VİTİLİGO
Deri rengi; dışardan besinlerle aldığımız karotenoidler (sarı renk), endojen yani vücudumuzda melanositler tarafından üretilen melanin (kahverengi renk) ve damar yapıları içindeki hemoglobin yapıları tarafından oluşturulur. Fakat, melanin deri rengini belirleyen ana bileşendir. Melanosit hücreleri tarafından üretilen melanin maddesi keratinosit denen deri hücrelerine aktarımı yapılır.
Aslında Melanin, ultraviyoleyi (UV) emerek güneş ışığının zararlı etkilerinden koruyan bir şemsiye görevi görür. Açık renkli bireylerde daha az, koyu tenlilerde daha fazla bulunurlar.
Vitiligo da, Melanin dediğimiz maddeyi üreten hücreler olan melanosit yıkımı ile seyreden bir renk kaybı hastalığıdır.
Her iki cinsiyette de eşit gözlenir. 20 yaşın altında başlama sıklığı yaklaşık ~%50 ‘dir. Aile öyküsü varlığında görülme olasılığı %10 kadardır.
Vitiligo Hastalığının Nedenleri nelerdir?
Etiyolojisinde ‘ Melanosit yıkımı, Nörokimyasal, kimyasal veya enfeksiyöz etkenler, toksik etkiyle veya Yıkım ürünlerine karşı otoantikor oluşumu ile meydana gelir’
• Otoimmün hastalıklarla birliktelik %30’dur ki Vitiligolu hastalarda organa özgü otoantikorlardan tiroid, gastrik, paryetal hücre veya adrenal dokuya karşı otoantikor saptanmıştır.
Vitiligo Tutulum Alanlarına Göre Alt Tiplere Ayrılır:
Lokalize veya fokal
Segmental
Universal
Akrofasyal
Generalize :En sık gözlenen tiptir: yüz, göz, ağız ve burun çevresi, el sırtları, aksilla, meme başları, penis, vulva, diz ve dirseklerde gözlenir.
Trikrom vitiligo üç renkli görüntü verir. (Depigmente makül çevresinde hiperpigmente halka )
Tutulum alanlarındaki kıllarda beyazlama vardır.
Köbner Pozitifliği Durumu
Bazı dermatolojik hastalıklarda fiziksel travmalardan birkaç hafta sonra ortaya çıkan hastalığın kendisine benzer döküntüler demektir. Vitiligo hastalığında da pozitiflik olabilir, travmaya maruz kalan alanlarda (güneş yanığı, kaşıma gibi travmalarla) vitiligo lezyonu meydana gelebilir.
Ayırıcı Tanı
Aslında birçok dermatolojik hastalıkta deri renginden daha açık renkte olabilir ve vitiligo ile karıştırılabilir. En sık ayırıcı tanıda düşündüğümüz hastalıklar:
• Albinizm • Piebaldizm • İdyopatik guttat hipomelanozis • Pitriazis alba • T.Versikolor alba • Lepra • Sifiliz ikinci devir lökoderması
Tedavi
Vitiligo tedavisinde zorlandığımız dermatolojik hastalıklardan biridir. Tedavi için; Hastanın yaşı, eşlik hastalıkları, hastalığın şiddeti, tutulum alanları ve tabi ki tedavi uyumunu etkileyecek sosyoekonomik durumu da önemlidir.
Tedavide amaçlarımızı üç başlık şeklinde sınıflandırabiliriz:
• Repigmentasyon: yani tekrar deri rengini kazanması
• Kozmetik kamuflaj : özellikle tedavi istemeyen veya tedaviye dirençli hastalarda önerilen tedavidir.
• Depigmentasyon: çok yüksek alan tutulumlu hastalarda amaç repigmentasyon değil depigmentasyondur. Tabi hastanın da onayı varsa.
Tedavi:
Güneş koruyucu: koruyucu şemsiyemiz olan melanin kaybı olduğu için mutlaka hem güneş koruyucu krem kullanımına dikkat edilmeli, hem de güneşten korunma davranışına hayatını şekillendirmelidir.
Topikal steroid ve Topikal takrolimus-pimekrolimus : uzun süreli olarak çok dikkatli bir şekilde dönüşümlü kullandığımız moleküller. Hekim kontrolünde uzun süre kullanımı sıkıntı yaratmayacaktır. Topikal takrolimus/pimekrolimus kullanımı başlangıcında hafif irritasyon dedğimiz kızarıklık, kaşıntı yanma olabilir. Sık ve yeterli nemlendirici kullanımı ve tedaviye alışana kadar kortizonlu kremlerle birlikte kullanılması bu sıkıntıları azaltacaktır.
Fototerapiler (PUVA, UVB, Dar-band UVB, lokal ) : en sık dar bant UVB, lokal tutulumlarda mikro puva kullanılabilmektedir. Yanıtı değerlendirmek için biraz zaman gereklidir. Sosyal uyum gerektirir.
Karotenoidler (Carotoben, Carovit)
Lazer
Melanosit Otogreftleme
