Tüp bebek

Tüp Bebek 
Tüp bebek ne demektir?
Kadın yumurtalarının dış ortama alınıp, laboratuarda sperm ile buluşturulması işlemine genel olarak tüp bebek denir.
İnVitro Fertilizasyon ve Embriyo Transferi (İVF-ET) ne demektir?
Kadın yumurtalarının dış ortama alınmasından sonra her bir yumurtanın etrafına 50-100 bin sperm konarak döllenme işleminin sağlanmasına invitro fertilizasyon (İVF ya da genel anlamıyla tüp bebek) denir. Daha sonra (yumurtaların toplanmasından 2-5 gün sonra) oluşan embriyonun (insan taslağı) rahmin içine yerleştirilmesine embriyo transferi (ET) denir.
Mikroinjeksiyon ya da ICSI (İntrasitoplazmik sperm injeksiyonu) ne demektir?
Toplanan ve laboratuar ortamına alınan her bir yumurtanın içine kıl kadar ince bir iğne ile tek bir spermin enjekte edilmesi yöntemine ICSI veya mikroinjeksiyon denir. Daha sonra oluşan embriyo ET işlemine tabii tutulur.
Günümüzde IVF mi yoksa mikroenjeksiyon yöntemi mi daha fazla kullanılmaktadır?
Mikroenjeksiyon yani ICSI yöntemi daha fazla kullanılmaktadır.
İnfertil yani bebeği olmayan çiftlerde tüp bebek yapılması gereken durumlar nelerdir?
A) Tüplerde tıkanıklık
B) Standard tıbbi ve/veya cerrahi tedaviye cevap vermeyen Endometriozis  / Endometrioma (Çikolata Kisti)  vakaları
C) Erkekte spermle ilgili faktörler
D) Servikal yani rahim ağzıyla ilgili problemler
E) İmmunolojik yani bağışıklık sistemiyle ilgili problemler
F) Standard tedaviye cevap vermeyen açıklanamayan (idiopatik) infertilite vakaları
G) Standard tedaviye cevap vermeyen yumurtalıkla ilgili bozuklukları (yumurtlamama vb) ve Polikistik Over Sendromu 
H) Genetik yani kalıtımla ilgili bozukluklar
İ) Uterus yani rahimle ilgili problemler
Yukarıda bahsedilen standard tedavi ne demektir?
Kadının yaşına ve birtakım başka faktörlere bağlı olarak değişen sayıda (ortalama 3-6 siklus yani adet dönemi) yumurtama tedavisi + zamanı ayarlanmış cinsel ilişki veya yumurtlama tedavisi + rahim içi aşılama (intrauterin inseminasyon)
Aşağıda IUI (intrauterin inseminasyon=rahim içi aşılama) görülmektedir.
Tüplerle ilgili cerrahi tedavi uygulanan infertil bir kadında hangi bulgular varsa, gebelik oranları düşüktür?
A) 3 cm'den büyük hidrosalpinks yani tüpün fimbria denen yumurtalığa yakın olan ucunun tıkanması sonucu tüpün içinin sıvı dolu olması. Bu nedenle bu tip hastalarda tüp bebek uygulanacaksa, embriyonun rahme yerleşmesini engelleyebilecek bir durum olduğundan, bu durumdaki tüplerin ameliyatla çıkarılması veya uterusa yakın tarafından bağlanması gerekebilir.
B) Belirgin fimbrianın yani yumurtayı tüp (rahim kanalı) içine alması gereken yapının olmaması 
C) Distal tüp tıkanıklığı sonrası salpingostomi ameliyatı yapılması yani tüpün yumurtalığa yakın ucunun tıkanmasının bir tür ameliyat yöntemiyle açılması
D) İsteğe bağlı tüp ligasyonu yani tüpün kapatılması sonrasında 4 cm'den az tüp uzunluğu olması. Bu durumda ameliyatla tüp açılsa bile şans azdır.
E) Koter kullanılarak yani elektrikle yakılarak yapılan tüp ligasyonundan (bağlanması) sonra tüpün açılması ameliyatı
F) Tekrarlayan Dış gebelik ler
G) Tüpleri ve/veya yumurtalıkları yoğun olarak tutan Endometriozis  hastalığı
Tüp bebek tedavisinde kadın yaşının etkisi nedir?
37-38 yaşından büyük kadınlarda tüp bebek tedavisinin başarı oranları yaş arttıkça belirgin bir şekilde düşmektedir.
Over (yumurtalık) rezervi düşük ya da kötü ne demektir?
Yumurtalıkta kaliteli yumurtaların az olması demektir.
Over rezervi hangi durumlarda düşer?
İleri yaş, tek yumurtalığın olmaması, Endometriozis   /  Endometrioma (Çikolata Kisti) olması, tekrarlayan yumurtalık ameliyatları
Over rezervini tahmin ettiren testler nelerdir?
Adet döneminin 2. gününde FSH ve estradiol düzeyleri, AMH (Antimüllerian hormon), inhibin düzeyleri, yine 2. gün yapılan ultrasonda yumurtalıklarda antral follikül denen öncü yumurta sayısının az olması.
