Perianal bölgenin sık görülen hastlalıklarından birisi olan perianal fistül hastalığı, anorektal fistül, fistülo-ano olarak da adlandırılır. En sık anal kanal (makat içi) kaynaklı olmasına karşın, Crohn Hastalığı, tüberküloz, mantar hastalıkları, travma gibi nedenlerde göz önünde bulundurulmalıdır. Hastalık günümüzde genel cerrahları en çok uğraştıran hastalıklardan birisidir. Çünkü tedavinin temelini cerrahi oluşturmaktadır ve çok farklı tiplerde olduğu için tek ve kesin bir tedavisi yoktur. Fistülün yeri, tipi, süresi, kadın hastalarda vajene yakınlığı, daha önce yapılan ameliyatlar, işlemler hepsi tedavi seçeneğini belirlemede çok öneme sahiptir.
Uygulanacak cerrahide fistülün bulunduğu konum itibariyle sfinkter kaslarını tahrip ederek gaz-gayta tutamama riski taşır. O nedenle beklenen iyileşme ile gaz gayta tutabilme becerisindeki denge hasta ve cerrah için çok önemlidir.
Eğer kontinensi lehine bir girişim yapılmaktaysa beklenen iyileşme az olabilirken tam tersi bir durumda yani iyleşme lehine yapılacak aşırı bir girişim iyileşmeyi sağlarken hastada ciddi kalıcı gayta tutamama sorununa neden olabilir.
Çeşitli türde operasyon teknikleri tariflenmiştir. Kliniğimizde de en güncel tedavi yöntemleri uygulanmaktadır. Teorik olarak makat kaslarına en az hasarı veren ameliyatları daha çok tercik etmekteyiz.
LIFT: her iki makat sfinkter kası arasından fistül traktı (yolu) bulunarak bağlantı kesilir. Kaslara zarar vermeden yapıldığı takdirde gaz-gayta riski azdır. Ve kaynak kontrolü sağlandığından nüks oranlarıda az olarak bildirilmiştir.
FiLAC(Lazer): lazer ile fistül traktının kapatılması ile sfinkterlere hasar verilmediğinden gaz-gayta tutamama riski çok azdır( fistül traktının bulunması sırasında tahrip edilme riski nedeni ile).
SETON: setonu gevşek olarak ve akıntısı, iltihabı olupta asıl ameliyatının daha sonra yapılmasına karar verdiğimiz hastalarda asıl ameliyatı kolaylaştırmak amacı ile kullanmaktayım. Yapılan bir çalışmada seton sonrası yapılan lazer ile ameliyatın sonuçlarının daha iyi olduğu bildirilmiş.
FİSTÜLOTOMİ: basit fistüllerde uygulanan iyileşmeyi sağlarken gaz-gayta tutma fonksiyonlarını da çok az etkileyen veya hiç etkilemeyen etkin bir yöntemdir ve kliniğimizde uzun yıllardan beri başarı ile uygulanmaktadır.
Diğer çeşitli türdeki seçenekler de kullanılmış olup etkinlikleri az olanlar terk edilmiştir
Burada ki esas sorun hangi fistül basit, hangi fistül karmaşık onun kararını vermektir. Fizik muayenede basit olarak kabul edilen bir fistülün ameliyat masasında çok karmaşık olduğu anlaşılabilir ve cerrahi tedavi seçeneklerinin tekrar gözden geçirilmesi hasta için iyi olabilir. Ameliyat öncesi poliklinik şartlarında yapılan muayene ağrılı olduğu için hstanın önce uyutularak muayene edilip hasta uyandıktan sonra hasta ile seçenekleri tartışıp karar vermek doğru olur. Ancak bu durumda da hasta iki defa narkoza maruz kalır. Ameliyat öncesi pelvik MR ve üç boyutlu endoanal ultrasonografi ile oldukça yararlı bilgiler elde edilir ve ameliyat planı ve ekipmanı (lazer vs) bu bilgilere göre yapılır ve sağlanır. Fistüle yönelik yapılacak ilk ameliyatın başarısı oldukça önemlidir, çünkü ikincil ve daha fazla yapılan işlemlerde başarı şansı azalmaktadır.
