Pankreas kanseri belirtileri kişiden kişiye farklılıklar gösterebilmekle beraber, temel olarak; iştahsızlık, midede yanma hissi, bulantı, kilo kaybı, sarılık, karın üst kısmında ve belde şiddetli ağrı, karın şişliği, ani ortaya çıkan şeker hastalığı, yağlı ishal, karında sıvı birikmesi şeklinde şikayetlerle ortaya çıkabiliyor.
“Her yıl yaklaşık 4.000 yeni hasta”
Karında mide ve karaciğerin altında yer alan pankreas organının en önemli görevleri, salgı fonksiyonu ile gıdanın barsaktan emilmesi, mide ve safra kesesinin düzenli çalışmasının
organize edilmesi ve kan şekeri düzeylerinin ayarlanmasıdır. Bu organın kanseri olan pankreas kanserine, Türkiye’de her yıl yaklaşık 4.000 kişi yakalanmaktadır.
Pankreas kanseri, erkeklerde (9.sırada-100.000’de 5 sıklığında) kadınlardan (11.sırada-100.000’de 3.5 sıklığında) daha sık görülmektedir.
Pankreas kanseri, belirtileri kişiden kişiye farklılıklar gösterebilmekle beraber, temel olarak; iştahsızlık, midede “yanma hissi, bulantı, kilo kaybı, sarılık, karın üst kısmında ve belde şiddetli ağrı, karın şişliği, ani ortaya çıkan şeker hastalığı, yağlı ishal, karında sıvı birikmesi şeklinde şikayetlerle ortaya çıkabilir.
Hastalığın başka organlara yayılma eğilimi diğer organ kanserlerinden daha fazladır. Örneğin, pankreas kanserli hastaların %85’i tanı anında başka organlara hastalık sıçramış olarak karşımıza çıkarken, bu oran meme kanserlerinde %40, kalın barsak kanserlerinde %30 civarındadır.
Pankreas kanserini tetikleyen faktörler kesin olarak bilinmemekle birlikte, bazı faktörler ile ilişkisi klinikte dikkatimizi çekmektedir.
Bunlar;
1. Yaş: 60 yaşından sonra risk belirgin şekilde artmaktadır.
2. Sigara içimi: Pankreas kanseri, olgularının %30’unda sigara içimi ile ilişkili olduğu düşünülmektedir. Sigara kullanım sıklığı ve süresi oluşumu üzerinde etkilidir. Daha yoğun sigara kullanımı daha büyük risk oluşturmaktadır.
3. Cinsiyet: Erkeklerde pankreas kanseri riski daha fazladır.
4. Diyet ve egzersiz: Diyet ve egzersiz hastalık ile ilişkilidir. Meyve, sebze ve lifli besin tüketiminin riski azalttığı, et ve yağlı ürünlerin ise artırdığı düşünülmektedir. Geçmişte kahve alımının riski arttırdığı yönündeki inanış bugün için artık kesin olarak söylenememektedir.
Günlük 40 dakika yürüyüş ile kanser riskinin belirgin şekilde azaldığı çeşitli çalışmalarda gösterilmiştir.
5. Aile Öyküsü: %5-10 arasında genetik yapı ve kanser gelişimi arasında ilişki bulunmaktadır.
6. Kimyasal karsinojenler: Böcek ilaçları ve çeşitli kimyasal maddelerin pankreas kanseri riskini artırdığı düşünülmektedir.
7. Şeker hastalığı: Bu hastalarda pankreas kanseri riski daha fazladır. Bu nedenle şeker hastalığının regülasyonu, diyet ve fazla kiloların verilmesi pankreas kanser gelişim riskini azaltacaktır.
8. Mide cerrahisi: İnce barsak ve ülser kanamalarına yönelik daha önceki mide operasyonları sonrasında pankreas kanseri görülme risk artar. Pankreas kanseri her yaşta görülebilmekle birlikte, görülme riski yaşla birlikte artar. Hastaların %80’i 60 yaş üstündedir. Ortalama görülme yaşı erkeklerde 63, kadınlarda ise 67’dir.
Tedavi de erken teşhis önem kazanıyor
Erken teşhis tüm kanser türlerinde olduğu gibi bu hastalıkta da hayat kurtarıcıdır. Tedavide temel olarak 3 yöntem kullanılır; cerrahi, radyoterapi (ışın tedavisi) ve kemoterapi.
Hedefe yönelik ilaçlarla ilgili pek çok çalışma devam etmektedir.
Hastaların %15’i tanı konulduğunda ameliyat edilmesi gereken evrededirler. Bu durumda cerrahi tedavi, hastanemiz gibi pankreas cerrahisinde deneyimli merkezlerde başarıyla uygulanabilmektedir. Geri kalan %85 ise kemoterapi ile tedavi edilir.
