Menisküs yırtıkları tedavisi

Futbol gibi karşılıklı temas sporlarında dizin dönmesi, ani hareketlerde meydana gelen katlanma ,tek diz üzerine yük alınması sonrasında menisküsler yırtılabilir.
 -Sporcularda bu yaralanmalara ön çapraz bağ(ÖÇB) yaralanmaları da eşlik edebilir.
-İleri yaş grubunda ise menisküsler herhangi bir travma olmaksızın dizde gelişen dejenerasyon ve kıkırdak hasarına bağlı olarak yırtılabilirler.

-Ayrıca her yaş grubunda bir travma olmaksızın dejenerasyonla giden yırtıklar görülebilir.
 -Genç insanlarda menisküsler daha sağlam olduğundan daha kuvvetli travmalarla yırtılabilir.İleri yaşlarda menisküs dokusu daha zayıf olduğundan daha basit travmalarla da yırtılabilir.
-İç menisküsün daha geniş ve kalın olması ve medial yan bağa sıkıca yapışmış olmasından dolayı daha hareketli dış menisküse göre daha sık yaralanır ve yırtılır

Belirti ve Şikayetler:
 -Menisküs  yırtığında ilk karşılaşılan bulgular ağrı ve dizde şişliktir.
 -Diz ekleminde kilitlenme (dizin tam açılamaması veya kapatılamaması) eşlik edebilecek bulgulardandır ve yırtılan menisküsün mekanik bir bariyer oluşturarak eklem hareketlerine engel olduğunu gösterir.
 -Dizin iç ve dış yan kısmındaki menisküs üzerine basmayla hassasiyet,
-Eklemden hareketler sırasında ses gelmesi,
-Dizde hareket kısıtlılığı olası diğer bulgulardır.
 TANI:
 Öncelikle hastanın travma hikayesi ve şikayetlerinin nasıl başladığı sorgulanır daha sonra  tanı için yapılan özel muayene yöntemleri vardır ve bu muayeneler sırasında menisküs yırtığından şüpheleniliyorsa diğer tanı yöntemlerine ulaşılır.Röntgenler menisküsleri göstermemekle birlikte diz içinde başka bir sorunun olup olmadığı hakkında bize bilgi verir.Menisküslerin görüntülenmesi için MRI istenebilir.MRI bize yaklaşık %80-%95 oranında menisküs hakkında bilgi verir. Diz ekleminin kilitli kaldığı durumlarda artroskopik muayene önerilebilir. Menisküs yırtıkları birkaç tipte olabilir:
-Radyal yırtık
-Longutudinal yırtık
-Transvers yırtık
-Kova sapı yırtık
-Flep tarzı yırtık
-Kompleks yırtık
-Dejeneratif yırtık

TEDAVİ:
Menisküs yırtıklarının başlangıç tedavisi:
-İstirahat
-Buz uygulaması
-Kompresyon(bası uygulaması ,bandaj gibi)
-Dizin kalpten yukarı kaldırılarak yerçekiminin etkisiyle diz içi biriken sıvının boşaltılması
 şeklinde özetlenebilir,
 Bu tedavinin takibinde dizde kitlenme ve kronik yakınmalar gibi şikayetler gelişmez ise tedavi istirahat süresi boyunca sürer ve biter. Meniskünün sadece 1/3 dış (eklem kapsülüne yakın) bölümünde kan dolaşımı vardır. Bu bölgelerdeki yırtıklarda , menisküs kendi beslenmesi sayesinde  iyileşebilir. 2/3 iç bölgede ise tam bir tamir olmaz. Yinede her zedelenmiş menisküs bulgu verecek diye bir kural da yoktur.
 Tedavi konservatif ve cerrahi olarak ikiye ayrılır.Ama öncelikle konservatif tedavi yapılmalı ve daha sonraki takibe göre cerrahiye karar verilmelidir.
Cerrahi Tedavi:
İlk müdahaleyi takiben ağrı, şişlik ve dizde kilitlenme şikayetleri devam ediyorsa ve şikayetler günlük aktiviteyi etkilemeye başladı ise cerrahi tedavi planlanmalıdır.Burada ana hedef menisküsleri olabildiğince korumaktır.Eğer menisküs korunamıyorsa menisküslerin bir kısmı veya tamamını çıkartılmasını içeren menisektomiler  yapılmalıdır.
 Menisküslerin dış kısmında kanlanma mevcuttur ve bu dikiş atılan bölgede kaynamanın olma ihtimalini arttırır o nedenle bu bölgedeki yırtıklarda dikiş alternatifi ilk düşünülmesi gereken yöntemdir.Menisküsün 1/3 orta kısmında da bir miktar kanlanma mevcuttur o nedenle buradaki yırtıklarda da dikiş düşünülebilir ama dikişli bölgenin kaynama ihtimali daha düşüktür. 1/3 iç kısımda ise kanlanma olmadığı için dikiş alternatifi düşünülmez.
 Bugün günümüzde menisküs cerrahisi artroskopik olarak yapılmaktadır.Artroskopik olarak :
1.Menisektomi:
 Hasarlı menisküsün bir  bölümü veya tamamı kesilerek çıkarılır. Küçük yırtıklarda menisküsün de küçük bir bölümü alındığı için hastalarda herhangi bir fonksiyonel kayba neden olmaz. Menisküsün 1/3 kısmının iyileşme şansı olmadığı için alınır. Yine çok parçalı büyük yırtıklar da alınmak zorunda kalınabilir.

Menisküs alınmasının avantajı hastaların ameliyattan sonra spinal anestezinin çözülmesi ile birlikte  yürümesi  ve 3 hafta sonra spora dönmeleridir.

Dezavantajlar ise menisküsün büyük kısmının alındığı durumlarda bu ciddi bir fonksiyonel bozukluğa bağlı zaman içinde diz ağrılarına ve kireçlenmeye neden olabilir. Bu nedenle gereksiz durumlarda menisküsün alınmaması, dikilmesi önerilir.
2.Menisküs Dikişi:
 Artroskopik deneyimi fazla olan ortopedik  diz cerrahları tarafından yapılması gereken bir işlemdir. Menisküsün 2/3 dış (eklem kapsülüne yakın) kısmı iyileşme potansiyeli gösterir. Yine bu 2/3 lük dış bölge menisküs fonksiyonlarının % 90 ını yapar. Bu nedenle bu bölgedeki yırtıklar mümkün olduğunca dikilmelidir.
 Avantajı var olan menisküsün korunarak iyileştirilmesi ve  uzun vadeli bir diz performansı sağlar.
 Dezavantajları ise ameliyat sonrası 6-8 hafta koltuk değneği kullanılması ve  % 10 dikilen yırtığın iyileşmemesi, spora dönüşün 3-4 ayı bulmasıdır.