İdrar yollarında bir bakteri, lökosit denilen iltihap hücresi, yabancı cisim veya protein gibi oluşumların üzerine çökerek taşı oluşturan tuzlar, birbiri üzerine yapışarak taş oluşturabilirler ve giderek büyüyerek değişik boyutlardaki taş şekillerini alırlar. Bu taşlar çakıl taşı şeklinde, yıldız şeklinde, yumurta şeklinde, yuvarlak şekilde gibi şekiller oluştururlar. Mesane taşları 50 yaşın üzerinde ve erkeklerde daha sık görülür. Çocuklarda ve gençlerde ise mesane taşı varlığında genellikle altta yatan doğumsal bir üriner sistem anomalisi vardır.
MESANE TAŞI OLUŞMASINA NEDEN OLAN FAKTÖRLER NELERDİR?
Mesane taşları genellikle böbrekten aşağıya doğru inip mesanede takılıp kalması ile veya mesane içerisinde primer (başlangıç) olarak oluşur.
Bu taşlar geçirilmiş bir operasyondan dolayı
Hastada sonda takımına bağlı
Mesane çıkım tıkanıklıkları,
Ürinerdiversiyon
İdrar yolu enfeksiyonları
Mesane duvarında oluşmuş bir yara,
Tümör gibi bir oluşumlar nedeni ile mesane taşları oluşabilir.
RİSK FAKTÖRLERİ
Ayrıca aşırı derece doymuş tuz tüketimi,
Az su içilmesi,
Herhangi bir nedenden dolayı sıvı kaybetmesi,
Genetik yatkınlık,
Fazla hareket etmeden çalışma koşulları,
Çok fazla oturmak
Aşırı hareketsizlik
Uzun süre yatmak zorunda kalmak
Felçli hastalar,
Tek yönlü beslenme tarzı
Aşırı proteinli beslenme
Çok fazla D vitamini alımı,
Çok fazla kalsiyumlu beslenme,
Oksalattan zengin beslenme,
Sarkoidoz hastalığı
Tüberküloz hastalığı,
Akdeniz ateşi hastalığı,
Şeker hastalığı gibi bazı hastalıklar da mesane taşı oluşumunda etkilidir. Çok nadir olmakla birlikte hamilelik de mesane taşı oluşumunda etken olabilir.
MESANE TAŞI BELİRTİLERİ
Mesane taşı belirtileri genellikle mesane taşı var denilecek belirtiler olarak görülmez. Belirtiler genellikle idrar yaparken idrarın arada bir kesilmesi ve tekrar devam etmesi, idrar tıkandığında pozisyon değiştirilir ise idrarın açılması gibi belirtiler görülebilir.
Bunun dışında taşın büyüklüğüne, tıkama derecesine ve bulunduğu yere göre de belirtiler verebilir. Bu belirtiler idrarın çatallı çıkması, idrarın zorla çıkması, yanma hissi, idrarı tam yapamama, idrarda damlama, idrarın bulanık gelmesi ve idrarın, özellikle idrar bitimi sırasında kanlı idrar gelmesi gibi belirtiler de görülür.
Mesane taşının büyüklüğüne ve yerleşimine göre bazen ve bazı hastalarda ağrı olabilir. Mesane taşı ağrısı erkeklerde penisin kök kısmı ve ucuna vuran ağrı tarzında olabildiği gibi, bazen de perine denilen anüs ile idrar torbasının arasında bulunan bölgeye vurabilir. Kadınlarda ise vajinal bölgeye ve yine perine denilen bölgeye mesane taşı ağrısı vurabilir. Mesane taşları enfeksiyona neden olabileceği gibi enfeksiyonlar da taş oluşumuna neden olabilir. Mesanede bulunan taş enfeksiyon yapar ise hastada ateş, titreme, bulanık idrar yapma veya idrarın tamamen tıkanmasına sebep olarak göbeğin altında şişkinlik ve şiddetli ağrıya yol açabilir.
MESANE TAŞI TEŞHİSİ NASIL KONULUR?
Mesane taşından şüphelenen hastanın öncelikle bir üroloji uzmanına baş vurması gereklidir. Fizik muayenede hastanın öyküsü ve şikayetleri doğrultusunda hastadan bazı tetkikler istenir. Bu tetkikler idrar tetkikleri, görüntüleme yöntemleri gibi tetkiklerdir. Mesane taşları % 80-85 oranında röntgen (direkt grafi) filminde görülebildiği gibi % 15’ide röntgende görülmeyebilir. Röntgen filminde görülmeyen mesane taşları ultrasonografikolarak dolum defekti olarak görülürler. Fakat dolum defektini başka cisimlerden ayırt etmek zor olabilir. Bu durumda da ilaçlı böbrek filmi ya da bilgisayarlı tomografi ile mesane taşlarının teşhisi konulabilir.
CERRAHİ TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR ?
Yaygın uygulanan 3 yöntem var.
Transüretral sistolitolapaksi.
Perkütan sistolitolapaksi.
Açık cerrahi
Transüretral sistolitolapaksi yönteminde sistoskopi yapılıyor. Mesanedeki taş lazer, pnömotik, elektrohidrolik, ultrasonografik ya da manuel cihazlarla kırılıyor. Kırılan parçalar endoskoptan çıkarılarak işlem tamamlanıyor. Günümüzde en etkili yöntem: lazer. Vücut dışından taş kırma (ESWL) yöntemi mesane tedavisinde genellikle başarısız oluyor.
Siz de bu belirtiler ile karşı karşıya iseniz doktorunuzla iletişime geçebilirsiniz,
