Gestasyonel Diyabet ilk defa gebelikte saptanan glikoz tolerans bozukluğu veya ilk kez gebelik sırasında saptanan çeşitli derecelerdeki karbonhidrat intoleransı olarak tanımlanmaktadır. GD prevalansı, ülke ve etnik gruplar arasında farklılık göstermekle birlikte %1-14 arasında değişmektedir. GD'nin zamanında tanınması gebe ve fetus sağlığının korunması açısından önem taşır.
Gestasyonel Diyabet (GD) Şeker Yükleme Testi Ne Zaman Yapılmalıdır?
Hamilelerde tarama için ideal dönem gebeliğin 24-28. haftalarıdır. Ama diyabet şüphesi uyandıran önemli belirti ve bulgular varsa ilk Trimester’da tarama yapılabilir.
Gestasyonel Diyabet (GD) Şeker Yükleme Testleri Nelerdir?
Gestasyonel Diyabet tanısı için; günümüzde halen geçerli olan, ülkemizde de pek çok merkezde uygulanmaya devam eden;
50 g glucose challenge test (GCT) ve
100 g Oral Glikoz Tolerans Testi (OGTT) ’nden oluşan 2 aşamalı test yaklaşımı,
75 g OGTT’nden oluşan tek aşamalı test yaklaşımı uygulanmaktadır.
Tarama için en sık kullanılan yöntem 50 gr oral glikoz tolerans testidir. Yükleme sonrası 1. saat glikoz düzeyini 130 mg/dl almak testin duyarlılığını arttırmaktadır. Taramada pozitif çıkan olgulara günümüzde sıklıkla 100 gr glikoz tolerans testi uygulanmaktadır.
100 gr glikoz yüklemesi sırasında; Açlık Kan Şekeri 95 mg/dL’den yüksek; birinci saat Tokluk Kan Şekeri 180 mg/dL’den yüksek; ikinci saat Tokluk Kan Şekeri 155 mg/dL’den yüksek; üçüncü saat Tokluk Kan Şekeri 140 mg/dL’den yüksek serum glikoz koşullarından iki veya daha fazlasının sağlanması durumunda Gestasyonel Diyabet tanısı konabilir.
Amerikan Diyabet Birliği (ADA) ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO), GDM tanısı için bir kere 75 gram glikozla yapılan yüklemeyi benimsemişlerdir. Açlık Kan Şekeri 92 mg/dL’den yüksek, 1. saat Tokluk Kan Şekeri 180 mg/dL’den yüksek ve 2. Saat Tokluk Kan Şekeri 153 mg/dL’den yüksek olanlarda Gestasyonel Diyabet tanısı konur.
Gestasyonel Diyabette Sağlıklı Beslenme Olmazsa Neler Olabilir?
Kontrol altına alınamayan gebelik diyabeti, bebeklerde sorunlara yol açabilir. Bu sorunlar; makrozomi (4 kg’den fazla doğan iri bebek), beslenme yetersizliğine bağlı düşük doğum ağırlıklı bebekler, doğuştan anomali-sakatlık olma riski (normale göre 4-5 kat daha fazladır), ölü doğum riski, hipoglisemi, kanda kalsiyum ve magnezyum düşüklüğü, buna karşılık biluribin fazlalığı (yenidoğan sarılığı), ve bazı hastalıklardır.
Diyabet kontrol altına alınnmazsa, annelerde preeklemsi, eklampsi gibi hastalıklar (hipertansiyon), bebeğin anne karnında ölmesi, düşük riski, kan yağlarının yükselmesi, infeskiyon hastalıklarına yakalanma riski artar, hastalılar ağır seyreder ve A, C, E vitamini ile Folik Asit eksiklikleri gibi komplikasyonlar ortaya çıkabilir.
Gestasyonel Dyabette Nasıl Beslenilmedir?
Gestasyonel Diyabeti olan anne adaylarının beslenmelerine özen göstermeleri gerekmektedir. Hamilelik süresince ve sonrasında bebek sağlığı için beslenmenin rolü büyüktür. Bu konuda ise bir Beslenme ve Diyet Uzmanı tarafından destek almanızı öneririz. Hamilelerin Kan Şekerlerini yükselttiği besinleri iyi bilmeleri ve bunları porsiyon kontrolleri dâhilinde tüketmeleri önerilir.
Peki Kan Şekerini Hangi Besinler Yükseltir!
Anne adaylarının kan şekerinde hareketlenmelere neden olan Glisemik İndeks ve Glisemik Yük konularını iyi bilmesi gerekmektedir.
Glisemik İndeksi Yüksek Besinler; beyaz ekmek, pirinç, mısır gevreği, bisküvi, çikolata, beyaz un ve şekerle hazırlanmış her türlü yiyecek, muz, kavun, karpuz, incir, üzüm gibi meyveler ile havuç, patates, bezelye gibi sebzeler.
Glisemik İndeksi Düşük Besinler; tam tahıllı besinler, çavdar ve tam buğday ekmeği, bulgur, kuru baklagiller, elma, portakal, greyfurt, şeftali, yeşil erik gibi meyveler.
Beslenme Tavsiyeleri;
Günde 3 ana öğün ve bunu destekleyen 3-4 ara öğün şeklinde beslenin.
Ana öğünlerinizde mutlaka 4 ana besin gurubunu ihtiyacınız dahilinde tüketmeye çalışın.
Günde 2-2,5 litre su için. Sade suyu tüketemiyorsanız içerisine taze meyveler, salatalık, limon, nane ve tarçın-karanfil çubuğu ekleyip tatlandırabilirsiniz.
Karbonhidrat içeren yiyecekler doğrudan kan şekeri düzeylerini etkileyeceği için bu besinleri beslenmenizde sınırlayın. Örneğin; beyaz ekmek, makarna, pirinç, çikolata, fazla meyve, tatlı, bal, reçel, şeker ve unla hazırlanmış her türlü yiyecek gibi…
Glisemik indeksi düşük besinleri tercih edin.
Posalı besinlere ağırlık verin.
Tok olsanız da, hiç acıkmasanız da öğünlerinizi atlamayın. Sık aralıklarla beslenmek kan şekeri seviyelerinizin dengede kalmasına yardımcı olur.
Haftada 4-5 gün 20 ila 30 dakika açık havada orta tempoda kendinizi yormadan yürüyüş yapmayı deneyin. Yorulduğunuzda asla ve lütfen ısrarcı olmayın.
