Koltuk altı lenf düğümleri
Lenf düğümleri, mikrop ve kanser hücreleri gibi zararlı hücreleri yakalayan yapılardır. Lenf düğümleri; boyun, koltukaltı, kasık, göğüs boşluğu ve karın içinde yer alırlar. Kanser ameliyatlarında tümörün yanı sıra genelde tümörün bağlı bulunduğu lenf düğümleri de temizlenir. Böylece kanserin yayılma potansiyeli belirlenir. Meme kanserinde ise bunlar koltukaltı lenf düğümleridir. Ancak koltukaltı ameliyatının; kolda uyuşma, hissizlik, kolda şişlik, enfeksiyon, kol toplardamarlarında yangı, sinir ve damar hasarı gibi yan etkileri olabilir.
Meme kanseri, yayılma yolu olarak genelde lenf kanalları aracılığı ile koltuk altı lenf düğümlerine geçerek yayılır. Bu ameliyatta amaç olarak buraya sıçramış olan tümör hücrelerini lenf düğümlerini alarak temizlemektir.
Mastektomi (memenin tam alındığı) ameliyatında aynı meme kesisinden yapılabildiği için ve doku kesintisiz çıkarıldığı için meme ameliyatı ve koltuk altı ameliyatı uzun yıllar tek bir ameliyat olarak kabul edilmiştir. Aslında koltuk altının temizlenmesi ayrı bir ameliyattır. Özellikle meme koruyucu cerrahi ile birlikte bu ayrım belirginleşmiştir. Meme koruyucu cerrahide genelde ayrı bir kesi ile koltukaltına ulaşılır.
Üç seviye olarak adlandırılan lenf düğümlerinin hepsi günümüzde alınmaz. Genelde ilk 2 seviye çıkartılır ve hastalık derecelendirmesinde çoğunlukla yeterlidir. Tam temizlenme sonrasında koldan gelen lenf kanal akımı kesildiği için hastaların %10’unda kol şişliği görülür. Zaman zaman bu şişlik hayatı son derece olumsuz etkileyebilir. Hatta uzun süreli şişliğin kendisi bile nadiren kansere zemin hazırlayabilir.
Bu bölgenin temizlenmesi hastalığı önlemede değil aslında derecelendirme de etkilidir. Çıkan hastalıklı lenf düğümü sayısına göre kanserin ne kadar ilerleme potansiyeli olduğu belirlenir. Sonraki ilaç ve ışın tedavisi planlanır. Yani bu bölge aslında kanserin bir çeşit hız göstergesidir. Hızlı giden bir aracın hız göstergesini sökmek aracın hızını değiştirmez. Bu nedenle bekçi lenf düğümü uygulaması başlamıştır.
