Akut orta kulak iltihabı (Akut Otitis Media-AOM);orta kulak ve bunun kafa içine yerleştiği kemiğin havalı boşlukları ile östaki tüpünü örten mukozanın ani başlangıç gösteren iltihabı hastalığıdır.AOM herhangi bir yaşta görülebilir,fakat genel olarak çocukluk çağı hastalığı olup sıklıkla 3 ay ila 3 yaş arasında görülür.Bir yaşına kadar çocukların %60’ı en az bir kez,3 yaşına kadar da %50-85’i AOM geçirmiş olur.
Risk faktörleri
Sebepleri konusunda rol oynayan en önemli faktörler;enfeksiyon,östaki tüpü çalışmasında bozukluklar,gelişmesini tamamlamamış bağışıklık sistemi ve alerjidir.
AOM’nin risk faktörleri arasında;kreş ortamı (çocuk sayısı ile risk artar),ailede tekrarlayan otitis media hikayesi,büyümüş geniz eti ,ilk otitis media’nın erken yaşta olması,anne sütü almama,yaş genetik yatkınlık,kalabalık aile ortamı ,mevsim yer almaktadır.Erkek cinsiyet emzik kullanma,sigara dumanına maruz kalma da etkilidir.
Belirtileri
Çocuklarda kulak ağrısı,en önemli AOM belirtisidir.Bir olguda kulak ağrısıyla beraber ,kulakta dolgunluk hissi,işitme kaybı ve dengesizlik gibi yakınmaların olması AOM lehindedir.İki yaş altı çocuklarda kulak ağrısı daha seyrektir.İki yaş altı çocuklarda huzursuzluk,sürekli ağlama uykuya meyil,hasta kulakla oynama,iştahsızlık,ateş ve kusma daha belirgin yakınmalardır.
Öksürük ve burun akıntısı belirtilerinin AOM ile birlikteliği sıktır;çünkü olgunların %50-76’sı üst solunum yolu ile ilişkilidir.Ateş de kulak ağrısı gibi AOM!de değişken bir bulgudur.Kulak akıntısı kulak delinmesinin işaretidir.Delinme ile birlikte ateş varsa düşer,ağrı azalır,huzursuzluk varsa ortadan kalkar.İşitme kaybı büyük çocuklarda ve erişkinlerde öne çıkan bulgu olabilir.
Tedavi yöntemleri
AOM kendiliğinden iyileşmenin yüksek olduğu bir enfeksiyondur.Bu nedenle hekim kontrolü altında,hastanın genel durumu,şikayetlerin yoğunluğu,hastanın yaşı,risk faktörleri ve muayene bulguları dikkate alınarak 3 gün antibiyotiksiz takip ve gözlem,değerlendirmenin tekrarına göre ise antibiyoterapi uygun yaklaşım olabilmektedir.Uygun süre ve dozda kullanılacak antibiyoterapi ve destek tedavi ile hastalığın sağaltımı mümkündür.
Akut otitis media komplikasyonlarla seyredebilir.Komplikasyonlar işitme kaybından beyin apsesine kadar değişebilmektedir.Tedaviye yanıt alınamayan vakalarda veya komplikasyonlarda cerrahi tedavi de uygulanabilir.
Alınabilecek önlemler
Yenidoğan bebeklerde yatırılarak ve biberonla emzirmenin orta kulak iltihablarını artırdığı bilinmektedir.Anne sütü ile ve yarı oturur pozisyonda emzirme bebeklerde orta kulak iltihabını önleyen bir faktördür.Daha büyük çocuklarda,üst solunum yolu enfeksiyonlarının zamanında tedavisi orta kulak iltihablarının sıklığını azaltabilir.
Orto kulak iltihabı gelişimini kolaylaştıran faktörlerin ortadan kaldırılması önemlidir.Aşılar özellikle tekrarlayan orta kulak enfeksiyonlarından korumada son derece önemlidir.Pnömokok,Haemofiluz ınfluenza ve ınfluenza (grip)aşıları tekrarlanma sıklığını azaltmakta ve korumada etkili olmaktadır.Korumada akut orta kulak iltihabı geçiren ve tekrarlayan bazı vakalarda antibiyotik profilaksisi önerilmektedir.
