Sosyal Çalışmacı (Sosyal Hizmet Uzmanı) Virginia Satir
26 Haziran 1916 tarihinde, Neillsville, Wisconsin'de doğan ve 10 Eylül 1988 tarihinde Kaliforniya'da vefat eden Virginia Satir, Amerikalı bir psikoterapist olarak en önemli aile terapistlerinden biri kabul edilmektedir. Virginia Satir, aile terapisinin annesi ve kurucusu olarak tanımlanmaktadır.
Virginia Satir'in Hayatı – Bir Sosyal Hizmet Uzmanı Aile Terapisini kuruyor
Üniversiteden mezun olmasının hemen ardından öğretmen olarak çalışma hayatına başlayan Satir, sosyal hizmetler alanında gönüllü olarak Aile Danışmanlığı çalışmalarını yürütürken, aile konusunda birçok tecrübe ve deneyim kazanmıştır.
İş hayatına devam ederken, aynı zamanda Şikago Üniversitesi’nde Sosyal Hizmet alanındaki lisans eğitimini tamamlamıştır. Bu lisans eğitiminin psikanaliz odaklı olması nedeniyle, aynı zamanda psikanalizden geçmiş ve psikanaliz eğitimi de almıştır. Terapi çalışmalarında sadece danışanı ile çalışmak yerine, tüm aileye hep birlikte seans uygulanması fikrini, ilk olarak 1951 yılında (bir şizofreni hastasıyla yürütmekte olduğu çalışmaları sırasında) geliştirmeye başlamıştır. Daha sonra, terapi çalışmalarına düzenli olarak kendi danışanı hariç danışanın diğer aile üyelerini de seanslara dahil etmeye başlamıştır. Ailenin yeniden yapılandırılması kapsamında, tüm "aile sistemi" içerisindeki jenerasyonlar arası kalıpları ve problemleri ortaya çıkarmaya çalışmıştır. Ayrıca, aile tablosu oluşturma grup terapisi yöntemini geliştirmiştir. 1959 yılında, Don D. Jackson ve Jules Ruskin tarafından Stanford (ABD) yakınlarında bulunan Palo Alto'daki Mental Research Enstitüsünün kurucu ekibinin arasına davet edilerek enstitünün eğitim departmanının yönetim sorumlusu olmuştur. ABD'deki ilk aile terapisi eğitim programı, kendisinin öncülüğünde başlatılmıştır.
Sosyal Hizmet Uzmanı Virginia Satir, İllinois Eyaleti Psikiyatri Enstitüsünde aile dinamikleri konusunda eğitim vermiştir. 1988 yılındaki vefatına kadar, tüm dünya çapında çok sayıda eğitimler vererek konferanslar gerçekleştirmiştir.
Aile Terapisinin Kurucusu
Sosyal Hizmet Uzmanı Virginia Satir'in aile terapisi günümüzde birçok terapist tarafından kullanılmaya devam edilmektedir. Aile terapisinde danışanların psikolojik sorunları tek başlarına değerlendirilmezler ve bunun yerine, tüm aile bireylerinin davranışlarıyla birlikte dikkate alınırlar. Görüşmeler, "ailenin yapılanma özellikleri" ve çeşitli yaratıcı yöntemlerin yardımıyla, ailenin kendi iç süreçleri yavaş yavaş anlaşılabilmektedir. Bu sayede, aile içerisindeki gizli kalmış yapılar ve bağlar ortaya çıkarılır. Ardından, karışıklıkların çözülebileceği şekilde ilişkiler ağı adım adım çözülebilmektedir.
Sistemik aile terapisinde, aile üyelerinin ve bir bütün olarak ailenin terapi yoluyla harekete geçirilebilecek "kendi kendini iyileştirme güçlerine" sahip olduğu varsayılır. Bu sayede, aileler kendi problemlerinin büyük bir bölümünü, yıllarca süren terapi süreçlerine girmeden çözebilmektedirler.
Sosyal Hizmet Uzmanı Virginia Satir ayrıca psikoterapide “gelişim odaklı” veya “deneyim merkezli“ olarak bilinen yaklaşımın geliştirilmesine önemli katkı sağlamıştır. Bu doğrultudaki konseptler, insanın kendisine ve insanlığa ilişkin iyimser bir model olan hümanist psikolojiye dayanır. İnsanın temelde iyi olduğuna inanılır ve bir insanın gerçekten özgürce karar verebilme imkânı olduğunda, yaşamın saygı ve sevgi temelli zorluklarıyla başa çıkabilme yeteneğine sahip olduğu düşünülür.
Sosyal Hizmet Uzmanı Virginia Satir'ın terapi yaklaşımında, ruhsal ve sosyal yaşamlarımızdaki tüm fenomenlerin çözüm anahtarı kişinin öz değeridir (kendine verdiği değer). Kendisine değer vermeyi öğrenen insanlar, uyumlu ve net bir şekilde iletişim kurabilmeyi ve diğer insanların özgürlüklerine gereken saygıyı göstererek tüm problemleri çözebilmeyi başarabilecek durumda olurlar. Bu konsept doğrultusundaki terapi, insanların kendi "gerçek 'Evet’ini' ve gerçek 'Hayır’ını' söyleyebilme" cesaretini kazanmalarını sağlayacak şekilde kararlı bir kişilik geliştirmelerine yardımcı olmanın bir yolu olarak görülmektedir. Bu durum sadece kendi düşüncenize göre sizden söylemeniz beklenenleri söylemenizden ziyade sizin gerçekten ne düşündüğünüzü ve söylemek istediğinizi söylemek anlamına gelmektedir.
