Karotis atardamarları boynun her iki tarafında yer alan ve beyne oksijenli kanı taşıyan büyük atardamarlardır. Halk arasında Şah Damarları olarak bilinmektedir. Karotis hastalığı felç ya da beyin fonksiyonlarının kaybı ile karakterize bir durum olan inmenin en önemli nedenidir. Eğer beyne giden kan akımı birkaç dakikadan fazla kesintiye uğrarsa beyin hücreleri ölmeye başlar. İnme beyin hasarı, felçler, uzun dönemli sakatlık ve ölümle sonuçlanabilir. Hastaların bir kısmı vücudun bir yarısında yüzü de içine alan çeşitli derecelerde güç kaybı ve/veya hissizlik, konuşma ve anlama güçlüğü, bir ya da her iki gözde ani görme kaybı veya görmede azalma, baş dönmesi veya denge bozukluğu, nedensiz ve ani başlangıçlı şiddetli baş ağrısı gibi şikayetlerle hekime başvurabilirler. Şikayeti olmayan hastalarda karotis lezyonu doppler ultrasonografi ile belirlenebilir.

Doppler inceleme en sık kullanılan tanısal testtir. Ağrısız ve zararsız bir tetkik olan karotis ultrasonografisi sırasında ses dalgaları kullanılarak karotis damarlarının içyapısındaki değişiklikler ve kan akımı düzensizlikleri saptanır. Karotis hastalığı en sık ateroskleroz yani damar sertliğinden kaynaklanır. Karotis damarlarının iç kısmında plak adı verilen yağ içeriği yüksek yapılanmanın gelişimine karotis damar hastalığı adı verilir. Ateroskleroz vücudun tüm damarlarını etkiler. Dolayısıyla, karotis hastalığı olan hastaların çoğunda kalp damarlarında veya bacak damarlarında da tıkanıklıklar bulunur. Yaş ilerledikçe karotis hastalığı sıklığı artar. Tedavisi karotis darlığının derecesine, beyinin kanlanmasına ve hastanın genel durumuna göre değişir. Genel olarak hastanın şikayeti varsa ve darlık %70 in üzerinde ise ameliyat gereklidir. Şikayeti olmayan hastalarda darlık %80 nin üzerinde olduğunda ameliyat gerekir. Darlığa yönelik girişim yapılsa da yapılmasa da bütün hastalarda ateroskleroz için risk azaltıcı tıbbi tedavi uygulanır. Açık ameliyat lokal ya da genel anestezi ile yapılabilir. Darlığı oluşturan plak cerrahi olarak çıkarılır. Cerrahi bir işlem olan karotis endarektomi darlık olan karotis damarın tarafında, boyun bölgesinden yapılan bir kesiden yapılır. Darlığın olduğu bölgede atardamar açılarak daralmaya yol açan plak çıkarılır ve damar ya doğrudan ya da yama konularak tekrar dikilir. Yaklaşık 2 saat kadar süren operasyon sonrasında çoğu hasta için 1-2 gün kadar hastanede yatış yeterlidir.