketilmelidir.