Virginia Satir’da Aile Tablosu (Familienskulptur)
Aile Tablosu (Familienskulptur), Virginia Satir tarafından aile terapisi kapsamında geliştirilmiş bir tekniktir. Danışanlar diğer insanlarla olan ilişkileri ve kendi ailelerin yapılanmasına ilişkin kendileri hakkında sistemik bir anlayış geliştirirler. Aile üyelerinin birbirleriyle olan ilişkileri ve birbirlerine karşı davranışları sembolik olarak temsil edilir. "Aile tabloları“, ailenin yeniden yapılandırılmasına ilişkin aile terapistliği eğitiminin en önemli parçalarından biridir. Bu kapsamda kişi kendi kökenini oluşturan ailesini oluşturur (aile dizimi) ve bu ailenin bireyleri arasındaki görünmez bağlar ve kişiler arasında "hızlıca akıp giden" iletişim süreçleri gözle görülür hale getirilir. İlişkilerdeki çatışmalar ve patolojik ilişkiler tespit edilerek bunlara yönelik çözüm yolları geliştirilebilmektedir.
Familienskulptur, Bert Hellinger'in aile dizimi yöntemi ile dış biçimi itibarıyla kolaylıkla karıştırılabilmektedir. Bu iki çalışma yöntemi hem içerik hem de temel terapötik süreç olarak esas alınan varsayımlar bakımından birbirlerinden farklılık göstermektedirler. Özellikle, Hellinger'in sosyal sıralama varsayımı Satir'in varsayımlarıyla örtüşmemektedir. Bert Hellinger’in “aile dizimi” sistemi Almanya, Avusturya ve İsviçre gibi ülkelerde psikoterapi yöntemi olarak kabul edilmemektedir.
Bert Hellinger’in “aile dizimi” bu ülkelerin psikoterapi bilim kurullarında daha çok “şarlatanlık” olarak görülmektedir.
Kendine Değer Verme Yaklaşımı ve Temel Potansiyelin Kullanılması
Sosyal Hizmet Uzmanı Virginia Satir'in amacı, insanlara "temel potansiyellerini" nasıl kullanabileceklerini gösterme ve buna bağlı insanların büyümesini ve barışı teşvik etmektir.
- Özgürlük, olması gerekeni, daha önce olanı veya daha sonra olacak olanı görmek ve duymak değildir, özgürlük şu an gerçekten orada olanı görmek ve duymaktır.
- Özgürlük senden beklenilen değildir, özgürlük senin gerçekten ne hissettiğin ve ne düşündüğündür.
- Özgürlük, başka bir şeymiş gibi yapmak değildir, özgürlük duygularının arkasında durmaktır.
- Özgürlük, her şey için daima öncelikle izin almayı beklemek değildir, özgürlük gerçekten ihtiyacın olanı istemektir.
- Özgürlük, hep sadece "garantili" olanı yapmak ve yeni olanı yapmaya cesaret etmemek değildir, özgürlük aynı zamanda kendi sorumluluğunuz altında risklere de girebilmek demektir.
Sosyal Hizmet Uzmanı Virginia Satir'in Diğer Psikoterapi Ekolleri Üzerindeki Etkileri
Virginia Satir'in sistemli çalışması, Richard Bandler ve John Grinder tarafından kapsamlı bir şekilde incelenmiş ve NLP'deki üç temel modelden birinde uygulanmıştır. Satir başlangıçta Bandler ve Grinder'ı desteklemiş ancak daha sonra zamanla özellikle Richard Bandler'den uzaklaşmıştır.
Moreno'nun psikodramasındaki alıştırmalar ve Fritz Perls'in Esalen Enstitüsü'nde Virginia Satir'den öğrendiği sistemik bilinç, geştalt terapisinin ve entegratif beden terapinin önemli yapı taşları haline gelmiştir. Gerek Moreno gerekse Fritz Perls, Virginia Satir’den etkilenmişlerdir. Virginia Satir, ailenin yeniden yapılandırılmasında, (Familienskulptur) psikodrama ve geştalt terapisinde bilinen ve kullanılan rol yapma yöntemlerini kullanmıştır. Böylelikle Psikodrama (Moreno), Gestalt Terapi (Perls) ve Virginia Satir birbirlerini etkilemişlerdir.
Virginia Satir 1963 yılında, Moshé Feldenkrais, Randolphe Stone (Polarite Terapisi), Jakob L. Moreno (Psikodrama), Fritz Perls ve Paul Goodman (Gestalt Terapi), Milton Trager ve Alexander Lowen (Biyoenergetik Analizi) ile birlikte çalıştığı ABD'nin Kaliforniya eyaletindeki Esalen Enstitüsü’nün (Human Potential Movement) ilk öğretmenlerden biri olmuştur.
Yayınlanan yazılar kaynak göstermeden, izinsiz kullanılması, kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. Yayınlanan yazılar, makaleler, haberler kaynak gösterilerek içeriği değiştirilmemek şartıyla yayınlanmasına izin verilmektedir.
Abdullah ÖZER
Sosyal Çalışmacı, Bilim Uzmanı (Klinik Psikoloji)
Eğitimini almış olduğu Psikoterapi Ekolleri:
- Focusing (DFI)
- Pozitif Psikoterapi (WAPP)
- Psikodinamik Psikoterapi (CSU)
- Ego State Terapi (EST-DE/ESTI)
- Ericksonian Psikoterapi (M.E.G.-DE)
- Logoterapi ve Varoluşçu Analiz (VFI-Wien)
