Kesin ve hızlı sonuca yönelik bir psikoterapi tekniği :emdr

 
Bir trafik kazası geçirdim, hayatım değişti.Artık ne araba kullanabiliyorum ne de arabaya binebiliyorum.”  “Yıllardır uçak ile seyahat ederim.Son bindiğimde neden olduğunu anlayamadığım bir şekilde boğuluyormuşum gibi hissettim.Uçak daha havalanmadan pilota haber verildi, apar topar uçaktan kendimi dar attım. Artık uçağa binemiyorum.”  “Sevgilim nişanlanmak üzereyken beni terketti.2 senedir kimseyle birlikte olmaya cesaret edemiyorum.” ”Derslerim çok iyiydi, sınava çok iyi hazırlandım ama sınav anında  sanki her bildiğimi unuttum, başarısız olacağım endişesi ile sorulara konsantre olamadım.”

Bunlar hayatın içinden gerçek  olaylar. Belki sizin başınıza geldi, belki bir yakınınızın.Duygusal travmalar yaşamımızın bir döneminde bizleri etkileyebileceği gibi ,bedensel rahatsızlıklara da zemin hazırlar.Herkesin geçmişinde travma yaşantıları olabilir.Hepimiz bir gün ani bir kayıpla yas sürecinin ardından depresyona girebilir, daha once yaşamadığımız fobilere sahip olabilir veya bir anda gelişen  panik atakların mağduru olabiliriz.Hayatın karşımıza çıkaracağı mutluluklar, acılar ve zorluklar beklenmedik anlarda kapımızı çalar.

Travmalar, duygusal sorunlar, olumsuz duygu ve düşünceler,fobiler ve bunun gibi daha birçok sıkıntılı durum, kişinin gününü yaşamasına ve  geleceğini istediği yönde inşa etmesine engel olur.Hayat kalitemizi düşürür. Oysa hayatımızı, zihnimizi kemiren acı verici düşüncelerle ya da korkunç hatıralara katlanarak yaşamak zorunda değiliz.Bu rahatsızlıklarımızdan  utanarak ve yardım almayı reddederek kendi kendimize  başetmeye çalışmak ise  kıymetli yaşamımızı boş yere harcamaktan başka birşey değil.

Bahsedeceğim terapi tekniği EMDR ((Eye Movement Desensitization Reprocessing) yani Türkçe ismi ile Göz Hareketleri Eşliğinde Duyarsızlaştırma ve Yeniden Proses Etme Tekniği, özellikle duygusal travmalar olmak üzere birçok psikolojik sıkıntınıza kısa vadeli çözüm sunan son döneme damgasını vurmuş bir teknik.

Halen bir çok ülkede binlerce terapist tarafından başarı ile kullanılmakta olan EMDR; kişinin geçmişinde yaşadığı travma, duygusal sorunlar, (endişe, suçluluk duygusu, öfke, taciz, doğal afetler, çocukluk dönemi üzüntüleri v.b…), bazı depresyon çeşitleri, fobi ve yas gibi rahatsızlık veren durumlardan arınmak için kullanılan kalıcı sonuç almaya yönelik etkin bir terapi yöntemi.

Ülkemizde Marmara Depremi ardından çok hızlı bir şekilde gelişmeye başlayan EMDR terapisi ile ,depremin psikolojik etkilerini çok şiddetli olarak yaşayan deprem mağdurlarında oldukça  başarılı sonuçlar elde edildiği biliniyor.

EMDR NASIL ETKİ EDİYOR

Kişideki acı dolu deneyimler, beyinde görsel, işitsel, duygusal, düşünsel ve bedensel temsillerle saklanır. Kişi bu deneyimleri hatırladığında beyninde görsel bir resim ve bu resme eşlik eden  “ben değersizim, güçsüzüm, sevilmeyen biriyim, yeterince iyi değilim, kendime güvenemem, mükemmel olmalıyım, tehlikedeyim,acı çekiyorum “gibi  negatif düşünceler  belirir. Olay hatırlandığında ve negatif inanç belirdiğinde kişinin öfke, korku, kızgınlık, utanç gibi bazı duyguları ortaya çıkar. EMDR da beynin sağ ve sol yarımküresi , göz hareketleri ve dokunsal hareketlerle uyarılarak travmatik anılar ve negatif düşünceler zihnimizden uzaklaşır ve olumsuz etkileri ortadan kalkar. EMDR sonrası kişi anıyı ya da korkutucu olayı unutmaz, ama bu durumlar kişi için artık bir stres kaynağı olmaktan çıkar. Beyin bu travmalara karşı nötrleşir. Bu metot sayesinde, zihin, beynin doğal eğilimini de kullanarak, yüzleşemediğii ve dolayısıyla hesaplaşamadığı yaşantıları, tanımlanabilir ve kontrol edilebilir bir hale getirerek, onları baş edilebilir bir duruma dönüştürür.

