Romatoid artrit (RA), eklem iltihabına neden olan otoimmün, yani bağışıklık sisteminin kendi dokularını tanımayıp onlara zarar verdiği bir hastalıktır.
Her eklem, iki kemiğin karşılıklı olarak geldiği hareketli bir yapıdır. Eklemler, yapılarına göre belli yönlerde, belli sınırlarda hareket edebilirler. Eklemleri oluşturan kemiklerin uçları kaygan, yumuşak yüzey oluşturan bir kıkırdak ile kaplıdır. Bu sayede eklemleri oluşturan kemikler birbirlerine sürtünmeden ve zarar vermeden hareket edebilirler. Eklemlerin çevresini kaplayan “sinovyum” adlı kalın bir zar vardır. Sinovyum, eklem içinde kayganlığı sağlayan ve eklem kıkırdağını besleyen az miktarda, koyu kıvamlı bir sıvı üretir (sinovyal sıvı) Sinovyum adlı yapının dış yüzünde bulunan “kapsül” adlı kalın tabaka ve “bağ-kiriş” adlı yapılar eklemi oluşturan kemiklerin doğru pozisyonda kalmasını sağlar ve birbirlerinden uzaklaşmasını engeller. Kasları kemiğe bağlayan güçlü, kablo gibi yapılar “tendonlar” da eklemin hareketini sağlar.
Romatoid Artritte Eklemlerde Ne Olur?
Öncelikle sinovyumda iltihabi süreç başlar. Etkilenen eklemde ağrı, hassasiyet, sıcaklık artışı ve bazı durumlarda kızarıklık olabilir. İltihabi sürece bağlı eklem sıvısında veya sinovyum zarını oluşturan hücrelerin sayı ve boyutlarında artış olursa eklemde şişlik görülür. İltihabi sürece bağlı üretilen bazı maddelerin eklem bölgesinde birikmesi sinir uçlarını uyararak ağrıya neden olabilir. Yine iltihabi sürece bağlı eklem kapsülündeki gerilme de ağrı olarak kendini gösterir.
Sık tekrar eden eklem iltihabı ve şişmeleri ile gerilen eklem kapsülü bir süre sonra şişlik geçse bile gergin kalabilir. Bu durumda da eklemin sabit yapısı bozulur ve ekleme ait yapılar olması gerektiği gibi bir arada tutulamadığından eklemde boşalma, takılma ve eklem yapısında bozulmalar başlar.
Kireçlenme (Osteoartrit) İle Aynı Hastalık mıdır?
Romatoid artrit ve kireçlenme iki ayrı hastalıktır. Romatoid artritte eklem yüzeyini oluşturan yapılarda iltihabi süreç olurken, kireçlenme (osteoartrit) durumunda eklem yapılarının üzerine binen yük ve yaş etkisi ile mekanik olarak bozulması söz konusudur. Romatoid artritin ilerlemesi ile eklemde ortaya çıkan bozukluklar kireçlenmenin de bu duruma eklenmesine neden olabilse de iki hastalık birbirinden tamamen farklı oluşan, seyreden ve tedavileri tamamen farklı olan iki ayrı rahatsızlıktır.
