Gebelik sırasında oluşan vajinal kanama veya lekelenmelerin pek çok sebebi vardır. Bazıları ciddi bazıları ise ciddi olmayan nedenlerdir. Ancak doktorunuza ne zaman haber vermeniz gerektiğini bilmeniz gereklidir. Gebeyken çok az miktarda da olsa kan görmek biraz korkutucudur. Bu kanama bazen bir sorunun işareti olsa da çoğu zaman için pek anlam ifade etmeyebilir. Gerçekten de özellikle ilk üç aydaki süre içerisinde çoğu gebe kadın vajinal kanama ile karşılaşır. Bu tür kanamalara normal bir gebelikte de sıklıkla rastlanır. Döllenmeden yaklaşık bir hafta sonra embriyonun rahime tutunması sırasında olur bu olay. Kanama sizi paniğe sokmasın. Ancak gebeyken kanamalar dikkatlice takip edilmeli ve beraberinde kramp gibi başka bulgular da varsa ciddiye alınmalıdır. Gebelik süresince en sık kanama yapan nedenleri öğrendiğinizde, siz de neye dikkat edeceğinizi ve doktorunuza ne zaman haber vermeniz gerektiğini öğrenmiş olacaksınız.
İlk Trimestirdeki (Üç Aydaki) Kanamalar
Gebeliğin ilk üç ayı içinde çoğu kadında lekelenme veya kanama görülür. İlk trimestirinde hafif kanama olan çoğu vakada, gebelik normal seyrini tamamlar. Kanamanın miktarı yâda başka bulguların olup olmaması ile durumunuzun ciddiyeti arasında kesin bir bağlantı yoktur. Ancak bunlar, daha fazla araştırma gerektirip gerektirmediği konusunda yol gösterici olacaklardır. Bu yüzden doktorunuza kanamanızı tarif etmeniz ve başka bulguların olup olmadığını belirtmeniz önemli olacaktır.
Kanamanın Sebepleri Neler Olabilir
-Tutunma kanaması; Gebeliğinizin ilk dönemlerinde çok az miktarda lekelenme veya kanama saptayabilirsiniz. Bu, döllenmeden yaklaşık 10-14 gün sonraya denk gelir. Yerleşme veya tutunma kanaması şeklinde de ifade edilir. Döllenen yumurtanın rahiminize tutunması sırasında oluşur. Normal adet kanamanıza göre daha erken, damla damla ve daha açık renkte görülür. Uzun da sürmez. Bazı kadınlar bu hafif kanamayı adet kanaması olarak düşünüp hamile olduklarının farkına bile varmazlar.
- Rahim ağzındaki değişiklikler; Gebe kaldığınız zaman, rahim ağzındaki kan miktarında ve kan akımında artış olur. Böylece bu bölgede, cinsel ilişki veya karın egzersizleri gibi olaylardan sonra hafif kanama olasılığı meydana gelir. Gebelikteki bu tip kanamalar genellikle normaldir.
- Düşük; İlk trimestirdeki kanama düşük belirtisi de olabilir. Bilinen gebeliklerin %15–20 si düşükle sonlanır. Bunların çoğu da ilk 12 hafta içinde olur. Buna rağmen kanama sizin düşük yaptığınız anlamına gelmez. İlk trimestirde kanaması olan kadınların en az yarısı düşük yapmazlar.
- Dış gebelik; Bu durum, embriyonun rahim dışında (genelde bu yumurtalık kanalı olur) bir yerde yerleştiği zaman gelişir. Düşükten çok daha az rastlanan bir durumdur. Buna rağmen eğer embriyo rahim dışında bir yere yerleştiyse normal bir bebek oluşması imkânsızdır ve bu durum, ciddi iç kanamaya neden olabilir. Dış gebelikler, annenin hayatını kurtarmak için sonlandırılması gereken bir durumdur. Dış gebelikteki diğer belirtiler, karın ağrısı(bir tarafta daha yoğundur), sersemlik, baş dönmesi gibi şikâyetlerdir.