Hızlı ve kalıcı etki bırakan bir yöntem olmasısının yanısıra,tedavi kesildikten sonra etkilerinin artarak devam etmesi de EMDR terapisinin ilaç tedavilerine kıyasla üstünlük sağlayan bir özelliğidir. İlaç tedavilerinde kimi zaman tedavinin kesilmesinden sonra belirtilerde yeniden alevlenmeler görülebilmektedir.

EMDR’IN KULLANIM ALANLARI

·         Travma Sonrası Stres Bozukluğu (PTSD)

o    Taciz

o    Doğal afetler

o    Psikolojik şidet

·         Panik Bozukluk

·         Depresyon

·         Kaygı Bozuklukları

·         Uyku Bozukluğu

·         Kişilik Bozuklukları

·         Beden Ağrısı Bozuklukları

·         Kronik Ağrılar

·         Bağımlılıklar

·         Ergenlik Sorunları

·         Kekemelik

·         Tikler

·         Fobiler

·         Korkular

·         Yas

·         Performans Kaygıları

·         Performans ve Yaratıcılık Geliştirme

·         Öğrencilerde Sınav Kaygısı

Günümüzde EMDR, artık birçok ihtiyaca hızlı ve etkin bir şekilde yanıt verebilecek noktaya gelmiştir. Önceleri yalnızca çıkış kaynağı olarak görünen  Travma Sonrası Stres Bozukluğu  belirtilerinin aşılmasında kullanılırken, zamanla etkinlik alanını geliştirerek uçak, hayvan, kapalı mekan, sosyal fobi gibi tüm fobik problemlerin ve panik atak, obsesif kompulsif bozukluklar gibi problemlerin çözümünde de kullanılmaya başlanılmıştır. Son dönemlerde özellikle üst düzey yöneticiler, sanatçılar ,sporcular  ve öğrenciler performanslarını arttırmak ve özgüvenlerini geliştirmek  için  EMDR terapisinden fayda sağlamaktadırlar. Bunların yanı sıra, migren  gibi kronik günlük baş ağrısı olan kişilere uygulanan EMDR yöntemi sayesinde, hastalardaki ağrı şiddeti, sıklığı, süresi ve alınan ilaç miktarında ciddi düşüşler yaşanmıştır.

KİMLER EMDR TEDAVİSİNİ UYGULAYABİLİR?

EMDR Ancak Uluslararası EMDR Enstitüsü (EMDR Insititute) tarafından açılan iki düzey sertifikalandırılmış eğitimi tamamlamış ve süpervizyon çalışmalarına katılmış ve sertifika almış psikoterapistler tarafından uygulanabilmektedir.

EMDR ‘IN GEÇMİŞİ VE GÜVENİLİRLİĞİ

EMDR ,Psikolog Dr.Francine Shapiro, (California-Palo Alto’da Zihinsel Araştırmalar Enstitüsü’nde kıdemli bir araştırmacıdır) tarafından 1987 ’de keşfedilmiştir. Shapiro bir gün parkta yürürken kendisini rahatsız eden bazı düşüncelerinin daha az rahatsız ettiğini ve bu durumun yani iyileşmenin spontane göz hareketlerinden kaynaklandığına bağlamıştır. Bu keşfinin  insanlara yardımcı olabileceği düşüncesiyle araştırmalara başlayan Shapiro ,ilk çalışmalarında  travmatik anıları (tecavüz, sarkıntılık, uyku sorunları, savaş deneyimleri vb.) olan yaşları 11 ile 53 arasında değişen 22 kişilik bir gruba odaklanarak tedavi süreçlerinde kayda değer başarılar elde etmiştir. Sonraki yıllarda geliştirilen bu teknik sayesinde günümüzde birçok psikolojik rahatsızlık ,ilaç tedavisi gerektirmeden ,hızlı ve kesin sonuca yönelik şekilde tedavi edilmektedir.

Francine Shapiro, psikoterapideki gelişmelere katkılarından ötürü, "Uluslararası Sigmund Freud Ödülü"nü almış, Dünya Travma Psikolojisi Derneği tarafından 2009 senesinde Travma Psikolojisine en önemli gelişme ve katkıyı sağladığı için tekrar ödülle onurlandırılmıştır.

Travma ile ilgili psikolojik sıkıntıların tedavisinde EMDR birçok kurum tarafından kabul edilen ve onay verilen bir psikoterapi yöntemidir. Amerikan Psikiyatri Derneği Akut Stres Bozukluğu ve Travma Sonrası Stres Bozukluğu Uygulama Kılavuzu ,EMDR'nin akut ve kronik travma sonrası stres bozukluğu ile ilgili semptomların iyileştirmesindeki etkinliğini onaylamıştır.

A.B.D. Savaş Gazileri Departmanı ve Savunma Departmanı da, Travma Sonrası Stres Bozukluğu tedavisinde tavsiye edilen terapiler içersinde en üst sıraya EMDR’yi koymuştur . Ayrıca, Uluslararası Travmatik Stres Çalışmaları Örgütü , EMDR’yi TSSB için en etkili tedavi olarak kabul etmektedir.