Metabolik sendrom X kalp hastalığı için bir grup risk faktörünün bir araya gelmesidir. Tip 2 diyabet hastası olan kişilerin çoğunda metabolik sendrom X de mevcuttur.
Tanımı:
1) İnsülin direnci / Bozulmuş glukoz toleransı / Tip2 diyabet
2) Hipertansiyon
3) Lipid profili bozukluğu ( düşük HDL , yüksek trigliserid seviyeleri )
4) Karın bölgesinde yağlanma ( santral obezite). Erkekler için bel çevresi 100cm’i, kadınlar için 90 cm’i geçiyorsa risk grubudur.
5) Kardiovasküler hastalıklara yatkınlık
Sizde yukarıdaki metabolik bozukluklardan en az üçü varsa metabolik sendrom X hastasısınız demektir. Sayı arttıkça kalp-damar hastalıkları riskiniz artar. Kolesterolünüz normal bile olsa kalp krizi veya inme geçirebilirsiniz.
Metabolik sendrom X çok sık görülmektedir. CDC ( Center for Disease Control) ABD’de erişkinlerin %20’sinde bu tablonun olduğunu tahmin etmektedir.
Metabolik sendrom X’in en önemli faktörlerinden biri olan insulin direnci acanthosis nigricans denilen ciltte kalınlaşma ve siyahlaşma, tüylenme, akne ve adet düzeni bozukluklarına sebep verebilmektedir.
Polikistik over sendromu ( PCOS ) tanısı konulan kadınların büyük bir kısmında insülin direnci mevcuttur. Metformin tedavisi standart hale gelmiş olup, hem insülin direncini, hem de adet düzeni bozukluğu ve tüylenmeyi tedavi etmektedir.
Diyabet / insülin direnci + obezite + hipertansiyon + kan yağları bozukluğu ( dislipdemi ) kardiovasküler hastalıklardaki mortaliteye katkıları yüzünden “ ölümcül dörtlü” olarak adlandırılır. Ölümcül dörtlü kardiovasküler ölüm riskini erkeklerde 2,5 kat, kadınlarda ise 13,4 kat arttırmıştır.
Metabolik sendromun en büyük sebebi fazla kilolardır. Bu da yüksek kalorili ve doymuş yağlardan zengin bir diyet ve fiziki aktivite eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Kalp hastalığı ve diyabet riskinizi yeme alışkanlıklarınızı değiştirerek, fiziki aktivite seviyenizi arttırarak, kilo vererek ve sigara kullanmayı bırakarak ciddi ölçüde düşürmeniz mümkündür.
