Ses oluşumu / fizyolojisi

Ses oluşumu / fizyolojisi

Evrende hareket yoksa ses te yoktur.

 

 

Karada yaşayan tüm canlılarda olduğu gibi insan sesi de 3 farklı sistemin birarada çalışması ile oluşmaktadır. 

 

  1. Hava moleküllerinin hareketini sağlayan akciğer sistemi: Alveol hacmi, diyafragma kas hareketi ve hava akımını taşıyan boru sistemi (trakea ve bronşlar)
  2. Vibrator / titreşimi sağlayıcı sistem: Vokal kordlar ve bağlantılı yapıları (Ses kutusu, gırtlak)
  3. Rezonatör sistem: Ağzı, burun ve hava boşlukları ile boşluğu oluşturan yapılar.

 

 

 

Akciğer dokumuz nefes aldığımız hava ile dolar ve kana oksijeni verip karbondioksit ile yer değiştirdikten sonra atık hava haline gelir ve tekrar aynı yolla dışarı atılır. Ses oluşumunda bu atık hava kullanılır. Atık hava daha nemli ve dışarıdaki havadan daha ağırdır. Su molekülleri nedeniyle biraz daha yoğundur.  Bu hava atılırken ses tellerimiz (vokal kıvrım) arasından geçerek bu dokunun yüzey tabakasını (örtü tabakası) harekete geçirir ve bir dalga oluşumu sağlayarak rezonatör sisteme havayı düzenli bir frekans aralğında hava akımları olarak iletir. Rezonatör sistemimizdeki hareketli ve sabit yapılar bu hava hareketini şekillendirerek insana özgü sesler olarak çevreye yayılımını sağlarlar.

 

 

 

Ses telleri tel değildir. Tabakaları olan bir kıvrımdır.

 

Vokal kıvrımlar soluk borusunun en üst kısmındaki sağ ve solda olmak üzere iki tane yapıdır. Nefes alırken birbirlerinden uzaklaşır ve hava yolunu açar; yutkunma ve ses çıkartma sırasında birbirlerine yaklaşır ve kapanırlar. Her iki vokal kıvrım birbirine yaklaşıp arasından hava geçtiği sırada titreşim oluşarak hava akımını peryodik olarak keser ve açar. Böylelikle belirli bir frekansta ses oluşur. Bu temel frekans olarak adlandırılmaktadır. Erkeklerde temel frekans kadınlardan ve çocuklardan daha düşüktür bu nedenle erkek sesi daha kalındır. Ortalama 120 Hz. (105-140 Hz.) civarındadır. Kadın ve çocukların temel frekans değerleri yüksektir. Bayanlarda ortalama 210 Hz. (180-240 Hz.) arasında değişmektedir. Çocuklarda yaş ve cinsiyete bağlı olarak bu değer 240 Hz. üzerindedir. 


Vokal kıvrım 2 temel tabakadan oluşmaktadır. Örtü ve gövde.

 

Örtü tabakası epitel ve lamina propria adı verilen tabakanın yüzeyel katmanıdır. Bu tabaka aynı zamanda Reinke tabakası olarak ta adlandırılmaktadır. Gövde tabakası ise vokal ligaman ve vokalis kasından oluşan tabakalardır. Vokal ligaman' ı lamina proprianın orta ve derin tabakaları oluşturmaktadır. 

 

Derin tabaka örtü tabakasını taşıma görevi yapar. Örtü tabakası ise jölemsi kıvamda bir tabakadır ve hava akımı ile hareket edebilmektedir. 


Vokal kord (ses teli) titreşimi, akciğerden gelen havanın ses tellerin arasında yarattığı akım ile olur.

 

Ses teli titreşiminde boyun ve gırtlak kaslarınını etkisi çok azdır. Bu nedenle kaliteli bir ses için vokal kıvrımların tabaka yapılarının sağlıklı olması ve hava akım kalitesinin iyi olması gerekmektedir. Dolayısıyla sağlıklı ses telleri ve iyi bir nefes kullanımı kişinin ses kaliesini üst düzeyde tutar.

Bu makale 8 Mart 2019 tarihinde güncellendi. 0 kez okundu.

Yazar
Prof. Dr. İsmail KOÇAK

Prof.Dr.İsmail KOÇAK, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde başladığı lisans eğitimini başarı ile tamamlayarak Tıp doktoru unvanı almıştır. İhtisasını ise, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde tamamlayıp Kulak,Burun,Boğaz Hastalıkları (KBB) Uzmanı olmuştur.

Prof.Dr.İsmail KOÇAK, İstanbul Tuzla'da bulunan Okan Üniversitesi Hastanesi'nde hastalarına hizmet vermektedir.

Etiketler
Ses oluşumunun farkı nedir
Prof. Dr. İsmail KOÇAK
Prof. Dr. İsmail KOÇAK
İstanbul - Kulak Burun Boğaz hastalıkları - KBB
Facebook Twitter Instagram Youtube