Kalıtsal bir hastalığı olan çiftte tüp bebekte hangi yöntemler yararlıdır?
Preimplantasyon genetik tanı (PGD) denilen yöntemle transfer edilecek embriyodan alınan bir hücrede genetik testler yapılabilir ve sağlam olan embriyo transfer edilir. Bir başka yöntem de başka bir vericiden (donör) sperm ya da yumurta bağışı yoluyla tüp bebek tedavisi uygulanmasıdır. 
Neden tüp bebek tedavilerinde genellikle çok yumurta (oosit) elde etmek yumurtlamayı arttırıcı (ovulasyon indüksiyonu) ilaçlar kullanılır?
Embriyo transferinden sonra başarılı gebelik oranları 3 embriyoya kadar yerleştirilen embriyo sayısıyla direkt orantılıdır. Ayrıca çok yumurta alınması fazla olan yumurtaların ve embriyoların dondurularak saklanmasını sağlar. Bu da birden fazla tüp bebek tedavisi yapılması gerektiğinde hem riskleri hem de masrafları azaltır.
Tüp bebek tedavilerinde yumurtlamanın arttırılmasında (ovulasyon indüksiyonu) kullanılan ilaçlar nelerdir?
Klomifen, Gonadotropin salgılatıcı hormon agonisti, Gonadotropin salgılatıcı hormon antagonisti, human menopozal gonadotropin, rekombinant gonadotropin, human koryonik gonadotropin, aromataz inhibitörü gibi 
Tüp bebek tedavisi ne kadar sürer?
Kısa protokolde ortalama 12-14 gün, uzun protokolde ise 20-22 gün sürer. Ultra uzun protokol daha da uzun sürer.
Tedavi sırasında takip nasıl yapılır?
Takibin esasını vajinal yoldan yapılan ultrason ile yumurtaların büyümesinin değerlendirilmesi oluşturur. Yardımcı olarak kanda hormon düzeylerinin (estradiol=E2) ölçülmesi gerekebilir.
Yumurta toplanması işlemi nasıl yapılır?
Çoğu zaman anestezi altında vajinal ultrason eşliğinde ultrason probuna takılan bir iğne aracılığıyla yapılır. 
Embriyo transferi (ET) nasıl ve yumurta toplanmasından kaç gün sonra yapılır?
ET sırasında mesanenin dolu olması istenir. Karın yolundan yapılan ultrason eşliğinde bir katetere yüklenen embriyolar rahim içine verilir. 
ET işlemi yumurta toplanmasından sonra; 2-4 hücreliyken 2. günde, 8 hücreliyken 3. günde, compaction dönemindeyken 4. günde veya blasokist dönemindeyken 5. günde yapılabilir.
Aşağıda 2, 4, 8 hücreli embriyolar görülmektedir.
Transferin kaçıncı gün yapılacağına elde edilen embriyo sayısı ve kalitesine göre karar verilir.
Transfer işleminden sonra ilaç kullanılır mı?
Transfer işleminden sonra embriyo implantasyonunu (rahime tutunma) arttırmak için başta progesteron olmak üzere değişik ilaçlar kullanılabilir. 
Gebeliğin oluşup oluşmadığı ne zaman belli olur?
Embriyo yerleştirme işleminden 10-12 gün sonra kanda gebelik testi (Beta HCG) yapılarak gebeliğin oluşup oluşmadığına bakılır. 
Erkeğin menisinde hiç sperm bulunmazsa tüp bebek denenebilir mi?
Erkek menisinde hiç sperm bulunmamasına azospermi denir. Bazı durumlarda TESE, TESA, MESA gibi yöntemlerle testislerden küçük bir ameliyatla sperm bulunmaya çalışılır, bulunursa tüp bebek yapılabilir. Bu erkeklerde Y kromozomunda mikrodelesyon denen bozukluğa neden olan AZF bölgeleri incelenebilir 
Embriyo gelişmesi ve rahime yuvalanması olasılığını arttırmak için neler denenebilir?
Etkinlikleri değişik olabilen assisted hatcing, embriyo glue, ko-kültürler, sperm mıknatısı gibi yöntemler kullanılabilir.
Yumurtlamayı arttırıcı ilaç kullanmadan tüp bebek yapılabilir mi?
Evet. Özellikle ileri yaş bayanlarda yüksek doz ilaç kullanılmasına rağmen yeterli yumurta gelişmezse, bu yöntem (ilaçsız tüp bebek) denenebilir.
İnvitro matürasyon ne demektir?
Özellikle polikistik over hastalarında matür yani olgun olmayan yumurta elde edilmesi ihtimali yüksektir. Bu durumda olgun olmayan bu yumurtaların laboratuar ortamında olgunlaştırılması işlemine invitro matürasyon denir.
OHSS (Ovarian hiperstimulasyon sendromu) ne demektir?
Tüp bebek tedavisi sırasında çok fazla sayıda yumurta gelişmesi neticesinde; yumurtalıkların çok büyümesi, karın ağrısı, karın boşluğunda sıvı birikmesiyle kendini belli eden bir durumdur.