OBSESSİF-KOMPULSİF BOZUKLUKTA KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ I.BÖLÜM
Bu yazımızda obsessif kompulsif bozuklukta kişilik özelliklerini anlatmaya çalışacağım.
Bu tabloda temel kişilik özelliklerinden biri çevreyi denetim altına alma davranışıdır. Daha geniş bir bakış açısı ile bu davranışlar; başkalarını denetim altına almaya çalışma, insanları yönetmeye çalışma, insanlara yön verme, çevreye karşıt olma, kontrol etme, her şeye direnme, kurallar koyma, üste çıkma şeklinde sıralanabilir. Bu özellikler sayesinde kişi kendini beklenmedik tehlikelere karşı korumaya çalışır. Burada kastedilen tehlike utanç verecek, suçluluk uyandıracak, sıkıntı verecek duygulardır. Obsessif kişilerin çevreyi denetim ve baskı altına almasının asıl nedeni kendi iç dünyasını denetim ve baskı altında almasıdır.
Geç kalma, işe başlayamama bir kişilik özelliği olarak karşımıza çıkmaktadır. Gecikmelerin ana nedeni zıt düşüncelerdir(yap-yapma, başla-başlama, git-gitme). Bir diğer neden ise çevreyi denetim altına almaya çalışma nedeni ile kaybedilen zamandır. Aynı zamanda çevreyi denetim alma yıkıcı bir şekilde gerçekleştiğinden iş ortamındaki bozulma işe başlamayı geciktirir.
Bu kişiler; biriktirme, toplama, cimrilik, savurganlık gibi özelliklere sahip olabilirler. Geleceğe yönelik olumsuz kaygıları nedeni ile tutumlu davranırlar. Bu tutumluluk davranışı biraz gariptir. Kendilerine çok gerekli olabilecek şeylere para harcanırken çok dikkatli davranılırken, bazen kendileri için önemli gördükleri şeyler için aşırı savurgan olabilirler. Gelecek kaygıları nedeni ile biriktirme davranışı ön plandadır. Öyle ki gereksiz şeyler bile atılmaz biriktirilir. Bu şekilde yitim korkularına karşı tedbir alınmış olur.
Kendi başına buyruk olma bu kişilerin diğer bir özelliğidir. Bu durumda obsessif kişiler her zaman en güçlü, her zaman haklı, her zaman söylenenin karşıtını savunmak durumundadırlar. Herkesi alaşağı etme çabası içindedirler. Çevresindekiler güçsüzdür, yanlışlıklar içindedir bunu onlara göstermek gerekir. Karşıdaki kişiyi zor durumda bırakmak gerekir. Bir olumsuzluk varsa sebep karşı kişidir. Benim bir hatam yoktur. Örnek vermek gerekirse toplu olarak yapılan bir iş yavaş ve dikkatli yapılarak aceleci olanlara bir ders vermek gerekir, problem ortaya çıktığında ise bu acelecilik onların yüzüne vurulmalıdır.
Obsessif kompulsif bozukluğu bulunan kişiler karşıt cinsten bir arkadaşa ihtiyaç duyarlar ama onu da denetim ve baskı altında tutmaya çalışırlar, fazlaca yaklaşmalarına engel olurlar. Aşırı yakınlaşma özerkliğin kaybolmasına neden olabilir. Bu kesinlikle kabullenilebilecek bir durum değildir. Bu yakınlaşma aynı zamanda eksiklilerimin ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu kişilik yapısında cinsellik bir günah, bir suç, tiksinilecek bir durum, kontrol kaybı olarak algılanabilir. İkinci bölümde görüşmek üzere..
Psikiyatrist Dr.Necati ÇOBANOĞLU