Uykuda altını ıslatma neden olur?

Uykuda altını ıslatma neden olur?

          Uykuda altını ıslatma süreklilik gösteriyor ise bir uyku hastalığı olarak kabul edilir. Uykuda idrar kaçırma hastalığında,  beş yaşından sonra uykuda tekrarlayıcı istem dışı işeme haftada en az iki kez olur. Bir çocuk ardışık altı ay boyunca tamamen hiç kuru kalmamışsa bu durum’’ birincil’’ idrar kaçırma olarak değerlendirilir. Önceden ardışık altı ay boyunca kuru olan bir çocuk ya da erişkin en az üç aylık dönem süresince en az haftada iki kez altını ıslatıyorsa ‘’ikincil’’ idrar kaçırma olarak değerlendirilir. Birincil ve ikincil idrar kaçırma, uykuda işeme ortak bulgusunu paylaşmasına rağmen bunların, farklı nedenleri olan iki ayrı durum olduğu bilinmektedir.

          Uyanıklıkta istem dışı işeme uykuda idrar kaçırma ile ilişkili olabilir ve eğer mevcutsa sıklıkla böbrek veya mesane ile ilgili hastalıklara işaret eder. Psikososyal sorunlar göreceli olarak nadir bir sebep olarak kabul edilir. Birincil uykuda idrar kaçırma, dikkat eksikliği-hiperaktivite bozukluğu olan ve düzensiz ailelerde yaşayan çocuklarda daha sık görülür. İkincil uykuda idrar kaçırma ise yakın zamanda ebeveyn boşanması, fiziksel veya cinsel suistimal ya da ihmal edilme gibi ciddi psikososyal stres yaşayan çocuklarda daha sık görülür.

          Uykuda idrar kaçırma, şeker hastalığı ve idrar yolu enfeksiyonu ile ilişkili olarak ortaya çıkabilir. Uykuda sara nöbeti, idrar kaçırmaya neden olabilir. Yaşlı erişkinlerde uykuda idrar kaçırma, kalp yetmezliği, uyku apne sendromu, depresyon ve bunama ile birlikte görülebilir.

          Tüm yaşlardaki çocuklarda birincil uykuda idrar kaçırma 3:2 oranında erkek çocuklarda kızlara göre daha sık görülür. Birincil uykuda idrar kaçırması olan çocuklarda kendiliğinden şifa oranı yaklaşık yılda %15’dir. Uykuda idrar kaçırma bakım evlerinde kalan yaşlı erişkinlerde, kadınlarda erkeklerden daha sık görülmektedir.

          Birincil uykuda idrar kaçırma, bireyin mesaneden gelen uyarılara karşın uykudan uyanamaması ya da mesane kasılmalarını engelleyememesi sonucunda ortaya çıkan bir hastalıktır.  İkincil uykuda idrar kaçırma ise aşağıdaki tanımlanabilir problemlerin herhangi biri sonucunda ortaya çıkabilir ya da bunlarla ilişkili olabilir:

(1) idrarı yoğunlaştırmada güçlük, örn. Şeker hastalığı

(2) kahve, ya da idrar söktürücü  kullanımı  sonucu artmış idrar üretimi

 (3) idrar yolu enfeksiyonu, hassas idrar torbası, idrar yollarında doğumsal bozukluklar

 (4) Uzun süreli kabızlık 

(5) İdrar torbası hastalıkları

(6) Uyku apne sendromu

(7) psikososyal stres yaratıcılar, örn. ebeveyn boşanması, ihmal edilme, fiziksel ya da cinsel suistimal ve bakım kurumuna yerleştirilme.

          Birincil uykuda idrar kaçırma kaltımsal olabilir. Sıklıkla birincil idrar kaçırması  olan çocuğun ebeveynlerinde, kardeşlerinde ya da diğer akrabalarında idrar kaçırma oranı yüksektir. Yakın zamanda yapılan çalışmalar uykuda idrar kaçırmanın farklı ailelerde kromozom 22q, 13q ve 12q bölgeleriyle bağlantı olduğunu göstermiştir. 

          İkincil uykuda idrar kaçırma herhangi bir yaşta ortaya çıkabilir.

          İşeme, yenidoğanlarda 18 aya kadar, uyku ve uyanıklıkta olan omurilik kaynaklı bir reflekstir. Çocuk 18 ay ve 3 yaş arasında önce uyanıklıkta, ilerleyen yaşlarda ise uykuda olmak üzere mesane dolu iken işemeyi erteleyebilir. Bu yeteneğin hangi yaşta kazanılacağının esas belirleyicisi gelişimsel olgunlaşmadır. Bu problem beş yaşında öteye uzarsa birincil uykuda idrar kaçırması olarak adlandırılır. Kendiliğinden şifa oranı, gelişim ile paralel olarak her yıl için %15’dir.

          Uykuda idrar kaçırmanın en önemli sonucu çocuğun özgüveni üzerine olumsuz etkisidir. Bu sonucun gelişiminin önemli bir belirleyicisi, ailenin bu durumla ne kadar ilgilendiğidir.

          Uykuda idrar kaçırma hastalığı, gece idrar torbası kapasitesi ile uykudaki idrar üretimi arasındaki uyumsuzluk ve aynı zamanda idrar torbasından gelen doluluk hissine karşı uyanmada güçlük ile sonuçlanan bir uyku hastalığıdır. Tedavisi, hangi tipte olduğuna göre değişir. Birincil tipinde ilaç tedavisi uygulanır

 

Bu makale 16 Mart 2019 tarihinde güncellendi. 0 kez okundu.

Yazar
Prof. Dr. Derya Karadeniz

Prof. Dr. Derya Karadeniz, 1990 yılında İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi'nde tıp eğitimini tamamlamış ve aynı yıl, aynı fakültenin Nöroloji Anabilim Dalı’nda uzmanlık eğitimine başlamıştır. 1993 ile 1994 yılları arasında ise araştırma görevlisi olarak Fransa’da Montpellier Üniversitesi Nöroloji Kliniği’nin Uyku Bozuklukları Merkezi’nde çalışmıştır. Bu merkezdeki çalışmalarını sürdürürken ayrıca Avrupa ülkelerinde geçerli olan ‘’Diplome Inter Universitaire du Sommeil et de L’eveil’’ diplomasını da almıştır. 1995’de ise Stanford Üniversitesi’nin Uyku Bozuklukları Merkezi’nde görev almıştır. 1996 yılında İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nden Nöroloji Uzmanı, 2001’de doçent, 2007’de ise Profesör unvanlarını almıştır.  Ayrıca 2011’de yan dal uzmanlığını ‘Klinik Nörofizyoloji’ alanında almıştır. Avrupa Uyku Tıbbı Uzmanlığı ve beraberinde Avrupa Uyku ‘’ ...

Prof. Dr. Derya Karadeniz
Prof. Dr. Derya Karadeniz
İstanbul - Nöroloji (Beyin ve Sinir Hastalıkları)
Facebook Twitter Instagram Youtube