GEBELİK VE SPOR YAPMAK ZARARLI MIDIR?


Geleneksel medikal öneriler gebelikte spor yapılmaması ve gebelerin günlük aktivitelerini azaltması yönündeydi. Bunun nedeni ise egzersiz ile vücut ısısında artış ve oksijenin kas- iskelet sistemine kaymasının fetusta kalıtsal bozukluklara ve gelişme geriliği meydana getireceğinin sanılmasıydı.
Oysa son araştırmalar göstermiştir ki aerobik ve germe egzersizleri, erken gebelik kayıplarına, geç gebelik komplikasyonlarına, anormal fetal gelişime ve doğum sonrası kötü sonuçlara neden olmamaktadır. Aksine gebelikte uygun egzersiz yapılmaması gebelikte fazla kilo alımına, kas ve kalp sağlığının bozulmasına, gebelik şekeri, gebelik tansiyonu, varis, pıhtı oluşumu, nefes darlığı ve sırt ağrısına neden olmaktadır.
Hangi gebeler egzersiz yapabilir?
Komplike olmayan gebeliklerde daha önce sedanter yaşamı olsun veya olmasın, gebeler daha sağlıklı bir yaşam için aerobik ve germe tipi egzersizlere teşvik edilmelidirler.
Hangi gebeler egzersiz yapmamalıdır?
Zar yırtılması, erken doğum tehlikesi, yüksek tansiyon, rahim ağzı yetmezliği, plasentanın aşağı yerleşimli olması, bebekte gelişme geriliği olması, üçüz ve üstü çoğul gebelikler, kontrolsüz tip 2 diabet, şiddetli kalp/damar hastalıkları ve akciğer hastalıkarı bulunması, gebelikte kanama veya düşük tehlikesi olması durumunda gebeler egzersiz yapmamalıdırlar.
Gebelikte egzersize ne zaman başlanabilir?
Gebeliğin ikinci üç aylık periodunda gebelik bulantısı, kusması, yorgunluk hissi azalacağından ve son üç aylık dönemdeki kısıtlamar da olmayacağı için bu dönemde egzersiz yapılması gebeler tarafından daha çok tercih edilir.
Gebelikten önce uygun egzersizlere başlayan kadınlar gebelikleri boyunca da risk faktörleri olmadığı sürece bunlara devam edebilirler.
Daha önce sedanter yaşam süren gebeler aerobik egzersize başlarken haftada üç gün, 15 dakika olarak başlamalıdır, yavaş yavaş arttırarak haftada dört gün, 20 dakikaya çıkartmalıdırlar.
Unutulmamalıdır ki aerobic egzesiz yapmaktaki asıl amaç yüksek atletik performans sergilemek değil, gebelik boyunca sağlıklı bir yaşam sürdürmek olmalıdır.
Gebelikte hangi egzersizler yapılabilir?
Gebeler spor seçimi yaparken denge kaybına ve fetal travmaya yol açacak aktivitelerden kaçınmalıdırlar. Gebelikte yapılabilecek sporlar arasında; tempolu yürüyüş, sabit bisiklet sürme, yüzme, dans, germe egzersizi, aerobik egzesizler yer almaktadır. Hangi spor yapılırsa yapılsın ısınma ve soğuma hareketleri öncesinde yapılmalıdır.
Sırt üstü yatma poziyonundaki egzersizlerde ana damara bası oluşması sonucunda tansiyon düşmesi yaşanabilmektedir. Bu nedenle 16. haftadan sonra sırt üstü yatar pozisyondaki egzersizler yapılmamalıdır. Yine karın kaslarına uygulanan germe egzersizleri karın kaslarında güçsüzlüğe ve ayrılmaya neden olabilmektedir.
Egzesiz yoğunluğu nasıl olmalıdır ?
Eğer gebe egzersiz sırasında sohbete devam edebiliyorsa, egzersizin yoğunluğunun yeterli olduğu anlamına gelmektedir. Eğer bunu yapamıyorsa egzersizin yoğunluğu azaltmalıdır. Egzersiz sırasında kalp hızı 120-140 arasında olmalıdır.
Gebelikte hangi sporlar önerilmemektedir?
Denge kaybı yaşanabilecek ve fetal travmaya sebep olabilecek; ata binme, buz hokeyi, kayak, jimnastik, serbest bisiklet sürme gibi sporlar yapılmamalıdır. Yine tüplü dalış, gebelikte kesinlikle yapılmamalıdır çünkü fetus dekompresyon hastalığından ve gaz embolisinden korunamaz.
Gebeler egzersiz yaparken hangi durumlarda egzersizi bırakmalıdır ?
Eğer egzersiz sırasında anne adayında nefes darlığı, göğüs ağrısı, baş dönmesi, kasılma, sancı, su gelişi veya kanama şikayeti gelişirse, gebe hemen egzersizi bırakmalı ve tıbbi yardım almalıdır.
Doğum sonrası ve emzirme döneminde spor yapılabilir mi ?
Doğum sonrası yapılan pelvik taban egzersizleri idrar kaçırma riskinde azaltma yapacaktır. Aynı zamanda emzirme süresince orta düzeyde yapılan egzersizler sütün kalitesini, miktarını ve içeriğini değiştirmeyecektir ve bebekte büyüme geriliğine neden olmayacaktır.