Gelişimsel olarak ağız içinde en son oluşan dişler 20 yaş dişleridir. Alt ve üst çenede sağlı sollu olarak diş dizisinin en arkasındaki yerlerini ortalama olarak 20 yaşında aldıklarından, sürme yaşlarına istinaden bu ismi almışlardır.
Son yıllarda değişen beslenme alışıklıklarına bağlı olarak çenelerin daralmasıyla bu dişlerin sürmesi için gerekli yer gittikçe daralmaktadır. Bu daralma sonucu oluşan 20 yaş dişleri ya tam olarak sürememekte veya diğer dişleri öne doğru iterek sıkışmalarına sebep olmaktadırlar. Bu yer darlığı sonucu gömülü kalan dişler sıklıkla çeşitli problemler yaratabilmektedirler. Bu problemlerin başlıcaları :
- Gömülü dişin üzerini kaplayan diş etinin iltihaplanması (Perikronitis)
- Komşu dişin köküne veya gövdesine zarar vermesi
- Dişin sürmesini sağlayan hücrelerin kontrolsüz çoğalması sonucu oluşan kistler (Dentigeroz veya Kerato kist)
Gömülü veya yarı-gömülü 20 yaş dişlerinden kaynaklı problemlerin tek çözümü bu dişin uzaklaştırılmasıdır. Genel kanı problem yaratma potansiyeli olan dişlerin erken safhada alınmasıdır. Böylece hem oluşması muhtemel bir sorun diğer dişleri etkilemeden engellenmiş olur hemde iyileşme süresi daha az sıkıntı ve daha kısa sürede tamamlanır.
Çene cerrahisi tarafından en sık yapılan cerrahi işlem 20 yaş operasyonlarıdır. 20 yaş dişlerinin kısmen veya tamamen gömülü olması, karmaşık kök yapıları ve alt çene (mandibular) sinir veya üste çene (maksiller) sinüs ile olan yakın ilişkileri nedeni ile Çene Cerrahisi uzmanlığı olan Diş Hekimlerince alınması uygundur. Bir Çene Cerrahisi uzmanınca yapılan 20 yaş cerrahi müdahalesi, genellikle hastaların 1-2 gün içinde günlük yaşantısına dönmesi ve 5-10 gün içerisinde de sıkıntılarının tamamen geçmesi ile sonuçlanmaktadır.
Yirmi yaş dişlerinden kaynaklanan problemlerin belirtileri arasında ön dişlerin sıkışması, alt veya üst çene en arka bölgesinde ağrı ve şişlik, kötü ağız kokusu, baş ağrısı ve ağız açıklığının kısıtlanması sayılabilir. Bu belirtilerden herhangi birine sahipseniz sizde en yakın Ağız, Diş ve Çene Cerrahına baş vurarak basit bir Panaromik (tüm çene) röntgeniyle bir 20 yaş probleminiz olup olmadığını öğrenebilirsiniz.
Dr. Dt. Evre Baltalı
