Uyku hastalıkları şişmanlığa neden olur mu?

Uyku hastalıkları şişmanlığa neden olur mu?

          Büyüme hormonu çocuklarda büyümeyi sağlarken erişkin dönemde görevi vücuttaki yağ metobolizmasınının düzenlemesidir.  Büyüme hormonunun gün içinde  %70- 80’i derin NREM uykusunda salgılanır. Dolayısıyla derin NREM uykusunun herhangi bir nedenle azalması erişkin dönemde deri altı yağ dokusunun artması yani  şişmanlığa neden olur.

          Derin NREM uykusunun azalmasına hatta bazen tamamen ortadan kalkmasına neden olan hastalık uyku apne sendromudur. Uyku apne sendromunun şiddeti arttıkça, derin NREM uykusu azalır. İleri uyku apne sendromu hastalarında derin NREM uykusu tamamen ortada kalkar. Sonuç olarak ortaya çıkan tablo, büyüme hormonunun azalması, normal beslenmeye karşın, giderek artan deri altı yağ dokusu ve şişmanlıktır. Şişmanlığın  uyku apne sendromunu arttırmasıyla da kısır bir döngü ortaya çıkar.  Uyku apne sendromu olan hastalara kilo vermelerinin öğütlenmesinin bir anlamı yoktur. Bu hastalar ancak, uyku apne sendromu tedavisini kullanmaları durumunda kilo verebilir ve verdikleri kiloyu muhafaza  edebilirler.

          Uyku apne sendromun  şişmanlığa yol açmasının bir diğer nedeni, bu hastaların enerji balanslarının bozulmasıdır. Bu hastalar aktif olunması  gereken durumlarda inaktif,  inaktif olunması gereken durumlarda aktiftirler. Diğer bir deyişle gündüz yorgunluk ve uykululuk nedeni ile normal bireylere göre daha az hareketli iken, uykuda fiziksel dinlenmenin yerini, soluk alıp verebilmek için sürekli efor sarfetmeleri nedeni ile aşırı enerji harcanımı almıştır. Apne sırasında kapanan üst soluk borusunu açmak için fazladan çalışan boyun ve göğüsteki kaslardaki terleme bu aşırı enerji harcanımının somut göstergesidir.

          Uyku apne sendromu ayrıca, kan şekerinin düzenlenmesinde rol oyanayan   insulin ile iştah ve yağ metabolizmasında görev alan leptine karşı direnç gelişmesine neden olarak ta şişmanlığa yola çar.

          Derin NREM uykusunu azaltarak şişmanlığa neden olan diğer uyku hastalıkları,  bazı uykusuzluk hastalıkları ve uykuda periyodik hareket bozukluğudur. Derin NREM uykusunun büyük bir bölümü gecenin ilk yarısında ortaya çıkar. Gecenin ilk yarısında uyanık kalmak veya uykunun ilk yarısında uykunun kesintiye uğramasına sürekli olarak neden olan her türlü durum ve hastalık, uzun vadede şişmanlığın ortaya çıkmasına neden olacaktır.

 

Bu makale 7 Mart 2019 tarihinde güncellendi. 0 kez okundu.

Yazar
Prof. Dr. Derya Karadeniz

Prof. Dr. Derya Karadeniz, 1990 yılında İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi'nde tıp eğitimini tamamlamış ve aynı yıl, aynı fakültenin Nöroloji Anabilim Dalı’nda uzmanlık eğitimine başlamıştır. 1993 ile 1994 yılları arasında ise araştırma görevlisi olarak Fransa’da Montpellier Üniversitesi Nöroloji Kliniği’nin Uyku Bozuklukları Merkezi’nde çalışmıştır. Bu merkezdeki çalışmalarını sürdürürken ayrıca Avrupa ülkelerinde geçerli olan ‘’Diplome Inter Universitaire du Sommeil et de L’eveil’’ diplomasını da almıştır. 1995’de ise Stanford Üniversitesi’nin Uyku Bozuklukları Merkezi’nde görev almıştır. 1996 yılında İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nden Nöroloji Uzmanı, 2001’de doçent, 2007’de ise Profesör unvanlarını almıştır.  Ayrıca 2011’de yan dal uzmanlığını ‘Klinik Nörofizyoloji’ alanında almıştır. Avrupa Uyku Tıbbı Uzmanlığı ve beraberinde Avrupa Uyku ‘’ ...

Prof. Dr. Derya Karadeniz
Prof. Dr. Derya Karadeniz
İstanbul - Nöroloji (Beyin ve Sinir Hastalıkları)
Facebook Twitter Instagram Youtube