Kırık oluştuğu zaman çoğunlukla belirtiler kırık bölgesinde belirgin şişlik, ağrı, deformite şeklinde kendini gösterir. Ancak bazen kemikleriniz hiçbir şikayet oluşturmadan da kırılabilir. Bu özellikle el bileği kemiklerinden skafoid kemik için çok tipik olan bir problemdir. Birçok kişi skafoid kemiği kırıldığı zaman el bileğinde çok az şişlik dışında bir bulgu olmadığı için bunu basit bir el bileği yaralanması zannedebilir.
Skafoid kemik el bileğimizin başparmak tarafında ve başparmak ile önkol kemiklerinin sonlandığı bölgenin arasında yeralır. Kemiğin kan damarları kemiğin tepesinden başlayarak aşağı doğru yayılır.Kırık, kemiğin orta veya alt bölgelerinde oluşur. Burada kan damarlarının aşağıda kalan bir bölgeyi beslemekte çektiği güçlüğe bağlı olarak kaynamanın uzun sürmesi,kaynamama gibi sorunlarla karşılaşmasına neden olur.
Kimler risk altında?
Skafoid kırıkları el bileği karpal kemik yaralanmalarının büyük bir kısmını oluşturur. En sık olarak 20-40 yaş erkeklerde görülürken, çocuklarda ve çok yaşlılarda daha az sıklıkla görülür. El bileğinin üzerine düşme sonrasında sık görülür. Eğer el bileği çarpma esnasında 90 derece ve üzerinde bükülecek olursa skafoid kemik,90 derecenin altında bükülecek olursa önkol kemikleri el bileği seviyesinden kırılır. Bu olay en sık spor yaralanmaları veya motor kazaları sonrasında görülür.
Belirti ve bulgular
El bileği etrafında şişlik
Hareket ile aşırı ağrı oluşumu
El bileğinin başparmak tarafında ağrı ve gerginlik.
Ağrı zaman içersinde azalıp tekrar ve daha derinden gelen ataklar ile seyredebilir.
Başparmağı hareketlendiren iki tendonun arasında mevcut olan üçgen tarzındaki anatomik enfiye kutusu olarak adlandırılan bölgede ağrı olması çok karakteristik bir bulgudur.
Tanı
Eğer el bileğinizin üzerine düşmüşseniz ve ağrınız size çok ciddi olmayan bir el bileği problemi gibi geliyorsa hemen ortopedistinize başvurun!
Doktorunuz sizden olayın detaylarını isteyecek, düşme tarzınızı sorgulayacak, muayene ile hassas bölgeleri tespit edecek ve kemik dokuyu incelemek üzere röntgenlerinizi çektirecektir. Eğer kemik uçları birbirinden tamamı ile ayrışmamış ise çekilen röntgenlerde kırığı görmek çok zor olabilir. Hatta doktorunuz röntgenlerde kırık görmese bile ilk hafta için size bir alçı uygulaması yapabilir.
Tedavi
Çoğunlukla skafoid kırıklarının tedavisi dirsek altı veya üstü başparmağı da içine alan alçılar ile yapılır. Kırığın kaynama süresi kemiğin tepe bölümü için 6 hafta iken alt uç için 6 aya kadar uzayabilir. Alçının haftalık kontroller ile gevşeyip gevşemediği kontrol edilmeli gerekirse yenilenmelidir. Alçı çıktıktan sonra el bileği eklem hareketini düzenleyici fizik tedavi ve rehabilitasyona başlanmalıdır.
Hemen görülerek alçı tedavisinin başlandığı skafoid kırıkları bile bazen uygun şekilde iyileşmeyebilir. Kaynamama ile karşılaşıldığı zaman cerrahi tedavi ile kemik grefti ve internal fiksasyon uygulanmalıdır. Kırığın ayrışmış olduğu durumlarda cerrahi tedavi tercih edilir. Ameliyat esnasında kemik uçları biraraya getirilerek vida yada teller ile tutturulur. Zaman zaman kemik grefti kullanılabilir.
Skafoid kemikleri çok uzun zamanda iyileşir. Tanıda gecikme, kaynama şansını azaltır ve ileride problemler yaşanmasına neden olur. En önemli komplikasyonu artritis olup ağrı gidermek için eklem dondurucu operasyonlar uygulanmak zorunda kalınabilir.
