Uyku; günlük hayatımızı daha verimli geçirmek için oldukça önem taşır. Zihnimizi ve bedenimizi dinlendirir. Ertesi günde yüksek performans gösterme olanağımızı arttırır. Hafızamızın daha güçlü çalışmasına daha dikkatli davranışlar sergilememize yardımcı olur.
Uyku günlük yaşamın bir sure için kesintiye uğraması ya da boşa geçen zaman değildir. Zihinsel ve fiziksel sağlığımızı her gün yenilememiz için önemli olan ve yaşamımızın üçte birini kapsayan aktif bir dönemdir.
Uykunun yeterli düzeyde alınamadığı zamanlar bağışıklık sistemi zarar görebilir ve bu durum hastalıklara kapı açabilir. Düzensiz uyku durumunda günlük yaşamda performans oldukça düşer dolayısıyla sosyal yaşam olumsuz etkilenir.
Psikolojiye etki olarak uyku, düzensizlik gösterdiği takdirde çeşitli kaygı bozukluklarına, duygu karmaşıklıklarına, hayattan keyif alamama, öfke kontrolsüzlüğü, tahammül edememe, karamsar düşünme, endişe etme gibi durumlara yol açabilir.
Başka bir hastalığa eşlik etmeyen uyku sorunları kişinin kendini güvende hissetmesi ve “uyku hijyeni” adı verilen kaliteli uyku için gereken şartları dikkate alması ile çoğu zaman düzelir.
Uyku hijyeni için alınacak basit önlemleri şu şekilde sıralayabiliriz:
-Her gün aynı saatte yatınız, sabahları aynı saatte kalkın. Eğer aynı saatte yatıp uykuya dalamıyorsanız bile sabah kalkış saatiniz mutlak surette aynı olsun (mesela saat 09)
-Yatak odasının ısısının ne sıcak ne de soğuk olmamasına dikkat edin
-Yatak odasının karanlık ve sessiz olmasını sağlayın
-Yatağı sadece uyku ve cinsel yaşam için kullanın, yatakta televizyon izlemeyiniz, kitap okumayın
-Yatağa gitmeden ılık bir duş almak, bir bardak ılık süt içmek çoğu zaman uykuya dalmayı kolaylaştırır
-Gündüzleri güneş ışığından yararlanın, gün içinde evde kapalı kalmayın
-Haftada en az üç gün yarım saatlik yürüme, jimnastik gibi hafif egzersizler yapın
-Yatağa gitmeden hemen önce ağır egzersizler yapmayın, vücut ısısının artması melatonin üretimini durdurur ve uykusuzluk tetiklenir
-Vücudunuzda adrenalin salınımını artıracak heyecanlı filmler ya da oyunlarla vakit geçirdikten hemen sonra yatağa gitmeyin, mümkünse uyku öncesi sakinleştirici uğraşılar bulun
-Uyuyamıyorsanız yatakta dönüp durmayın, yataktan çıkın
-Uykuya dalmayı kolaylaştırması için alkol almayın, çoğu zaman işe yarar ancak sürdürülebilirliği yoktur. Ayrıca anksiyete bozukluğu gibi rahatsızlıklarınız varsa alkol gereksiniminiz her geçen gün, ay artabilir ve bağımlılık riski ortaya çıkar
-Yatağa çok aç ya da tok karnına gitmeyin. Akşamları hafif yemek yeyin ve uyku ile yemek arasında 3-4 saat zaman bırakın
-Akşam saatlerinden itibaren kolalı ve kafeinli gıdalar tüketmeyin (çay, kahve, çikolata, kola gibi)
-Yorgun hissetseniz, önceki gece uyuyamamış olsanız dahi gündüz kestirmeyin
-Doktorunuza danışmadan uyku ilacı almayın
Uyku hapları yardım EDEBİLİR Mİ?
Uyku hapları uykusuzluk için tedavi edici değildir. Uyku hapları bazen bir başka hastalıklardan kaynaklanan problemleri maskeleyebilir veya tersine arttırabilir. Örneğin, uyku hapları uyku ile ilişkili solunum bozukluğunu kötü yönde etkiler. Uykusuzluk doğru olarak tanınmalı ve ilaç başlanmadan önce tedavi seçenekleri bir uyku uzmanı ile tartışılmalıdır.
Bazı reçetesiz alınanlar da dahil olmak üzere pek çok uyku hapı mevcuttur. Farklı tip ilaçların bazı avantajları ve dezavantajları vardır. Örnek olarak, bazıları ’kısa-etkilidir’ ve en iyi uykuya dalma güçlüğü olan durumlarda etkilidirler. Diğerleri ’uzun-etkilidir’ ve tüm gece boyunca uyumanızı sağlar. Sizin için en iyi ilacın hangisi olduğunu saptamak için bir uyku uzmanıyla görüşün.
