Gut hastalığı nedir ? Neler yasaktır ? Nasıl beslenilir ?
GUT HASTALIĞI VE BESLENME
Gut hastalığı bir romatizma hastalığıdır. Sebebi kanda bulunan ürik asidin yüksek düzeye ulaşması sonucu , böbreklerden atımının az düzeyde olmasından ya da son ürünü ürik asit haline dönüşen pürinlerin ,yiyeceklerle fazla miktarda alınmasından kaynaklı olarak gelişir. Romatizmal hastalıkların içerisinde en şiddetli ağrıya sebep olan hastalık GUT hastalığıdır diyebiliriz.
Nasıl gelişir ?
Kanda bulunan ürik asit, optimal seviyenin üzerine çıkarsa eklem aralarında kristal olarak birikir. Bu kristaller eklemde, kas,sinir ve kemik dokusunda iğne veya cam parçası gibi acı yaratarak şiddetli ağrılara sebep olur.
Kadınlara göre erkeklerde daha sık görülür. Erkeklerde görülme yaş aralığı ise çoğunlukla 40-50 yaş arasıdır. Ayak baş parmağı en sık olgunun rastlandığı bölgedir.
Kadınlarda nadir görülmekle birlikte, gut problemi olan kadınların çoğunluğu menopoza girmiştir.
Eğer genetik mirasta gut hastalığı varsa,
Kişi yanlış besleniyorsa , beden kütle indeksine göre obezite kategorisinde ise,
Fazla alkol tüketiyorsa,
Kısa sürede fazla kilo kaybettiyse yan etki sonucu gut hastalığına kişinin yakalanma riski artmaktadır.
Gut hastası olanların yanmış,kızarmış,yağda kavrulmuş besinleri fazla tüketmemeleri beslenme adına ve komplikasyon gelişmemesi adına daha uygun olur. Yağın yanması ile E vitamini yönünden daha fakir beslenmiş olacağı için kişinin vücudu özellikle de eklemler iltihaba yani enflamasyona daha yatkın hale gelir.
Obezite derecesinde olan veya yağ oranı yüksek gut hastalarının kilo vermeleri ile doğru orantılı olarak serumdaki ürik asit seviyeleri düşer. Fakat hızlı kilo vermek adına yapılan yanlış,dengesiz ve bilinçsiz çok düşük kalorili diyetler kas kütlesi kaybına sebep olarak ürik asit seviyesini arttırırlar. Ürik asit taşı oluşumuna sebep olurlar.
Gutu önleyebilmek adına hatta atak döneminde de ilk başta önemli olan sıvı tüketimini mutlaka su ile yapmaktır. Günde en az 2 litre ve üzerinde su tüketmek şart olmalıdır.
Bağışıklığı kuvvetlendirmek için özellikle C vitamininden zengin (Biber,portakal,mandalina,greyfurt,limon,kivi,koyu yeşil yapraklı sebzeler,yaban mersini) beslenilmelidir.
Yenilmesi Sakıncalı Olan Besinler
Tam yağlı süt,et suyu,tavuk suyu ile yapılmış yemekler ve çorbalar
Sakatatlar yani organ etleri (Karaciğer,dalak,böbrek,yürek,beyin,dil,işkembe,kokoreç gibi)
İşlenmiş,tütsülenmiş et ürünleri (Sucuk,salam,sosis,pastırma gibi)
Her türlü alkol ve alkollü içecekler
Deniz mahsülleri (havyar,ançuez,kalamar,istiridye,midye,istakoz,ahtapot,sardalya gibi)
Kuruyemişler ve leblebi
Yağlı ve tam yağlı peynirler
Fazla yağlı özellikle de yağda kızartılmış yemekler
Kepekli,çavdarlı,yulaflı ekmekler
Kepekli,çavdarlı,yulaflı krakerler,diyet ürünleri
İçeriği bilinmeyen hazır-paketlenmiş gıdalar
Her türlü şeker ve şeker içeren yiyecekler (Bal,reçel,pekmez,marmelat,lokum,şekerleme gibi)
Meşrubatlar
Hamur işi börek,pasta,çörek,poğaça, açma, kek,kurabiye,
Hayvansal yağlar (tereyağı,margarin,kuyruk yağı,iç yağ)
Kaymak, mayonez, krema
Kaz,tavşan,bıldırcın,ördek,keklik gibi av etleri
Sakıncalı yiyecekler arasında olduğundan tüketmemeye özen göstermekte fayda vardır.
Sınırlı Tüketilmesi Önerilen Yiyecekler
Bu yiyeceklere özellikle atak döneminde dikkat etmek ve atak döneminde bu miktarlarda kalmak en uygunudur.
Yağsız dana eti,tavuk veya hindi eti, balık à 60 gr (2 köfte kadar)
Bulgur à 8 çorba kaşığı
Bakliyatlar (Kurufasülye,nohut,yeşil mercimek,börülce,barbunya) à 8 çorba kaşığı
Karnabahar,brokoli,ıspanak,pazı,Brüksel lahanası,semizotu à 5 çorba kaşığı
Bezelye,kuşkonmaz,mantar à 4 çorba kaşığı
Günde sadece 1 tanesinden seçim yapılmalıdır. Çünkü hepsi bir arada kullanıldığında pürinden zengin beslenilmiş olacağı için ürik asit seviyesi yükselir ve risk oluşabilir.