Yara izi tedavisi ( skar revizyonu )

Skar Revizyonu Nedir?

Cilt üzerinde dikkati çeken ve doğal görünümden ayırt edilebilen izlerdir. Bu belli belirsiz olabileceği gibi hareketleri kısıtlayacak kadar ileri derecede de olabilmektedir. Vücudun bazı bölgeleri yara izine karşı daha hassasiyet gösterebilir. Her türlü cerrahi müdahale, kaza, enfeksiyon, çeşitli cilt hastalıkları ve yanıklar ciltte değişik oranlarda yara izleri bırakabilir.
Yara İzinin Gelişimi Konusunda Hangi Değişkenler Önemlidir?

1-      Vücudunuzun iyileşme potansiyeli
2-      Orjinal travma cinsi
3-      Cerrahınızın Yeteneği
4-      Yaranın büyüklüğü ve derinliği
5-      Bölgenin kanlanma derecesi
6-      Derinizin kalınlığı ve rengi
7-      Skarın yönü v.b

Skar Tedavisi Sonrası Yara İzleri Tamamen Silinir Mi?
Yara izlerinin ne şekilde oluşmuş olursa olsun; nasıl gelişeceğini önceden bilmek mümkün değildir. Bir skarın (yara izinin) nasıl gelişeceği değişik faktörlerin ortak etkisine bağlıdır,
Bir skarın görünüşünün sizi ne kadar rahatsız ettiği ise tabii ki kişisel bir olaydır.Bir skar hiçbir zaman tamamen yok edilemese de, plastik cerrahlar bazı steroid içeren ilaçların enjeksiyon veya uygulanması ile veya skar revizyonu olarak adlandırılan cerrahi işlemler ile görünümünde düzelme sağlayabilirler.

Ameliyat Öncesi Değerlendirme :

Erken dönemde büyük ve kötü görünüşlü olan birçok skar zamanla daha az dikkat çekici hale gelebilir. Bazı hassasiyet ve kaşınma gibi semptomlar steroidlerle tedavi edilebilir.Bu nedenle birçok plastik cerrah herhangi bir travma veya cerrahiden sonra skar revizyonu kararını vermeden önce bir yıl veya daha fazla beklemenizi önerecektir.
Eğerkötü bir izden sıkıntınız varsa yapmanız gereken ilk şey bir plastik cerraha başvurmanızdır. Doktorunuz sizi muayene ettikten sonra tedaviye yönelik olası metotları size anlatacak,riskleri ve yararları ortaya koyacaktır. Doktorunuzla konuşurken beklentilerinizi ifade etmeli; aklınıza takılan soruları veya kafanızdaki şüpheleri açıkca ortaya koymalısınız.

Kaç Tip Skar Vardır? 

Keloid  Skarlar:
Keloid insizyon veya yara kenarlarından taşarak büyüme gösteren kaba, kaşıntılı skar dokusu kümeleridir. Genellikle çevre deriden daha koyu renkli veya kırmızı renklidir. Keloid bir yara iyileştikten sonra vücut kollajen adı verilen fibröz proteini üretmeye devam ederse oluşur.
Keloid vücudun herhangi bir yerinde gelişebilir ancak en çok(sternum) kulak memesi ve omuzlarda gelişir. Daha çok koyu tenlilerde oluşur ve yaş ilerledikçe keloid gelişim eğilimi azalır.
Keloid tedavisinde direkt olarak skar dokusuna steroid enjeksiyonu yapılarak kırmızılık, kaşınma ve yanma hissi azaltılabilir. Bazen skar dokusu kitle olarak da büzülerek azalabilir.
Eğer steroid tedavisi yetersiz kalırsa, skar dokusu kesilip çıkarılabilir ve bir veya birkaç kat dikiş ile yara kapatılabilir. Bu genellikle lokal anestezi ile gerçekleştirilen bir “out patient”(ayaktan cerrahi ) işlemdir. Birkaç gün içinde işinize geri dönebilirsiniz ve dikişler de birkaç günde alınabilir. Nadiren bir deri yaması (greft) da kullanılabilir, ancak yamanın alındığı bölgeden de keloid gelişmesi mümkündür.
Ne tür tedavi şekli benimsenirse benimsensin keloidlerin tekrarlama eğilimi vardır ve hatta bazen bir öncekinden daha büyük şekilde gelişebilirler. Bunu engellemek için skar dokusunun çıkarılması işlemi steroid enjeksiyonu ile, ameliyat sırasında steroid sürmek ile veya radyasyon tedavisi ile kombine edilebilir veya bir yıl kadar süre ile ilgili bölgeye bası giysisi giymeniz, dokuzay silikon tatbiki istenebilir. Böyle bir durumda bile keloid tekrarlayabilir ve birkaç yılda bir tekrar işlemler gerekebilir.

Hipertrofik  Skarlar:

Genellikle her ikisi de kalın, kırmızı ve deriden kabarık olduğu için keloid ile hipertrofik skar birbirine karıştırılır. Ancak hipertrofik skar orjinal insizyon veya yaranın sınırları içinde kalır ve genellikle steroid uygulamaları veya enjeksiyonları yardımı ile bir yıl veya daha uzun süre sürse de zaman içinde iyiye doğru giderler.
Konservatif bir yaklaşım etkili olmazsa, cerrahi olarak iyileşme sağlayabilir. Plastik cerrah fazla skar dokusunu çıkartır ve insizyonu daha az görünür bir şekilde yerleştirebilir. Bu işlemde skarın yerine, siz ve doktorunuzun kararına göre lokal veya genel anestezi altında yapılabilir. En az dokuz ay silikon tatbiki gerekir. Ameliyat sırasında ve ameliyattan iki yıl sonraya kadar aralıklı olarak kaba skar oluşumunu engellemek için steroid enjeksiyonları yapılabilir.