- Molar gebelik; Nadir bir durumdur. Döllenmeden sonra rahimde bebek yerine anormal bir doku gelişir. Molar gebeliğin en sık belirtisi kanamadır ancak ilk trimestirdeki kanamaların çok az bir kısmını oluşturur.
- Gebeliğe bağlı olmayan nedenler; Vajina duvarındaki travma veya yırtıklar da lekelenme yada kanama nedeni olabilirler. Bazı rahim ağzı enfeksiyonları da erken gebelik dönemindeki kanama nedeni olabilirler.
Doktorunuza ne zaman haber vermeniz gerekir
Eğer gün içinde hafif bir lekelenmeniz oldu ve geçtiyse kontrole gittiğinizde bunu doktorunuza söyleyin. Lekelenme veya kanama bir günden daha uzun sürerse 24 saat içinde bunu doktorunuza söyleyin.
Acil haber vermeniz gereken durumlar şunlardır;
- Orta veya ağır derecede kanama
- Ağrı, kramp, ateş yâda titreme ile beraber olan kanama (kanamanın miktarı önemli değil burada)
- Vajinadan doku parçaları gelmesi
- Doktorunuz, muayeneniz yanında pek çok soru da soracaktır. Bunun yanında bulguların ciddiyetine göre kan testleri yâda ultrasound da yapılabilecektir. Bu tetkiklerle bebeğinizin haftasına göre kalp atımı ve gelişimi tespit edilebilecektir.
- Gebeliğin ilk döneminde görülen kanamanın tedavisi de sebebine göre yapılacaktır.
İkinci Ve Üçüncü Trimestirdeki Kanamalar
Gebeliğin ikinci yarısında görülen hafif kanamaların en yaygın nedeni rahim ağzının büyümesi ve şişmesidir. Fakat bu kanama sizin yâda bebeğinizin hayatını tehdit edebilir. Geç gebelik dönemindeki ciddi kanamaların en yaygın sebebi plasenta ile ilgili olanlardır. Bunlar da plasentanın aşağıda yerleşmesi yâda plasentanın rahimden ayrılmasıdır.
Kanamanın sebepleri nelerdir
- Düşük; İkinci trimestirde düşük, ilk trimestire göre daha az görülmesine rağmen böyle bir risk halen vardır.
- Rahim ağzıyla ilgili problemler; Rahim ağzındaki enfeksiyon, büyümüş yada şişmiş rahim ağzı, ikinci yada üçüncü trimestirde kanama nedeni olabilirler. Bazen rahim ağzından olan hafif kanama, buranın yetmezliğinin bir işareti de olabilir. Rahim ağzının kendiliğinden açılması, erken doğuma yol açan bir durumdur. Sıklıkla gebeliğin 18-23 haftaları arasında gelişir ve acil müdahale gerektirir.
- Plasentanın aşağıda yerleşmesi; İkinci yâda üçüncü trimestirde orta ile ciddi kanama sebebi, plasentanın aşağıda yerleşmesi olabilir. Plasenta, rahimin o kadar aşağısına yerleşir ki, doğum kanalına açılan yeri kısmen yâda tamamen kapamıştır. Bu durumun asıl belirtisi ağrısız açık kırmızı vajinal bir kanamadır. Bu kanama bazen kendiliğinden durur fakat hemen daima günler yâda haftalar sonra tekrar başlar. Acil tedavi gerektiren ciddi bir durumdur. Sıklıkla üçüncü trimestirde, her 200 gebe kadından birinde görülür.
- Plasentanın erken ayrılması; Gebe kadınların %1–2 sini etkileyen bir durumdur. Plasenta, doğum olayından önce rahim iç duvarından ayrılmaya başlar. Bu da kanamaya neden olur. Kanamanı miktarı değişik olabilir. Az, çok yâda orta derecededir. Fakat sıklıkla karın ağrısıyla beraber olur. Genelde son 12 hafta içindeyken bu durum görülür.
