LOHUSA ANNEYE PRATİK ÖNERİLER
Anneler eski vücut ağırlığına dönmek için hemen acele etmemelilerdir. Bu süre 6 ay ya da daha fazla sürebilir. Bebeklerini emziriyorlarsa eski formlarına daha kolay dönebilirler.
>>Gebelik sırasında önerilenden fazla kilo alınmışsa her ay iki kilo kaybetmek normaldir ayda 2 kilodan fazla ağırlık kaybı doğru değildir.
>>Lohusalarda zayıflama diyeti uygulanmamalıdır. Ancak unlu, yağlı ve şekerli besinleri aşırı yememeğe dikkat edilmelidir.
>>Doğumdan sonra bebek emzirilirken gebelik öncesi döneme göre daha fazla sıvı besin alınmalıdır.
>>Kalsiyum yönünden zengin olan süt, yoğurt ve peynir belirtilen miktarda düzenli olarak tüketilmelidir.(Süt şişkinliğe neden oluyorsa içilmemelidir.)
>>Her gün 1 adet yumurta ve 1 porsiyon etli sebze yemeği yenilmelidir.
>>Kuru fasulye, nohut, mercimek ve bulgur karışımı yemekleri, portakal, mandalina, domates, maydanoz, yeşil biber, taze soğan gibi C vitamini yönünden zengin sebze ve meyvelerle birlikte tüketilmelidir.(Bu besinler doğumdan iki hafta sonra tüketilmelidir. Gaz problemi ve hazımsızlık meydana geliyorsa kurubaklagil belirli bir süre TÜKETİLMEMELİDİR.)
>>Vitaminlerden zengin sebze ve meyveler diyette her öğün olmalıdır.(turp, brokoli, lahana, pazı, roka, tere, gaz yapıcı sebzeler tüketilmemelidir.)
>>Salam, sosis, sucuk gibi katkı maddesi içeren diğer hazır besinler mümkün olduğu kadar yenmemelidir.
>>D vitamini besinlerde bulunmaz. Ancak güneş ışınlarının doğrudan cilde yansıması ile sağlanır. Bu nedenle emzikli anne güneşlenmeye özen göstermelidir.
>>Kuru meyveler ve kuru yemişler yoğun enerjileri yanında, demir ve kalsiyum gibi minerallerden de zengindir. Ağırlık kontrolü de yapılarak bu besinler tüketilebilir.
>>Kansızlığa neden olduğundan yemeklerle birlikte çay içilmemelidir. Çayı kuşluk, ikindi gibi öğün aralarında, yani yemek yendikten 1-2 saat sonra açık olarak içilmeli, çaylara limon-limon suyu eklenmelidir. İçecek olarak ıhlamur, nane, papatya, kuşburnu gibi bitki çayları tercih edilmelidir.
>>Sebzelerin, makarna ve eriştenin haşlama suları dökülmemelidir. Kuru fasulye, nohut ve barbunya gibi kurubaklagiller iyice yıkandıktan sonra ıslatılmalı ve haşlama suları dökülmemelidir.(gaz problemi varsa kurubaklagil tüketilmemelidir.)
>>Hazır meyve suları, gazoz, ve kolalı içecekler yerine taze sıkılmış meyve suları, ayran, limonata tercih edilmelidir.
>>Pekmez kan yapıcıdır, Şeker boş enerji kaynağıdır. Şeker yerine tatlı olarak pekmez yenmesi kansızlığa karşı alınacak önlemlerden birisidir.
>>Tarım ürünlerine haşare öldürücü ilaçlar atıldığından, sebze ve meyveler iyice yıkanmalıdır.
>>Yiyecekler hazırlanırken ellerin temiz olmasına dikkat edilmelidir. Eller sık sık sabunlu su ile yıkanmalıdır.
>>Sigara ve alkol kullanılmamalıdır.
>>Doktora danışılmadan ilaç kullanılmamalıdır.
EMZİRMEDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
>>Doğumdan sonraki ilk yarım-bir saatte için de emzirmeye başlanmalıdır. Emzirmeden önce bebeğe hiçbir içecek verilmemelidir.
>>İlk 6 ayda bebeklere sadece anne sütü verilmelidir. Ek besinlere 3 aydan önce, 6 aydan sonra başlanmamalıdır.
>>6 ayın üzerindeki tüm bebekler ek besin almalıdır ve çocuklar 1,5 - 2 yaşına kadar emzirilebilirler.
>>Süt üretimini arttırmak için, bebekle anne doğumdan sonra aynı odada olmalı ve emme hemen başlamalıdır. Aslında bebeğin aldığı ilk süt besleyicidir ve en az miktarlardaki emme bile süt üretimine yardımcı olur.
>>Anne uygun ve yeterli beslenmeli, bol sıvı tüketmelidir. (günde en az 12 su bardağı süt, ayran limonata, şerbet, şekerli taze meyve suları verilmeli, çay ve kahveden uzak durmalıdır.)
>>Annenin dinlenmesi sağlanmalıdır, anneye ruhsal yönden yardımcı olunmalıdır. Bebeği ile tensel temas kurmalıdır.
>>Anneye özgüven kazandırıcı yakınlık ve ilgi gösterilmeli ve sakinleşmesi sağlanmalıdır.
>>Bebekler anne sütü ile beslendikleri dönemde büyüme ve gelişme açısından mutlaka izlenmelidir.
>>Emzirme süresince bebeğin hep memede olması ve emerken uykuya dalması emzirmenin iyi gittiğinin biri işaretidir.
>>Anne dinlenmiş ve rahat olmalıdır, uzun süre oturmaktan yorulan annelere yatar şekilde emzirme pozisyonu öğretilmelidir.
>>Başarılı bir emzirme için bebek rahat olmalı, yorgun ve tok olmamalıdır, burun delikleri temiz olmalı rahat soluk alması sağlanmalıdır.
>>Bebeğin emme refleksi memenin ağzına yerleştirilmesi ile oluşur. Bebeğin ağzına birkaç damla süt sıkılarak tadını alması ve emmeyi başlatması istenmektedir.
>>Emzirme süresi her bebeğe göre değişebilir, doygunluğa ulaşması yani olgun sütü emmesi beklenmelidir.
DİYETİSYEN MAHMUT GÜMÜŞAY
BESLENME VE DİYET UZMANI
KAYNAK:
Çocuk hastalıklarında beslenme tedavisi, prof. Dr. Gülden Göksal, uzm.Dyt.Hülya Gökmen, Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Hatipoğlu yayınları, 2000.
Beslenme, Prof. Dr. Ayşe BAYSAL, Hacettepe üniversitesi sağlık bilimleri fakültesi beslenme ve diyetetik bölümü, Hatipoğlu yayınları, 12. Baskı, Ankara 2009
