TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUĞU (TSSB) HAKKINDA

Hayatın akışı içinde bazen hiç beklenmeyen ve hiç istenmeyen acı olaylar bir insanın ya da yakınlarının başına gelebilmektedir. Maruz kalınan ya da şahit olunan travma türü ve kişilerin duyarlılık dereceleriyle de ilişkili olarak, bazı kişiler bu olaylardan aşırı şekilde etkilenmekte ve günlük hayatları alt-üst olmaktadır.

TSSB hiç beklenmedik bir zamanda oluşan, kişinin bedensel veya ruhsal bütünlüğüne zarar veren olaylardan sonra gelişen bir kaygı bozukluğu çeşididir. Savaşlar, terör olayları, depremler, su baskınları, yangınlar, kazalar, gasp, saldırı, tecavüz, katliam, işkence gibi şiddet olaylarını bizzat yaşama ya da görme en sık ifade edilen başlatıcı etkenlerdir.

Savaş ortamında yaşayanlarda, işkence veya tecavüze maruz kalanlarda bu hastalığın en ağır şekilleri ortaya çıkar.

Özellikle olaya yakın günlerde ve haftalarda, korkutucu ve rahatsız edici nitelikteki bu olaylar gündüzleri sürekli kişinin zihnini meşgul eder, bazen aniden hayaline gelir ve o can yakıcı olay yeniden yaşanıyormuş gibi korku hali oluşur, geceleri tekrar tekrar olaylarla ilgili korku sahneleri rüyalarda görülür ve korkuyla uyanılır.

Günlük yaşamında bu kişiler olayı hatırlatan durumlardan kaçınmaya çalışır, bu nedenle bu hastalarda; aşırı uyarılmışlık ve gerginlik hali, tedirginlik, endişe ve kolay irkilme gibi yakınmalar ortaya çıkar. Uyku sorunları yoğundur, sosyal ortamlardan uzak durma, şüphecilik, güvensizlik, dikkat dağınıklığı, ölçüsüz öfkelenme, bunaltı, hayatı anlamsız görme, ağlama, intihar girişiminde bulunma gibi belirtiler sıktır. Ayrıca, bu kişiler işlerine konsantre olmakta zorlanırlar, iş verimlilikleri düşer, aile, akraba ve arkadaş ilişkilerinde ciddi güçlükler yaşarlar.

İlerleyen süreçte bu kişilerdeki mevcut klinik tabloya ek olarak depresyon, diğer kaygı bozuklukları ve fobiler de eklenebilir.

TSSB ilaç ve psikoterpi yöntemleriyle tedavi edilebilen bir hastalıktır.