Yaşamımızda fizyolojik değişimlerin meydana geldiği birçok evre vardır. Bunlar kadınlar için ergenlik, üreme dönemi ve menopozdur.
Adet kanaması, her ay olası bir gebelik için hazırlık yapan rahim iç tabakasının gebelik oluşmaması durumunda yenilenmesi için dışarı atılma sürecidir. Her ay bir yumurta hücresi olgunlaşma sürecine girerek östrojen hormonu salgılamaya başlar ve bu sayede rahim içi tabaka kalınlaşır. Hücre belirli bir olgunluğa ulaşınca yumurtlama gerçekleşir. Yumurtlama sonrası progesteron hormonu devreye girer ve rahim iç tabakası gebelik oluşumuna uygun hale gelir.
Her kız çocuğunun belirli sayıda yumurtalık hücresi vardır. Bu hücrelerin sayısı ergenlik dönemine kadar ve sonrasında azalır. Hücrelerin tümünün tükenmesi durumunda yumurtlama durur, östrojen ve progesteron salınamayacağı için rahim iç tabakasının yenilenme süreci biter. Böylece menopoz dönemi başlamış olur.
Genel olarak menopoza girme yaşı 45-55 yaş arasıdır. Daha erken dönemde gerçekleşmesine erken menopoz diyebiliriz. Menopoza girme yaşı kalıtsal bir aktarımdır ve gebelik, ergenlik, ilaç kullanımı gibi etkenlerden etkilenmez. Ama erken menopoz durumunun altında yatan sebep mutlaka araştırılmalıdır.
Östrojen azalınca ?
Östrojen hormonu azalınca ona bağlı tüm dokularda değişiklikler oluşur. Bunlardan ateş basması ve uyku bozuklukları ilk görülen belirtilerdir. Yıllar içinde cinsel organlarda ve idrar yollarında gerilemeye bağlı belirtiler ortaya çıkarken geç dönemlerde ise kemik erimesi (osteoporoz) , damar sertliği gelişme eğilimi ve kalp hastalıkları oluşabilir.
Östrojen hormonunun salgılanmaması ile koruyucu etkisi de ortadan kalkar ve kan yağları değerlerinde değişimler oluşur, dolayısıyla kalp hastalıkları riskinde artış görülür. Aynı zamanda bazal metabolik hız dediğimiz vücut enerjisi de azalınca kilo artışı gerçekleşebilir. Egzersiz yapılmaması ve dengeli beslenilmemesi taktirde vücut kısır bir döngüye girebilir. Bu nedenle menopoz döneminde düzenli egzersiz yapılmalı ve sağlıklı bir beslenme düzeni oluşturulmalıdır.
Menopoz döneminin olumsuz etkilerinden korunmak için:
v Hergün mutlaka 30 dakika egzersiz yapılmalı
v Yeterli miktarda kalsiyum kemik erimesi riski açısından alınmalı (3-4 porsiyon süt ürünü)
v Kalp hastalıkları riski yönünden toplam yağ,doymuş yağ ve kolesterolü düşük bir diyet uygulanmalı
v Çiğ sebze, yağlı tohum ve soya gibi besinler kronik hastalıklardan koruyucu oldukları için tüketimlerine önem verilmeli.
v Posası yüksek besinler tercih edilmeli
v Sigara ve alkol tüketilmemeli
v Güneş ışınlarından faydalanmak için günde 20 dakika güneşlenilmeli.
Dyt.Funda Sevim
