Türkiye’de her 100 kişiden 15’inde görülmektedir. Erkeklerde kadınlara göre 2-3 kat daha fazla rastlanılır.
Risk faktörleri nelerdir?
Coğrafi şartlar (sıcak iklim), ailesel ve genetik faktörler, yapısal anomaliler, diyet alışkanlıkları, metabolik rahatsızlıklar ve hareketsiz yaşam
Nasıl oluşuyor?
Supersaturasyon dediğimiz idrardaki içeriklerin çökeltisi sebebiyle oluşmaktadır.
Belirtileri nelerdir?
Hastalar çoğunlukla bel, yan bölgesindeki ağrı veya rastlantısal olarak çekilen görüntüleme yöntemleri ile taş hastalığı olduğunu öğrenirler. Bazı hastalarda kanama veya idrarda yanma ile de bulgu verebilir.
Tanı
Yapılan kan idrar tetkikleri ve görüntüleme yöntemleri ile tanı konulur. Özellikle idrar tahlili, böbrek fonksiyon testleri, röntgen veya ultrasonografi yapılması gereken ilk testlerdir. Ancak röntgen ve ultrasonografinin yetersiz kaldığı bazı durumlar olabilir, bilgisayarlı tomografi ile tanı netleştirilebilir.
Tedavi
Medikal tedavi
Böbrek Taşları ilaçla erimez mi?
Taş oluşumu karmaşık bir durumdur ve birçok taş çeşidi vardır.
Taş hastalarının %80’inde kalsiyum taşları görülür, ilaç veya bitkisel ürünler ile taşın erimesi gibi bir durum söz konusu değildir.
Ancak ürik asit taşları gibi bazı taşların ilaçla erime, kaybolma ve tedavi edilme durumu söz konusudur.
İlaç tedavileri çoğunlukla taş temizlendikten sonra yapılan bazı değerlendirmeler ve taş analizi sonrası hastanın taş hastalığı tekrarlamasın diye kullanılmaktadır ve önem arz etmektedir.
Cerrahi Tedavi
Taşın yeri ve boyutu tedavi planlamasındaki en önemli kriterlerdir. Günümüzde açık cerrahi yerini beden dışı şok dalga tedavisi (ESWL) ve endoskopik tedavilere bırakmıştır.
Böbrek taşları için taşın boyutu kabaca 2 cm altındaysa ESWL yöntemi veya flexible ureterorenoskopi dediğimiz idrar kanalında girilerek lazer ile öğütülebilir, 2 cm üzerindeyse Perkutan nefrolitotomi denilen böbreğe ciltten yaklaşık 2 cmlik bir yol açarak veya flexible ureterorenoskopi ile tedavi edilebilir.
Üreter dediğimiz böbrek ile idrar torbası arasındaki kanala girmiş taşlar böbreği tıkayarak, idrar atımını engeller ve genellikle ciddi ağrı oluştururlar, bu taşlar 5 mm altında ise bazı medikal tedaviler ve bol sıvı tüketimi ile kendiliğinden düşebilir, genellikle 2 hafta içinde kendiliğinden düşmeyen veya 5mm üzerindeki taşlar için yine endoskopik olarak yani idrar kanalından kamera ile girilerek lazer yöntemi ile tedavi yapılabilir.
Tüm tedavi yöntemlerinin birbirlerine üstünlükleri ve eksiklikleri mevcuttur, hastanın ve taşın özelliğine göre uygun tedavi yöntemi belirlenmelidir.
Endoskopik tedaviler sonrası hastalar genellikle işlemden 1 gün sonra taburcu olup günlük aktivitelerini yerine getirebilmektedir.
Taş hastalığından Nasıl korunuruz?
Özellikle su tüketimini arttırmak çok önemlidir, günde en az 2,5 litre su içilmesi gerekir.
Tuz tüketimini, hayvansal protein alımını, çay-kahve, gazlı içecekler gibi idrar atılımını arttıran içecekleri azaltmak, gün içi fiziksel aktiviteyi, taş oluşumunu engelleyen sitrik asit içeren limon- portakal tüketimini arttırmak faydalı olacaktır.
Ve kişilerin düzenli böbrek sağlığı kontrollerini yaptırması önemlidir.