- Rahim yırtılması; Daha önce sezaryenle doğum yapmış kadınlarda, rahimdeki cerrahi kesi yerinin birbirinden ayrılmasıdır. Nadir fakat ciddi bir durumdur. Vajinal kanamanın yanında ciddi karın ağrısı ve hassasiyeti olur. Bebeğin, kısmen yâda tamamen karın boşluğuna girmesine neden olur.
- Erken doğum; Gebeliğin 20-37. haftasındaki hafif kanama, erken doğumu işaret edebilir. Özellikle beraberinde kasık yâda karında basınç hissi, aşırı bel ağrısı, karında kramp yâda rahimde kasılmalar varsa bu durumu daha çok düşündürür. Eğer 36 haftadan önce doğum belirtilerinden herhangi birisi oluşursa hemen doktorunuza haber vermeniz gereklidir.
- Doğumun başlaması; Gebelik sırasında, kalın bir mukus tıkaç rahim ağzının açılmasını önler. Böylece rahime bakteri ve diğer mikropların girmesi engellenmiş olur. Vücudunuz doğuma hazırlanırken, rahim ağzı incelir ve gevşer. Bu da muköz tıkacı yerinden oynatır. Bu sayede ince yâda ipliksi bir akıntı gelişir. Akıntı kanla karışık da olabilir. Buna halk arasında nişan da denilmektedir. Doğumun normal bir işareti olup, beklenen doğum tarihinden bir veya iki hafta öncesinde görülebilir.
Doktorunuza ne zaman haber vermeniz gerekir
Eğer ikinci yâda üçüncü trimestirde, herhangi bir lekelenme veya kanama geliştiyse doktorunuza haber verin. Kanama nedeninin bulunması gereklidir. Çok az bir kanama dahi olsa beraberinde aşağıdaki belirtiler de varsa hemen doktorunuza haber verin;
- Ağrı
- Kramp
- Ateş
- Titreme
- Kasılmalar
Çoğu zaman kanamaların sizin ve bebeğinizin hayatını tehlikeye sokmadığının açıklaması vardır. Fakat bunu doktorunuzun telefonla anlatmasının imkânı çoğu zaman olmaz. Plasentanın aşağıda yerleşip yerleşmediğinin ultrasonla kontrol edilmesi gereklidir. Eğer plasenta aşağıda değilse vajinal muayene ile rahim ağzının gevşek olup olmadığına bakılması gereklidir. Hatta sizi monitöre bağlayarak kasılmalarınız incelenir ve bebeğinizin kalp atımlarına bakılabilir. Ciddi miktarda kan kaybınız olduysa damar içi sıvılarına yâda kan nakline ihtiyacınız olabilir. Ayrıca doktorlar bebeğinizin sıkıntıda olup olmadığını yakından takip ederler. Geç gebelik dönemindeki kanamanın tedavisi, kanamanın nedenine, sizin sağlık durumunuza ve bebeğinizin gebelik haftasına bağlı olarak değişecektir. Tedavide yatak istirahati, ilaç tedavisi yâda bebeğinizin acil doğumu yer alır.
Tanıda önemli noktalar
Vajinal kanama ile ilgili konuşmak sizi utandırabilir. Ancak doktorunuz, kanamanın nedeniyle ilgili olarak tüm ayrıntıları öğrenmek isteyecektir. Ayrıca bu ayrıntılar, bundan sonraki yapılacak işlemler açısından da gereklidir. Lütfen şikâyetinizi anlatırken utanmayın ve hiçbir belirtiyi atlamayın. Ne kadar kanamanız olduğunu, içinde pıhtı yâda parça bulunup bulunmadığını, neye benzediğini söyleyin. Eğer kanamanız için ped kullandıysanız kaç tane kullandığınızı dikkatle takip edin.Tüm bu bilgilerle, doktorunuza lekelenme yada kanamanızla ilgili, gebeliğinizin normal seyri mi yoksa ciddi bir durum mu olduğu konusunda karar vermesine yardımcı olacaksınız. Böylece bundan sonra ne yapılacağına beraberce karar verebilirsiniz.