Kontraktürler:

Yanıklar veya büyük deri kaybına yol açan travmalar iyileşirken büzüşür ve  kontraksiyona yol açarlar. Kontraktür olarak adlandırılan bu olay komşu kas ve tendonları etkileyerek hareket kısıtlılığına yol açabilir. Bir kontraktürü düzeltmek için skar dokusunun kesilmesi ve yerine bir deri grefti veya flebi getirilmesi gerekir. Bazı durumlarda z plasti adı verilen işlem uygulanabilir. Bazı durumlarda doku genişletme gibi teknikler de kullanılabilir. Eğer kontraktür uzun bir süredir varsa tam fonksiyona ulaşmak için cerrahi sonrası fizyoterapi gerekebilir.

Yüz  Skarları:

Hipertrofik olsun olmasın,yerleşimi nedeniyle yüz skarları kozmetik bir problem olarak görülürler. Bunların daha az dikkat çekici olabilmesi için birkaç yol vardır. Sıklıkla kesilip çıkardıktan sonra ince dikişlerle tekrar kapatmak daha ince ve daha az dikkat çekici bir skar oluşumunu sağlar.
Eğer skar doğal cilt çizgilerini (relaksasyon çizgileri) kesiyorsa, skar yönü bu çizgilere paralel hale getirilerek daha az belirgin hale getirilebilir.

Yara İzi Tedavisi Hangi Yöntemlerle Yapılabilir?

Z – Plasti Yöntemi:
Z plasti tekniği ile bir skar yönü doğal çizgilere daha çok uyum göstererek daha az farkedilir hale getirilir. Ayrıca kontraktür sonucu oluşmuş tansiyon (gerginlik) azalmış da olur. Ancak tüm skarlara z plasti yapılması uygun olmayabilir ve bu tür kararların alınmasında deneyimli bir plastik cerrah gerekir.
Z plasti işleminde eski skar çıkarılır ve küçük üçgen flepler oluşturacak şekilde her iki tarafta yeni insizyonlar yapılır. Bu flepler skara “z”şekli verecek şekilde yarayı değişik açılarda kapatır ve birkaç gün içinde alınacak ince dikişlerle yara kapatılır. Z plasti genellikle lokal anestezi altında gerçekleştirilir.
Z plasti ile skarlar daha az belirgin hale getirilirse de tamamen kaybolması beklenmemelidir. Skarın bir kısmı da relaksasyon çizgilerinin dışında kalacaktır.

Deri  Greftleme  Ve  Flep  Cerrahisi Yöntemi:

Skar cerrahisi içinde deri greftleri ve flepler daha ciddi bir yer tutar. Genel anestezi altında yapılabilir. Tedavi edilen bölgenin iyileşmesi birkaç hafta veya ay sürebilir ve bir yıla kadar destekleyici bandaj aksesuar kullanılması gerekebilir.
Greftleme vücudun sağlıklı bir bölgesinde (donör bölge) travmatize alana deri naklidir. Greftin tutması demek travmatize alanda yeni kan damarlarının ve skar dokusunun oluşması anlamına gelir.İnsanın kendi derisinin greft olarak kullanılması genellikle başarılı sonuç verse de bazen greft tutmayabilir. Ek olarak tüm greftleme işlerinde alıcı ve verici bölgelerde bir miktar skar oluşur.
Flep cerrahisinde vücudun sağlam bir bölgesindekideri ve deri altı bölgesinin (bazen kasta içerir)yağ, travmatize bölgeye taşındığı kompleks bir işlemdir. Bu deri parçasının damarsal bir sapı olduğundan kendi dolaşımı ile beslenir.
Deri greftleme ve flep cerrahisi skarlı bir bölgedeki fonksiyonu çok büyük ölçüde geliştirilebilir.Ancak transfer edilen derinin rengi ve yumuşaklığı çevre deriye tam olarak uymayacağından kozmetik sonuçlar daha az yüz güldürücü olabilir. Genel olarak flep cerrahisi greftleme işlemine göre daha iyi kozmetik sonuç verir. Ancak size ne tür bir tedavi gerektiği doktorunuz tarafından karar verilecektir.

Yara İzi Tedavisinde Ne Tür Risklerle Karşılaşılır? 

Tüm Cerrahi işlemler biraz risk ve belirsizlik taşır. Normal olarak bir skar revizyonu genellikle emin bir işlemdir. Ancak komplikasyon olasılığı her cerrahide olduğu gibi vardır. Bu komplikasyonlar arasında enfeksiyon,kanama veya kötü görünümlü bir skarın tekrarlaması sayılabilir. Bu riskler, doğru bir plastik cerrah seçimi ve ameliyat öncesi-sonrası tavsiyelerine uyarak azaltılabilir.

Skar Revizyonu Sonrasında İyileşme Nasıl Gerçekleşir?

Yaranın düzgün iyileşmesi için skar revizyonu sonrası doktorunuzun önerilerine uymak çok önemlidir. Çok hızlı bir şekilde iyileştiğinizi düşünseniz bile doktorunuz normal aktivitelerinize yavaş yavaş başlamanızı önerecektir.

İyileşme derecesi yukarı da belirtmiş olduğumuz etkenlere bağlı olarak değişmektedir. Erken dönemde eğer skarınızın görünüşü kötü olursa paniklemeyin; sonuç bir yıl,hatta  bazen daha uzun bir süre sonra netleşebilir.